Một năm điều tra hành vi "cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng" khi để xảy ra thua lỗ gần 3.300 tỷ đồng tại Tổng công ty xây lắp dầu khí Việt Nam (PVC), cơ quan cảnh sát điều tra (C46, Bộ Công an) đã "sờ" tới 18 người lãnh đạo của nhiều đơn vị.
Ngày 15/9/2016, C46 khởi tố vụ án, khởi tố bị can, khám xét, tạm giam bốn lãnh đạo chủ chốt tại PVC gồm các ông: Vũ Đức Thuận (ủy viên HĐQT kiêm tổng giám đốc), Nguyễn Mạnh Tiến (phó tổng giám đốc), Trương Quốc Dũng (phó tổng giám đốc), Phạm Tiến Đạt (kế toán trưởng). Cả bốn người bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội Cố ý làm trái quy định của nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng.
Một ngày sau (16/9/2016), Bộ Công an khởi tố bị can về cùng tội danh với ông Trịnh Xuân Thanh, cựu chủ tịch HĐQT PVC giai đoạn 2007-2013. Cùng ngày lệnh truy nã quốc tế với ông Thanh được phát đi. Nhà chức trách thể hiện quyết tâm bắt được ông này. Sai phạm tại PVC được xác định là một trong những đại án tiêu cực trong năm 2016-2017. Sau hơn 300 ngày bỏ trốn ra nước ngoài, 31/7 vừa qua ông Thanh được Bộ Công an thông báo đã quay về "đầu thú".
Nhà chức trách cáo buộc, ông Thanh và ông Thuận là cặp đôi quyền lực tại PVC. Dưới sự điều hành của hai ông này, PVC đang từ đơn vị làm ăn có lãi thành thua lỗ với doanh thu giảm nghiêm trọng. Một số dự án trọng điểm bị ngừng, giãn tiến độ. Đặc biệt là hàng loạt công ty con, công ty liên kết mà PVC đã rót vốn đồng loạt làm ăn thua lỗ khiến PVC lỗ gần 1.850 tỷ đồng trong năm 2012.
Theo các báo cáo Ủy ban Kiểm tra Trung ương, Thanh tra Chính phủ và kiểm toán, trong giai đoạn năm 2011 đến năm 2013, PVC đã để xảy ra thua lỗ hơn 3.200 tỷ đồng.
Số người liên quan sai phạm chưa dừng lại, ngày 15/2, C46 đã khởi tố bị can, bắt bốn nghi can, gồm: ông Lương Văn Hòa (37 tuổi, nguyên giám đốc Ban Điều hành Dự án Vũng Áng - Quảng Trạch); Lê Xuân Khánh (41 tuổi, Trưởng phòng Kinh tế Tổng hợp Ban Điều hành Dự án Vũng Áng - Quảng Trạch); Nguyễn Lý Hải (53 tuổi, nguyên trưởng phòng Kỹ thuật Ban Điều hành Dự án Vũng Áng - Quảng Trạch) và Nguyễn Thành Quỳnh (44 tuổi, Giám đốc Ban Kỹ thuật công nghệ, Tổng công ty Miền Trung) với cáo buộc có hành vi tham ô tài sản.
Cùng tội danh, người thứ năm bị khởi tố hôm đó là bà Lê Thị Anh Hoa (38 tuổi, Giám đốc Công ty TNHH MTV Quỳnh Hoa), tuy nhiên được tại ngoại.
Các ông Minh, Tiến và Thuận (từ trái qua).
Ngày 31/3, cơ quan công an bắt tiếp ông Đỗ Văn Hồng (50 tuổi, Chủ tịch Hội đồng quản trị kiêm Tổng giám đốc Công ty PVC-KB, công ty con của PVC) với cáo buộc có hành vi cố ý làm trái quy định Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng.
Trong diễn biến điều tra mở rộng các sai phạm tại PVC, ngày 26/9, cơ quan điều tra đã khởi tố bị can, bắt ông Lê Đình Mậu (45 tuổi, kế toán trưởng kiêm trưởng ban tài chính kế toán và kiểm toán Tập đoàn dầu khí Việt Nam - PVN). Cùng bị bắt với ông Mậu có Nguyễn Ngọc Quý (nguyên phó chủ tịch Hội đồng quản trị PVC), Vũ Hồng Chương (nguyên trưởng ban quản lý dự án điện lực dầu khí Thái Bình 2, thuộc PVN); Trần Văn Nguyên (kế toán trưởng ban quản lý dự án điện lực dầu khí Thái Bình 2).
Nhà chức trách cáo buộc ông Mậu cùng ba bị can trên có dấu hiệu sai phạm trong việc tạm ứng tiền trước khi ký Hợp đồng EPC của dự án nhà máy nhiệt điện Thái Bình 2 cho Tổng thầu PVC (thời ông Trịnh Xuân Thanh làm lãnh đạo).
Tại dự án này, chủ đầu tư là PVN đã tạm ứng hơn 6,6 triệu USD và hơn 1,3 nghìn tỷ đồng cho PVC. Tuy nhiên tổng thầu PVC đã chi chưa đúng mục đích tạm ứng 576 tỷ đồng và các bên vẫn chưa thu hồi được hết khoản tạm ứng trên.
Gần đây nhất, ngày 29/9, ông Nguyễn Anh Minh (40 tuổi, tổng giám đốc PVC) cùng hai thuộc cấp Bùi Mạnh Hiển (41 tuổi, Chánh văn phòng PVC); Nguyễn Đức Hưng (35 tuổi, nguyên Trưởng phòng Tài chính, Kế toán Ban điều hành Dự án Vũng Áng - Quảng Trạch thuộc PVC) đã bị khởi tố về tội Tham ô tài sản.
Bộ Công an cho hay năm 2010-2011 khi làm phó tổng giám đốc PVC, ông Minh được giao là người đại diện cho PVC ký hợp đồng kinh tế giao thầu cho PVC-HN về việc thiết kế, mua sắm, xây dựng Dự án Nhà máy Ethanol Phú Thọ. Giá trị hợp đồng gần 43,2 triệu USD.
Theo quy định của Luật Doanh nghiệp, giao dịch với giá trị lớn như thế này thuộc thẩm quyền của Đại hội đồng cổ đông. Nhà chức trách nghi ngờ việc ký hợp đồng nhằm giấu lỗ cho PVC hơn 17 triệu USD (tương đương khoảng 350 tỷ đồng).
Vụ án đang trong thời hạn điều tra và có thể con số 18 bị can liên quan tiêu cực tại PVC chưa dừng lại. Cựu tổng bí thư Lê Khả Phiêu mới đây đánh giá việc các cơ quan chức năng đưa ra ánh sáng hàng loạt vụ sai phạm như vừa qua là "bước đi mạnh mẽ". Ông hy vọng tinh thần "đốt lò" chống tiêu cực tiếp tục được nhóm lên.