Bảy năm trước bà Thu (53 tuổi) dùng căn nhà và thửa đất của mình ở phường Linh Đông (quận Thủ Đức) bảo lãnh cho ông Ngà (60 tuổi) vay 850 triệu đồng của ngân hàng. Ông Ngà là chỗ quen biết, nghe ông nói cần vay tiền mở công ty để nhận hàng, quà từ thiện từ nước ngoài về nên bà tin tưởng.
Quá hạn nhưng ông Ngà không trả tiền nên nhà băng khởi kiện ra tòa. Sau hai cấp xét xử, năm 2014, TAND TP HCM quyết định buộc ông Ngà phải trả cho ngân hàng hơn một tỷ đồng và lãi phát sinh theo hợp đồng. Nếu ông không thực hiện nghĩa vụ thì sẽ phát mãi tài sản thế chấp là nhà đất của bà Thu.
Hơn hai năm sau, ông Ngà vẫn không tự nguyện thực hiện nghĩa vụ, do đó cơ quan thi hành án phát mãi nhà đất của bà Thu. Tổng số tiền phải thi hành là 1,7 tỷ đồng, trong đó bà Thu phải thay ông Ngà nộp luôn gần 46 triệu đồng án phí và thuế thu nhập cá nhân.
Bà Thu nhiều lần yêu cầu vợ chồng người bạn hoàn trả tiền nhưng gia đình ông Ngà không thực hiện nên khởi kiện.
Khi tòa thụ lý, bà Thu phát hiện vợ chồng ông Ngà có dấu hiệu tẩu tán tài sản, lập hợp đồng tặng cho con trai căn nhà ở phường Tam Bình, quận Thủ Đức. Chấp nhận yêu cầu của bà Thu, tòa đã áp dụng biện pháp khẩn cấp tạm thời phong tỏa căn nhà này.
Trình bày với tòa, phía ông Ngà thừa nhận việc nhờ bà Thu đứng ra bảo lãnh vay nợ ngân hàng. Song, ông chỉ đồng ý trả cho bà Thu 774 triệu đồng nợ gốc với ngân hàng, phần lãi và phí thi hành án ông không chịu. Ông Ngà cũng cho rằng, khoản vay này là nợ cá nhân ông chứ không liên quan đến vợ.
Hồi tháng 8, TAND quận Thủ Đức đưa ra xét xử sơ thẩm. Tại tòa, bà Thu rút một phần yêu cầu khởi kiện, đề nghị bị đơn trả cho mình hơn 1,2 tỷ đồng và lãi phát sinh. Ông Ngà cũng thay đổi quan điểm, chấp nhận trả cho bà Thu hơn một tỷ đồng theo bản án trước đó của tòa, còn khoản tiền án phí và các chi phí phát sinh mà bà Thu phải thi hành ông không đồng ý.
Vợ ông Ngà cho rằng, chồng tự ý vay với mục đích cá nhân, không phục vụ chung trong gia đình nên bà không có nghĩa vụ trả nợ. Bà cũng đề nghị tòa hủy bỏ biện pháp ngăn chặn đối với căn nhà.
HĐXX sau đó chấp nhận một phần yêu cầu của bà Thu, tuyên buộc ông Ngà có trách nhiệm trả cho bà hơn 1,2 tỷ đồng. Theo tòa, toàn bộ tài sản của bà Thu sau khi phát mãi được gần 1,2 tỷ đồng đều dùng để thi hành án thay cho ông Ngà. Ngoài ra, bà còn phải trả thêm gần 46 triệu đồng án phí, thuế. Việc bà rút lại một phần yêu cầu khởi kiện là có căn cứ.
Tuy nhiên, tòa bác yêu cầu của bà Thu về việc buộc vợ ông Ngà phải có nghĩa vụ liên đới trả nợ. Bởi, theo hợp đồng vay và thế chấp tài sản, một mình ông Ngà đứng tên. Phía nguyên đơn cũng không chứng minh được việc ông Ngà vay tiền là phục vụ cho sinh hoạt chung của gia đình.
HĐXX cũng tuyên hủy quyết định áp dụng biện pháp khẩn cấp đối với căn nhà của vợ chồng ông Ngà do người vợ không có trách nhiệm trả nợ.
Không đồng ý với quyết định của tòa, cả hai bên sau đó đều kháng cáo. Phía bà Thu cho rằng, việc tòa hủy biện pháp ngăn chặn đối với căn nhà của bị đơn ảnh hưởng đến quyền lợi của mình do phía ông Ngà chưa thực hiện nghĩa vụ trả nợ.
Trong phiên xử phúc thẩm mới đây tại TAND TP HCM, đại diện của bà Thu tỏ ra bức xúc. Người này cho rằng việc ông Ngà mượn tài sản thế chấp vay tiền rồi cố ý không trả nợ là có ý đồ lừa đảo từ đầu.
Đại diện của ông Ngà vẫn giữ nguyên quan điểm chỉ trả cho bà Thu số tiền hơn một tỷ đồng. Trả lời HĐXX về lý do chưa trả nợ cho bà Thu mà lại làm thủ tục sang tên nhà đất cho con trai, phía vợ ông Ngà cho rằng, nếu không chuyển cho con trai, chồng bà sẽ tiếp tục sử dụng tài sản vào việc cá nhân.
Sau nhiều ngày xét xử và nghị án, TAND TP HCM chấp nhận một phần quan điểm của tòa sơ thẩm, buộc ông Ngà phải trả cho bà Thu hơn 1,2 tỷ đồng. Người vợ không phải liên đới trả nợ, song vẫn tiếp tục áp dụng biện pháp ngăn chặn đối với căn nhà để thực hiện nghĩa vụ của ông Ngà.
Hải Duyên
* Tên đương sự đã được thay đổi