Theo công bố mới nhất của Liên minh bảo tồn rùa thế giới, Việt Nam đứng thứ hai sau Trung Quốc khi có 4 loài thuộc nhóm 25 loài rùa cạn và rùa nước ngọt nguy cấp nhất thế giới. Trong đó có giải Sin-hoe (Rafetus swinhoei) hay còn gọi là rùa Hoàn Kiếm - loài quý hiếm nhất thế giới, chỉ còn một con sống ở hồ Đồng Mô (Sơn Tây, Hà Nội).
Rùa Hồ Gươm (Rafetus swinhoei) từ cuộc giải cứu vào tháng 11/2008, khi đập Đồng Mô bị vỡ. Ảnh: Timothy McCormack/ATP/IMC.
Ba loài khác ở Việt Nam thuộc danh sách nguy cấp là rùa Trung Bộ (Mauremys annamensis), rùa hộp Zhou (Cuora zhoui) và rùa Batagur (Batagur affinis). Theo đó, rùa Trung Bộ gần như đã tuyệt chủng ngoài tự nhiên. Trước đó chúng sống tập trung ở những vùng ngập thuộc các tỉnh, thành phố như: Đà Nẵng, Quảng Nam, Quảng Ngãi, Bình Định và Phú Yên.
Rùa hộp Zhou (Cuora zhoui) được cho là phân bố ở vùng núi phía Bắc Việt Nam, dù chưa từng được tìm thấy ngoài tự nhiên và sinh cảnh sống của chúng vẫn còn là bí ẩn. Rùa Batagur (Batagur affinis) đã tuyệt chủng tại hệ thống sông lớn ở miền Nam Việt Nam, nhưng còn tồn tại ở Campuchia và Malaysia.
Rùa Trung Bộ (Mauremys annamensis) được nuôi tại Trung tâm bảo tồn rùa, Vườn Quốc gia Cúc Phương. Ảnh: Phạm Văn Thông/ATP/IMC.
Bên cạnh 4 loài trên, một số loài khác của Việt Nam cũng trong tình trạng nguy cấp, gồm rùa hộp trán vàng miền Nam (Cuora picturata); rùa hộp trán vàng miền Bắc (Cuora galbinifrons); hộp trán vàng miền Trung (Cuora bourreti); rùa hộp ba vạch Việt Nam (Cuora cyclornata) và giải (Pelochelys cantorii) có phân bố ở các hệ thống sông lớn.