Hệ thống điểm lái xe được áp dụng ở nhiều nơi trên thế giới. Mỗi lần vi phạm, tài xế sẽ bị phạt điểm với các mức tương ứng theo quy định. Tùy từng nơi, điểm có thể được trừ từ tổng điểm có sẵn, hoặc cộng thêm vào mức khởi điểm là 0. Các lỗi nặng có thể khiến người điều khiển phương tiện bị trừ hết sạch số điểm ban đầu chỉ trong một lần vi phạm, hoặc một lúc cộng tối đa số điểm phạt.
Một tài xế vi phạm bị cảnh sát ghi vé phạt ở Los Angeles, Mỹ. Ảnh: Pacific Coast News Online.
Trong trường hợp tài xế bị trừ hết điểm bằng lái, hoặc cộng đến giới hạn, thì sẽ bị treo bằng một thời gian. Trường hợp xấu nhất là bị thu bằng và phải thi lại.
Những vi phạm giao thông phổ biến, như chạy quá tốc độ hay không tuân thủ tín hiệu giao thông, bị phạt số điểm "nhẹ nhàng" hơn, trong khi những lỗi như gây tai nạn rồi bỏ chạy hay say rượu lái xe sẽ bị phạt nặng hơn.
Dưới đây là cách tính điểm phạt bằng lái tại một số nơi trên thế giới:
Đức - cộng điểm:
Hệ thống 8 điểm được áp dụng từ tháng 5/2014 thay thế cho hệ thống 18 điểm có từ năm 1974. Điểm được cộng tùy thuộc mức độ nặng, nhẹ của vi phạm. Sau 2,5-10 năm, điểm sẽ được xóa tùy trường hợp. Điểm cũng có thể bị trừ đi nếu người vi phạm tham dự những sự kiện huấn luyện đặc biệt. Nếu bị cộng 8 điểm hoặc nhiều hơn, tài xế sẽ bị thu bằng lái và phải thi lại từ đầu.
Mỹ - cộng điểm:
Hệ thống điểm được áp dụng theo những cách khác nhau tùy mỗi bang. Ở Arizona, tài xế sẽ bị treo bằng nếu tích lũy được 8 điểm chỉ trong một năm. Các lỗi có thể khiến tài xế bị cộng cùng lúc nhiều điểm như say rượu lái xe (8 điểm), gây tai nạn rồi bỏ chạy (6), vượt đèn đỏ gây tai nạn chết người (6), vượt quá tốc độ (3).
Ở California, với những lỗi nặng như gây tai nạn rồi bỏ chạy hay lái xe dưới tác động của chất kích thích, tài xế "kiếm được" 2 điểm và bị lưu điểm suốt 13 năm. Những lỗi nhẹ hơn chỉ bị cộng một điểm và hệ thống sẽ lưu trong 39 tháng (3 năm và 3 tháng).
Một tài xế bị đánh giá lái xe cẩu thả, bất cẩn nếu bị cộng 4 điểm trong 12 tháng, hoặc 6 điểm trong 24 tháng, hoặc 8 điểm trong 36 tháng. Các tài xế cẩu thả có thể bị thử thách, treo bằng trong một năm.
Italy - trừ điểm:
Hệ thống ở Italy "tặng" các tài xế 20 điểm từ đầu và thưởng 2 điểm mỗi 2 năm cho thói quen lái xe tuân thủ luật pháp, với tổng điểm tối đa là 30. Mỗi vi phạm sẽ bị trừ mức điểm tương ứng, như không theo tín hiệu đèn giao thông sẽ bị trừ 6 điểm. Nếu bị trừ hết điểm, bằng lái bị thu hồi.
Hong Kong - cộng điểm:
Các tài xế vi phạm có thể bị cộng tới 8 điểm hoặc hơn, tối đa là 15. Chạm mức 8 điểm, tài xế sẽ bị nhắc nhở liên tục về phong cách lái xe, đặc biệt với những lỗi đã vi phạm. Chạm mức 10 điểm, tài xế phải tham gia các khóa đào tạo nâng cao tay lái và phải tự thanh toán các chi phí này. Bị cộng tối đa 15 điểm, tài xế có thể bị thu bằng theo những thời hạn tùy mức độ vi phạm.
Mỹ Anh