Quốc hội dành trọn ngày làm việc hôm nay 13/11 để nghe và thảo luận về các báo cáo của Chánh án Tòa án nhân dân tối cao, Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao; công tác phòng ngừa, chống tội phạm và vi phạm pháp luật...
Trình bày báo cáo trước Quốc hội, Bộ trưởng Công an Tô Lâm cho hay trong năm 2018, các bộ, ngành đã thực hiện nhiều giải pháp, đấu tranh làm giảm hơn 2,7% số vụ phạm pháp hình sự; tỷ lệ điều tra, khám phá trên 81% (vượt chỉ tiêu Quốc hội đề ra); án rất nghiêm trọng và đặc biệt nghiêm trọng hơn 88,5%; giải quyết tin báo, tố giác tội phạm và kiến nghị khởi tố đạt trên 87%...
Bộ trưởng Công an - Thượng tướng Tô Lâm. Ảnh: Võ Hải
Theo Thượng tướng Tô Lâm, công tác đấu tranh phòng, chống tội phạm, vi phạm pháp luật về kinh tế, tham nhũng đạt nhiều kết quả rõ nét, nhất là trong điều tra các vụ án lớn.
Cùng với đó, các lực lượng chức năng đã "đánh đúng, trúng nhiều đường dây mua bán, vận chuyển ma túy lớn, xuyên quốc gia", như tụ điểm ma tuý tại xã Loóng Luông, Vân Hồ, Mộc Châu, Sơn La...
"Kết quả trên là rất tích cực, trong điều kiện năm 2018 số tin báo, tố giác tội phạm và số vụ án thụ lý đều tăng so với cùng kỳ năm trước, nhưng số cán bộ không tăng", ông nói.
Gia tăng tội phạm sử dụng công nghệ cao
Bên cạnh kết quả đạt được, Bộ trưởng Công an nói tình hình tội phạm, vi phạm pháp luật vẫn diễn biến phức tạp. Trong đó tội phạm sử dụng công nghệ cao diễn ra với nhiều phương thức, thủ đoạn mới, nhất là làm giả thẻ thanh toán dịch vụ, lừa đảo chiếm đoạt tài sản, mua bán tiền ảo; cờ bạc, cá độ bóng đá trên mạng Internet thiệt hại lên đến hàng nghìn tỷ đồng.
Tội phạm, vi phạm pháp luật về trật tự xã hội tuy giảm 2,72% về số vụ, nhưng tính chất vẫn nghiêm trọng, cường độ bạo lực gia tăng. Hoạt động của các băng, ổ nhóm tội phạm có sự đan xen, gắn kết chặt chẽ giữa các lĩnh vực, triệt để lợi dụng danh nghĩa các doanh nghiệp để hoạt động phạm tội, nhất là liên quan đến lĩnh vực "tín dụng đen", kéo theo tình trạng siết nợ, đòi nợ thuê, cưỡng đoạt tài sản, bắt giữ người trái pháp luật... tại nhiều địa phương.
Tội phạm và vi phạm pháp luật về kinh tế, tham nhũng vẫn diễn ra phức tạp, nhất là "tham nhũng vặt" trong khu vực hành chính, dịch vụ công.
"Các đối tượng triệt để lợi dụng những sơ hở trong cơ chế, chính sách để thông đồng tạo ra các "nhóm lợi ích" nhằm thâu tóm đất công; cho vay sai nguyên tắc, gây thiệt hại đặc biệt nghiêm trọng", Bộ trưởng Công an đánh giá.
Thẩm tra báo cáo của Chính phủ, bà Lê Thị Nga – Chủ nhiệm Uỷ ban Tư pháp nói công tác quản lý cán bộ trong lực lượng phòng, chống tội phạm vẫn còn sơ hở nên đã để xảy ra một số vụ án có sự tham gia của sỹ quan cấp cao.
"Một số cá nhân, doanh nghiệp đã móc ngoặc với cán bộ có chức vụ, quyền hạn tại địa phương để tạo các "nhóm lợi ích" hoặc lợi dụng công tác nghiệp vụ, các "tổ chức bình phong" nhằm dùng ảnh hưởng để vi phạm pháp luật, gây thiệt hại rất lớn cho Nhà nước", bà Nga nói.
Theo bà Nga, có những vụ liên quan đến một số sỹ quan công an, quân đội, lãnh đạo một số địa phương đã kéo dài trong nhiều năm, nhưng đến nay mới được phát hiện, xử lý, điển hình như vụ Phan Văn Anh Vũ (Vũ "Nhôm"), vụ Đinh Ngọc Hệ (Út "Trọc")...
Bà Nga cũng đề cập đến việc số lượng các vụ án, bị can được tạm đình chỉ điều tra vẫn chiếm số lượng rất lớn và gia tăng, tăng 4% số vụ và gần 7% số bị can. Trong số này, một số vụ án sắp hết thời hiệu truy cứu trách nhiệm hình sự, tiềm ẩn nguy cơ bỏ lọt tội phạm.
"Đáng lưu ý, còn để xảy ra 24 bị can bị oan trong giai đoạn điều tra, xảy ra một vụ án "dùng nhục hình" trong giai đoạn điều tra gây chết người và còn hơn 11.700 đối tượng truy nã đang ở ngoài xã hội, tiềm ẩn nguy cơ phát sinh tội phạm và vi phạm pháp luật", Chủ nhiệm Uỷ ban Tư pháp cho hay.
Về nhiệm vụ trọng tâm năm 2019, Thượng tướng Tô Lâm cho hay, cơ quan chức năng sẽ tổ chức nắm, phân tích, dự báo sát tình hình thế giới, khu vực, trong nước; tiếp tục mở các đợt cao điểm tấn công trấn áp tội phạm, tập trung đấu tranh có hiệu quả với tội phạm có tổ chức, nhất là liên quan đến "tín dụng đen", núp bóng doanh nghiệp; tội phạm kinh tế, tham nhũng, buôn lậu; tội phạm sử dụng công nghệ cao; tội phạm về ma túy...
"Thực hiện đồng bộ các giải pháp nhằm cao chất lượng công tác điều tra, xử lý tội phạm; nâng cao tỷ lệ giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm và kiến nghị khởi tố; thường xuyên thanh tra, kiểm tra phòng ngừa các trường hợp bức cung, nhục hình, bảo đảm không bỏ lọt tội phạm, không làm oan người vô tội", ông nhấn mạnh.
Ngày 31/10, đại biểu Lưu Bình Nhưỡng chất vấn Bộ trưởng Công an với phản ánh "vi phạm của cơ quan điều tra là rất khủng khiếp, không thụ lý tin tố giác 94%, chậm gửi quyết định cho Viện kiểm sát 86%, xử lý tin tố giác quá hạn 99,76%, vi phạm tống đạt 100%...".
Tuy nhiên, sau đó Bộ Công an có thông báo cho hay, tính trong 12 tháng báo cáo Quốc hội (từ 1/10/2017 đến 30/9/2018), tổng số tin báo, tố giác tội phạm và kiến nghị khởi tố đã giải quyết là 104.767 (tỷ lệ giải quyết đạt 87,20%).
So với tổng thể chung số tin báo, tố giác tội phạm đã thụ lý giải quyết thì những vi phạm ông Nhưỡng nêu chiếm tỷ lệ rất nhỏ, trong đó số tin báo, tố giác không thụ lý theo đúng quy định của Cơ quan điều tra là 82/118.731 tin, chiếm tỷ lệ 0,07%.
Anh Minh