Ngôi sao bị xé thành từng mảnh do trọng lực của hố đen. Ảnh: NASA.
Daniel Biehl và cộng sự tại Trung tâm nghiên cứu Deutsches Elektronen-Synchrotron, Đức, đề xuất giả thuyết rằng sự kiện gián đoạn thủy triều (tidal disruption event) của sao lùn trắng là thủ phạm gây ra các tia vũ trụ và hạt neutrino bắn phá Trái Đất mỗi ngày. Kết quả nghiên cứu được công bố trên thư viện trực tuyến của Đại học Cornell, Mỹ hôm 9/11, theo New Scientist.
"Sự kiện gián đoạn thủy triều xảy ra khi một ngôi sao di chuyển quá gần hố đen. Trọng lực của hố đen xé ngôi sao thành từng mảnh. Một phần mảnh vỡ ngôi sao rơi vào hố đen, khiến hố đen phát xạ năng lượng và đẩy nhanh tốc độ các hạt", Cecilia Lunardini tại Đại học Arizona, Mỹ, cho biết.
Các nhà nghiên cứu cho rằng quá trình tan rã hạt nhân nguyên tử của sao lùn trắng và sự tăng tốc dòng vật chất phun ra từ hố đen có thể tạo ra đồng thời cả hai loại hạt neutrino và tia vũ trụ năng lượng cao.
"Chúng tôi thực sự không hiểu rõ làm thế nào tia vũ trụ có thể đạt tốc độ cao như vậy", Julian Krolik tại Đại học John Hopkins, Mỹ, nói.
Mặc dù giả thuyết về sự kiện gián đoạn thủy triều xuất hiện từ nhiều thập kỷ trước và giới khoa học phát hiện nhiều sự kiện tiềm năng, đến nay chỉ một số ít quan sát được xác nhận. "Tỷ lệ những sự kiện này xảy ra ở sao lùn trắng là chưa rõ ràng", Krolik nhận định.
Trong tương lai, nhóm nghiên cứu sẽ sử dụng các máy dò hiện đại và nhạy hơn để kiểm nghiệm giả thuyết mới. Khi đó, sự kiện gián đoạn thủy triều và điểm xuất phát của hạt neutrino sẽ đến từ một khu vực trên bầu trời. Tuy nhiên, các nhà khoa học cũng lưu ý một số hiện tượng khác trong vũ trụ cũng có thể sinh ra những hạt năng lượng cao này.
Lê Hùng