Mới đây tôi đọc một vài bài viết về "cúng ôtô" và các bình luận về tập tục này tại Việt Nam. Tôi nhận thấy nhiều ý kiến khác nhau về vấn đề "tâm linh" của việc này. Tuy nhiên, dưới cái nhìn của một người không tin phong thuỷ, không mê tín, không tôn giáo và tin theo khoa học tự nhiên tuyệt đối thì mình lại có ý nghĩ khác về việc này.
Trước hết tôi tin rằng trên khắp dải đất này, từ giàu đến nghèo, không ai là mỗi năm không cố gắng "ăn tươi" một bữa cho nó hơn ngày bình thường. "Cúng" là một trong những dịp như thế.
Mua xe mới thì cúng, hiển nhiên rồi vì đằng nào cũng đãi bạn bè một bữa, vậy tiếc gì không trích ra "cúng" một mâm nho nhỏ cho người ta khỏi nói ra nói vào, cúng xong rồi cũng ăn kia mà, có mất gì đâu.
Nếu không cúng thì "cô hồn chết" có ghét rồi "không che chở" hay không thì chưa biết, nhưng mua xe mà không "cúng một mâm" thì "ngứa mắt" lắm. Đôi khi chính vì sự "ngứa ngáy" đó mà bực mình gây ra va quệt thì lại nghe tiếp "thấy chưa". Vì thế, hồi nhận xe mới tôi cũng làm một chầu ra trò (đến hơn 3% giá trị xe) và cứ nghĩ kiểu AQ là "coi như đó là tiền đàm phán giảm giá được khi mua xe chứ chả phải tiền túi mình", đãi cho mọi người cùng vui. Cú "đãi ngoạn mục" ấy làm cho cả công ty đều nhớ. Đời người được mấy lần vui như thế cơ chứ.
Khi đã sử dụng, hàng năm mình vẫn "cúng xe" hai lần vào rằm tháng 7 và vào tất niên sau khi đã rửa xe chuẩn bị đón giao thừa.
"Rằm tháng Bảy, ăn heo, vịt quay, rằm tháng Mười ăn bánh xèo" đó là tập tục quê mình. Không có cúng xe thì cũng phải mua miếng về ăn, vậy tại sao nhân dịp rằm tháng Bảy không mua miếng về cúng xong rồi ăn thì có mất gì đâu.
Mà cũng chính trong thời gian đó tôi ngẫm về các tục lệ dân gian theo hướng khoa học hơn. Tức là cúng cho "cô hồn chết" thì không biết có tác dụng gì không nhưng các "cô hồn sống" thì trong lúc chờ nhang khói cháy có thời gian thảo luận, ngẫm nghĩ, tự vấn mình trong thời gian qua có ai trong nhóm chạy xe có sai sót gì không, có ẩu đả, chèn ép ai không, có ai tạt đầu mà mình "ghét" rồi không cho chen ngang không... Nếu lần sau gặp như thế thì phải xử lý sao cho an toàn hơn... Hàng chục việc để nghĩ và trò chuyện với nhau cũng như tưởng niệm về những hoàn cảnh tội nghiệp "chết đường chết chợ!". Từ đó bảo ban nhau tôn trọng sự an toàn của người đi đường, cho người ta mà cũng là cho mình, vậy thì tốt chứ, đúng không?
Tết thì tất nhiên nhà nào cũng làm mâm cơm cúng tất niên, vậy thì tiếc gì không làm thêm một mâm nho nhỏ cúng đầu xe cho "tâm lý nó thoải mái" và cũng đỡ phải "ngứa tai" khi phải nghe câu hỏi "Mày không cúng xe à?".
Nói chung, tùy người mà việc cúng nó có ý nghĩa khác nhau. Đối với tôi và một vài bạn mình, cúng là một thời gian cùng nhau ăn chơi vui vẻ một bữa và cùng "làm bản tự kiểm không văn tự" để sau đó chạy xe điềm đạm hơn, an toàn hơn. Vậy "cúng" chỉ có lợi chứ chả mất gì thì sao không "cúng" một phát cho nó thoải mái tinh thần.
Hơn nữa, một người có "cúng" tức là cũng đã có ý mong muốn chạy xe cho tốt, đừng tai nạn gì. Còn cái ý nghĩ đó có thực hiện được tốt hay không thì còn tuỳ vào cái tầm văn hoá và kinh nghiệm chạy xe của mỗi người nữa. Sao mọi người cứ phải lăn tăn nặng nhẹ "quan điểm" cho nó nặng cái đầu ra nhỉ.
Chúc các bạn lái xe an toàn dù có cúng hay không!
Độc giả Nguyễn Văn Liêm