Chính phủ Mỹ mở cuộc điều tra đối với Ford Explorer trong năm 2016, nhưng kênh truyền hình News 4 phát hiện ra rằng, khiếu nại đối với Ford và chính phủ đã có từ vài năm trước khi điều tra được công bố. Câu hỏi đặt ra là hãng xe Mỹ đã biết về lỗi an toàn tiềm ẩn từ khi nào?
Ford đang đối diện với nguy cơ đánh mất niềm tin từ khách hàng trước nghi án ém thông tin về lỗi kỹ thuật trên Explorer.
Tháng 7/2016, NHTSA thực hiện điều tra khả năng rò rỉ khí carbon monoxide (CO) trên Explorer các đời từ 2011 đến 2015. Một năm sau, cơ quan này đẩy cuộc điều tra lên mức được gọi là "phân tích kỹ thuật", và hiện danh mục gồm cả Explorer các đời 2011 cho đến 2017.
Nhiều chuyên gia an toàn cũng như các luật sư bảo vệ người tiêu dùng đều muốn biết lần đầu Ford nhận được khiếu nại là khi nào.
"Có vài điều trong chuyện này thực sự khiến tôi thấy khó chịu", David Friedman, người từng đứng đầu NHTSA và hiện làm việc với Hiệp hội người tiêu dùng (Consumers Union), là đơn vị xuất bản ra tạp chí uy tín Consumer Reports, phát biểu.
Friedman cho rằng không chỉ riêng việc Ford biết về khả năng khí xả hoặc khí CO rò rỉ từ vài năm qua, mà hãng này còn từng gửi các hướng dẫn sửa chữa kỹ thuật (Technical Service Bulletin - TSB) tới các đại lý.
"Điều đó cho thấy họ đã biết rằng có gì đó không đúng", Friedman nhận định.
Trong khi đó, điều tra của News 4 tìm thấy các hướng dẫn sửa chữa từ năm 2012, 2014 và 2016, trong đó một bản từ năm 2012 về việc mùi khí xả trong các mẫu Explorer đời 2011 cho đến 2013. Bản hướng dẫn chỉ cách để thợ cơ khí sửa lỗi rò rỉ.
Các bản tin hướng dẫn khác từ 2014 và gồm các đời 2014 và 2015 cũng đề cập tới mùi khí xả lọt vào trong xe khi hệ thống điều khiển điều hòa phụ được sử dụng.
NHTSA cũng nhận được khiếu nại về Explorer. Một từ tháng 6/2011 cho biết "cabin đầy khói xả". Một khiếu nại khác từ tháng 3 cùng năm nói rằng "vợ tôi nhiều lần gặp vấn đề về tập trung lái xe".
Tổng cộng tới hơn 2.700 khiếu nại trong suốt 6 năm, gồm 3 báo cáo tai nạn và 41 trường hợp bị thương.
Nhiều chủ xe Explorer, như Susan Stazetski ở White Plains (bang Maryland) thậm chí nộp đơn kiện Ford, cho rằng những chiếc xe này khiến họ bị ốm.
"Hàng ngày vẫn tôi thức dậy với cơn đau nửa đầu", Stazetski cho biết.
Luật sư của Stazetski, Jacqueline Herritt, nói rằng những trường hợp như trên có thể được xử theo luật "lemon law".
"Rõ ràng việc này thuộc phạm vi luật. Nếu ai đó đang lái xe rồi hít phải khí CO, bất tỉnh, mắc phải chứng đau nửa đầu, hoặc tất cả những thứ này đều xả ra với họ, thì chắc chắn đó là một lỗi an toàn nghiêm trọng", Herritt phát biểu.
"An toàn là ưu tiên hàng đầu của chúng tôi", Ford nêu ý kiến trong một thông báo. "Chúng tôi nghiêm túc tiếp nhận vấn đề này. Các kỹ sư của Ford đã làm việc với cảnh sát cũng như khách hàng trên cả nước để giải quyết những lo lắng. Chúng tôi cũng đang có mặt ở Washington DC để kiểm tra các xe.
Theo NHTSA, không có dữ liệu thực sự hay chứng cứ thực tế nào được thu thập để minh chứng cho khiếu nại về bất cứ thương vong hay tai nạn nào là hậu quả của việc nhiễm độc carbon monoxide. Chúng tôi khuyến khích bất cứ tài xế nào thấy bất an hãy liên lạc đến đại lý Ford hoặc gọi theo số đường dây nóng".
NHTSA không bình luận về việc mở các cuộc điều tra.
Điều tra ban đầu của NHTSA không tìm thấy chứng cứ cho những khiếu nại như trên, nhưng cơ quan này từng nói rằng "mức carbon monoxide có thể tăng trong một số tình huống lái xe nhất định".
"Nếu điều đó được xác định là lỗi an toàn, Ford sẽ là mục tiêu của những mức phạt đáng kể từ NHTSA do không xử lý được vấn đề dù vốn đã biết rõ", Friedman nhận định.
Nhiều sở cảnh sát trên khắp nước Mỹ, gồm hạt Montgomery (bang Maryland), đã xếp vào bãi dàn xe Explorer sau khi nhiều sĩ quan được báo cáo là bị ốm do khí CO lọt vào cabin xe.
Mỹ Anh