Sáng 20/9, phiên xử sơ thẩm đại án OceanBank bước vào ngày làm việc thứ 22. Dọc đường từ xe thùng vào phòng xử án, cựu chủ tịch OceanBank Hà Văn Thắm chủ động dừng chân cho phóng viên chụp ảnh, tươi cười chào lại dù gương mặt có phần hốc hác hơn so với những ngày đầu phiên xử.
Cách một khoảng sân tòa, cựu tổng giám đốc Nguyễn Xuân Sơn chậm rãi bước, vẻ mặt trầm tư, tóc bạc gần trắng đầu. Cựu tổng giám đốc Nguyễn Minh Thu cũng lặng lẽ bước về phía phòng xử.
Phiên làm việc sáng nay tiếp tục với phần tự bào chữa của các bị cáo. Là người mở đầu, ông Sơn nói nhận thấy phiên tòa diễn ra dân chủ, khách quan vì thế tin tưởng các bị cáo sẽ được nhận bản án thấu tình đạt lý.
Liên tục nhăn trán, hai tay để trước bụng ngay ngắn, ông Sơn đề nghị được minh oan khi bị truy tố về tội Tham ô, bởi cho rằng mình "không thể chiếm đoạt 49 tỷ đồng của ông Thắm cũng như OceanBank hay PVN (Tập đoàn Dầu khí Việt Nam).
Bị cáo Sơn thừa nhận năm 2014 có nhận tiền từ ông Thắm để chăm sóc khách hàng gửi tiền. Ông nói đây là "lỗi lầm và giờ rất hân hận".
Tuy nhiên, ông dùng toàn bộ hơn 246 tỷ đồng để chi cho khách hàng chứ không chiếm đoạt như cáo buộc của VKS. Bản chất của việc này là ông "chi hộ chủ tịch Hà Văn Thắm khi chăm sóc khách hàng". Ông nêu tên một số doanh nghiệp là khách hàng VIP từng nhận những khoản tiền lớn song ngay lập tức bị chủ tọa ngắt lời vì cho rằng đã trình bày ở phần thẩm vấn trước đó. Phía dưới, ông Hà Văn Thắm chăm chú nhìn và nghe ông Sơn trình bày.
“Hoàn toàn bị cáo không chiếm đoạt đồng tiền nào của anh Hà Văn Thắm. Bị cáo còn chi chăm sóc, giao lưu khách hàng bằng chính tiền túi của mình”, ông Sơn trình bày với giọng chậm, buồn. Ông Sơn cho rằng nhờ việc chăm sóc này mà tạo nguồn khách hàng lớn cho OceanBank.
Cựu tổng giám đốc OceanBank Nguyễn Xuân Sơn trong phiên xử 20/9. Ảnh: Xuân Hoa
Ông Sơn nói lúc làm Tổng giám đốc OceanBank luôn lấy tiền từ trực tiếp ông Thắm và vợ ông này chứ không lấy từ ngân hàng. “Một việc làm giúp ích cho ngân hàng lại vô tình vi phạm pháp luật”, ông Sơn nói.
“Nếu muốn chiếm đoạt, bị cáo có thể yêu cầu anh Hà Văn Thắm chi nhiều tiền chăm sóc khách hàng hơn”, ông Sơn trình bày và cho hay vì "tư cách, uy tín" của mình mà khi ông rời OceanBank, ông Thắm đã "rất tiếc". Cựu chủ tịch OceanBank đền đáp ông bằng việc cho mua cổ phiếu với giá ưu đãi.
Nguyên tổng giám đốc OceanBank nói đi đâu, làm ở đâu cũng cố gắng, thậm chí ‘hy sinh chính mình’ để hoàn thành tốt nhất nhiệm vụ được giao. Có những lúc bị bệnh hiểm nghèo, ông vẫn tham gia đàm phán, đối ngoại "vì đất nước, vì tập đoàn PVN".
“Mong tòa xác định đúng tội danh, đúng sự thật, không quy kết bị cáo phạm hai tội Tham ô và Lạm dụng chức vụ quyền hạn chiếm đoạt tài sản", cựu tổng giám đốc OceanBank trình bày.
Ông Sơn bị VKSND Tối cao đề nghị HĐXX tuyên phạt bị cáo Nguyễn Xuân Sơn 16-18 năm về tội Cố ý làm trái, án chung thân về tội Lạm dụng tín nhiệm, án tử hình về tội Tham ô. Tổng hợp hình phạt là tử hình.
Hai lần muốn thôi chức tổng giám đốc OceanBank
Bào chữa bổ sung sau ông Sơn, bị cáo Nguyễn Minh Thu (cựu tổng giám đốc Oceanbank, bị đề nghị 24-27 năm tù) xin được giải thích "hoàn cảnh vì sao vi phạm".
Bà Thu khi trình bày giọng run run, nghẹn ngào như sắp khóc, lúc tay lúc đưa lên vuốt tóc, lúc lại nắm chặt tờ giấy.
Bà cho biết khi nhận chức Tổng giám đốc, OceanBank đứng trước cuộc cạnh tranh khốc liệt về lãi suất huy động vốn giữa các ngân hàng. Bị cáo được ông Thắm dặn dò "để ý" mảng huy động vốn. Tuy nhiên, bị cáo không trực tiếp ra quyết định chi tiền lãi ngoài hợp đồng hay chăm sóc khách hàng.
Với tội danh bị cáo buộc, bà Thu cho rằng việc quy kết "Lạm dụng chức vụ quyền hạn chiếm đoạt tài sản" là khiên cưỡng. Ở tội "Cố ý làm trái", bà chỉ tiếp nhận chủ trương của ông Thắm khi chi lãi ngoài hợp đồng.
Bà Thu cho rằng việc chi lãi ngoài hay chăm sóc lãi ngoài không thiệt hại vật chất cho OceanBank. Mức chi so với các ngân hàng khác chỉ đứng Top 15-16.
"Năm 2011-2014, các tổ chức gửi vào OceanBank 60000-12.000 tỷ đồng, trong khi phí chi lãi ngoài để huy động số vốn này chiếm chỉ 4%. Như vậy là quá hiệu quả", bà Thu nói.
Bị cáo Nguyễn Minh Thu. Ảnh: Xuân Hoa
Về vị trí tổng giám đốc, bà nói "chỉ là người làm công ăn lương", mọi khoản chi đều phải báo cáo chi tiết. Ông Thắm là sếp trực tiếp, bà thực hiện công việc theo phân công chỉ đạo của cấp trên.
Bị cáo cho rằng bản thân không giỏi và nhiều kinh nghiệm như sếp cũ Nguyễn Xuân Sơn. Bà từng hai lần không muốn làm tổng giám đốc nhưng bị ông Thắm thuyết phục "vì ngân hàng em cứ làm".
Đến năm 2014, bị cáo vẫn cố làm. Cuối năm đó ông Thắm bị bắt, HĐQT họp gấp bầu ra một người nhưng vị này không nhận. "Ngân hàng Nhà nước đề nghị bị cáo làm vì ngân hàng. Bị cáo ngày nào cũng cùng anh em làm việc tới 11-12h đêm cho đến khi bị bắt. Thời điểm đó vẫn có khách hàng để gửi tiền, đến vay vốn. Vậy mà giờ đây bản thân đối diện với mức án quá khốc liệt", bà Thu bật khóc, nói "đúng là trừng trị bị cáo".
HĐXX đề nghị bà Thu về chỗ để bình tĩnh, sẽ cho trình bày sau, song bà vẫn cố nán lại xin cho bản thân mức án thấp về chăm sóc con, xin cho các đồng nghiệp hưởng khoan hồng để tiếp tục cống hiến cho xã hội.
Cựu phó tổng giám đốc OceanBank: Mức án quá khủng khiếp
Cựu phó tổng giám đốc Thủy. Ảnh: Xuân Hoa
Bị cáo Lê Thị Thu Thủy (cựu phó tổng giám đốc OceanBank) khi bào chữa nói biết đã làm sai nhưng không nghĩ bị đề nghị mức án cao 11-12 năm tù như VKS đề nghị. “Mức án đó quá khủng khiếp với bị cáo. Xin đừng nhìn vào chức danh của bị cáo mà đưa ra mức án", bà nói.
"Xin đừng quy kết bị cáo không thành khẩn vì thực tế đã tích cực hợp tác, khai báo thành khẩn trong quá trình điều tra. Bị cáo đã nhiều lần ngăn cản anh Thắm chi lãi suất ngoài hợp đồng. Bị cáo tích cóp từng đồng để hạch toán cho ngân hàng", cựu phó tổng giám đốc Thủy trình bày phần tự bào chữa.
Giọng run run, bật khóc, bà Thủy cho biết đã bị thất nghiệp gần ba năm nay, ly hôn, không đêm nào ngủ ngon giấc. Không chỉ xin khoan hồng với bản thân, bị cáo Thủy cũng xin HĐXX ‘nương tay’ với các đồng nghiệp. "Họ là những người giỏi nhất của ngân hàng mẫn cán, tâm huyết với công việc. Họ đều không tư lợi, đều vì lợi ích của ngân hàng. Giờ mỗi người một hoàn cảnh, rất đau lòng".
Sau cùng, bà Thủy quay xuống nói với cựu chủ tịch OceanBank Hà Văn Thắm: “Em xin cám ơn anh, người anh tốt của chúng em. Không biết những lời anh nói trước tòa có được xem xét hay không. Không biết chúng em có phải đi tù không nhưng những lời anh nói đã an ủi chúng em rất nhiều trong lúc này…”.
Những lời này khiến ông Thắm lặng lẽ rút khăn tay lau nước mắt.
Phiên tòa tiếp tục với phần tranh tụng đang diễn ra nhiều ngày.