Kinh nghiệm cá nhân, qua quan sát nhiều năm ở nhiều thị trường, biết nhiều khách hàng đến từ các quốc gia trên thế giới tôi cũng muốn chia sẻ cảm nhận riêng mình với những người trong nước.
Đa phần, tôi thấy khách hàng hài lòng với đồng tiền họ bỏ ra cho xe Nhật và xe Đức so với chất lượng mà họ mong đợi và nhận được. Tất nhiên, tôi cũng chỉ sống và làm việc dài hạn ở một vài vùng cố định ở Australia và Mỹ, nên đánh giá cũng có tính tương đối.
Tôi nghĩ rằng các công ty Nhật, Hàn, châu Âu (Anh, Đức, Thụy Sĩ có Volvo), và Mỹ, họ có đội ngũ nghiên cứu thị trường mà hàng năm họ phải chi trả rất nhiều tiền cho đội ngũ này. Nhóm này biết rất rõ giá trị cốt lõi của công ty và nhắm tới thị trường nào để đưa ra những sản phẩm phù hợp.
Các hãng xe nổi tiếng của châu Âu tiêu biểu là Đức và Anh hướng tới giới thượng lưu nhiều hơn nên giá xe khá cao. Tất nhiên, chất lượng xe tốt phù hợp với giá thành đưa ra, vì giá trị xe ngoài thương hiệu định đoạt, giá xe chủ yếu được xác định bởi thị trường vì có rất nhiều đối thủ cạnh tranh. Đội ngũ nghiên cứu của các hãng không "dại" gì mà đưa ra giá "trên trời" trong khi chất lượng lại kém.
Ngoài tính an toàn, kỹ thuật máy móc, họ còn đem đến sự xa xỉ về thiết kế và nội thất bên trong xe. Nhiều xe cao cấp được trang bị dàn âm thanh có khi bằng cả một chiếc xe mới tầm trung của Nhật, Hàn hay Mỹ. Và khi khách hàng bỏ rất nhiều tiền cho các dòng xe này đều cảm thấy thoả mãn.
Tuy nhiên, ở mọi quốc gia, giới thượng lưu chỉ chiếm số ít của phần đông dân số. Ví dụ, trong 10 người, có 9 người có khả năng mua xe thì 2 người có khả năng mua xe sang, một người có khả năng mua siêu xe, còn 6 người còn lại có khả năng mua xe tầm trung. Vậy thì các hãng xe Nhật và Hàn cứ nhường sân chơi hạng sang cho Đức tập trung chăm chút cho khách hàng phổ thông. Do đó, lợi nhuận của các hãng Nhật và Hàn Quốc rất cao vì thị trường chiếm số đông và rất tiềm năng.
Hãn xe Nhật bán giá vừa phải, nhưng chất lượng khá tốt. Do giá thành thấp nên kết cấu và thiết bị tương đối đơn giản, vỏ mỏng, âm thanh, nội thất bình thường. Những mẫu xe này hướng tới những khách hàng mua xe vì mục đích kinh tế như tiết kiệm xăng, chỉ để đi lại, bền bỉ. Và những khách hàng chỉ cần những thứ tối thiểu đã cảm thấy thoả mãn khi mua xe vì nó phù hợp với thu nhập và mục đích sử dụng.
Ngoài dòng xe tầm trung và thấp này, xe Nhật còn có Lexus (của Toyota), Acura (của Honda) và Infinity (của Nissan) giao thoa phân khúc xe sang tầm trung với các hãng xe châu Âu. Nói giao thoa và cạnh tranh với xe sang châu Âu tầm trung thôi chứ tầm trên nữa thì xe châu Âu cứ chơi một mình vì rất ít người mua.
Ví dụ, ở Australia giá xe sang Lexus cao nhất là LS600h khoảng 181.000 USD, trong khi anh Mercedes SLS AMG có giá tới 588.000 USD, hay Maybach S650 giá tới 362.000 USD. Nói vậy để thấy rằng phân khúc thị trường đã định rõ sản phẩm của các hãng xe và họ dựa vào lợi thế so sánh của mình để sản xuất sản phẩm. Về thị trường thu nhập trung bình, xe châu Âu không cạnh tranh với xe Nhật, Hàn, nhưng thị trường này đem lại nguồn thu nhập khổng lồ và thường xuyên.
Nói như vậy không phải do kỹ thuật của người Nhật kém hơn Đức, Anh, mà do giá trị cốt lõi của công ty và định hướng thị trường của họ đặt ra. Lấy một ví dụ như siêu xe Lexus LFA đời 2012 tại Australia hiện giá bán là gần 1 triệu USD, có thể cạnh tranh về mọi giá trị với các siêu xe châu Âu khác cùng giá thị trường.
Theo cá nhân tôi nhận định, nếu hai xe của Nhật và Đức có cùng giá thành, thì rất khó có thể xem chất lượng của xe nào vượt trội hơn xe nào, cũng một chín một mười thôi. Có thể so sánh dòng xe này hơn, nhưng so sánh dòng xe khác có thể lại thua. Còn "đỉnh của đỉnh" của cả hai hãng xe thì không nói tới vì cũng chả có cơ hội để thử và so sánh. Thêm vào nữa, cảm nhận của từng người về xe cũng rất khác.
Tôi cũng là một người mua bán xe không chuyên, chắc cũng mua bán hơn 50 chiếc, đủ loại. Có xe tôi đi vài tháng mới bán được lại. Tôi thấy rằng, khách hàng châu Phi, châu Á, đặc biệt là vùng Trung Đông rất chuộng Toyota. Họ ưa chuộng Camry vì lòng xe rộng, giá tiền vừa phải, xe bền. Một phần vì họ rất to, nên ngồi Camry là thoải mái nhất, còn xe SUV thì không nói. Xe Nhật cũ rất dễ bán, vì tuổi thọ cao và phụ tùng thay thế rất sẵn có. Xe Đức cũ rất khó bán vì đồ đắt đỏ và khó tìm, cũng một phần vì người mua ban đầu của xe Đức toàn là người giàu có, họ chỉ chơi vài năm rồi lại sắm cái mới, người mua lại biết sẽ tốn nhiều tiền để thay đồ nên sẽ dè chừng mua hơn.
Ở bên châu Âu, thấy có người bảo taxi toàn chạy Mercedes có thể đúng vì họ không chịu thuế cho xe châu Âu bán ở châu Âu, còn xe Nhật, Hàn muốn vào châu Âu thì bị đánh thuế. Nên giá thành xe cũng khác, điều này không thể nói xe châu Âu tốt hơn Nhật. Ở Australia và Mỹ, tôi thấy rất nhiều xe Nhật, xe Đức cũng nhiều nhưng ít hơn.
Một điều nữa, người Australia và Mỹ họ cũng sử dụng xe Mỹ nhiều vì tính tự tôn dân tộc và giá thành rẻ do thuế xe thấp. Người Australia hay mua xe Holden là của Australia nhưng công ty mẹ là GM của Mỹ, người Mỹ đi xe Chevrolet cũng nhiều. Đặc biệt, ở hai nước này, xe bán tải chủ yếu là xe Mỹ.
Mỗi công ty có một đất sống riêng và định hướng thị trường riêng. Còn để bảo hãng nào hơn hãng nào thì rất khó, vì những công ty lớn như thế, họ thừa sức có một đội nghiên cứu xuất sắc để đưa ra những sản phẩm siêu khủng, nhưng lợi nhuận đem lại liệu có lớn không. Do đó, chiếc bánh nên chia ra mỗi hãng một phần, ngầm biết vậy để tự chú trọng vào các sản phẩm trong phân khúc chú trọng. Công nghệ thì họ bắt kịp nhanh lắm, nếu Audi ra cái gì mới, người Nhật chỉ cần mua vài chiếc về, cho đội ngũ kỹ thuật mổ xẻ ra từng chi tiết thì thời gian ngắn sau xe Nhật cũng sẽ có thôi. Và ngược lại cũng vậy.
Một cái tôi thấy vui là chúng ta có nhiều hãng xe tốt để lựa chọn phù hợp với túi tiền từng người. Và khách hàng rất thoả mãn với đồng tiền họ bỏ ra để mua xe, dù đó là xe Nhật hay xe Đức, Anh. Nhiều người cũng chọn xe theo gu riêng, có người thích nội thất, thiết kế xe như Lexus, có người lại thích của Audi hay BMW. Có người lại thích dáng xe của Land Rover. Có người lại thích âm thanh của dòng xe này, có người dòng xe kia... Nhưng nói chung, đa số mọi người đều thoả mãn với sản phẩm của các hãng xe này.
Chúc mọi người một năm mới vui vẻ, hạnh phúc với những gì mình đạt được năm qua.
Độc giả Ngọc Duy