Cuộc điều tra của Đại học Vũ Hán (Trung Quốc) cho thấy, một bộ phận giới học giả và sinh viên Trung Quốc thường mua và bán các nghiên cứu khoa học. Nhiều tác giả ký tên vào rất nhiều báo cáo khoa học nhưng chưa bao giờ viết chúng.
Theo BBC, thị trường mua bán các nghiên cứu khoa học "ma" tại Trung Quốc đã tăng trưởng gấp 5 lần trong ba năm qua. Nhiều học giả và nghiên cứu sinh tiến sĩ kiếm sống bằng nghề bán nghiên cứu khoa học cho người khác. Một số người "sản xuất" hàng loạt công trình khoa học để lấy tiền thưởng của các viện nghiên cứu - nơi họ làm việc.
Nhiều học giả và nghiên cứu sinh tiến sĩ kiếm sống bằng nghề viết thuê các nghiên cứu khoa học. Ảnh minh họa của rosehansen.net. |
Nhiều người cho rằng những quy định về việc công bố báo cáo khoa học để nhận bằng cấp hay thăng chức khiến tình trạng gian lận khoa học ngày càng trở nên trầm trọng. Tình hình đáng lo ngại đến mức mới đây tạp chí y khoa Lancet nổi tiếng kêu gọi chính phủ Trung Quốc thực thi nhiều biện pháp mạnh hơn nữa để trấn áp tình trạng gian lận khoa học.
BBC cho biết, Trung Quốc chỉ đứng sau Mỹ về số lượng báo cáo khoa học được đăng trên các tạp chí. Tuy nhiên, chưa có bất kỳ công dân Trung Quốc nào được trao giải Nobel. Sau hàng loạt những vụ tai tiếng trong giới khoa học vào năm 2006, chính phủ Trung Quốc phát động một cuộc cải cách nhằm ngăn chặn tình trạng gian lận khoa học.
Richard Horton, tổng biên tập tạp chí Lancet, tin rằng những biện pháp của giới chức Trung Quốc chưa đủ mạnh để ngăn chặn gian lận khoa học.
“Thật không may là tại Trung Quốc, người ta có nhiều động cơ để thực hiện hành vi gian lận. Những biện pháp đối phó của chính phủ không chạm tới gốc rễ của vấn đề. Nếu bạn có thể kiếm được những công việc danh giá và nhiều tiền sau khi công bố nghiên cứu khoa học thì bạn sẵn sàng gian lận”, Horton nhận xét.
Vào tháng 12 năm ngoái, giới chức Trung Quốc phát hiện hai nhóm nghiên cứu của Đại học Tĩnh Cương Sơn đã công bố 70 công trình khoa học giả mạo trong năm 2007.
Ông Richard Horton (trái), tổng biên tập tạp chí y khoa Lancet. Ảnh: lshtm.ac.uk. |
“Gian lận trong lĩnh vực học thuật đã tồn tại ở Trung Quốc trong thời gian dài”, tiến sĩ Lu Yiyi, một chuyên gia của Viện nghiên cứu các vấn đề quốc tế hoàng gia Anh, phát biểu.
Bà Lu tin rằng các trường đại học cần giảng dạy về tầm quan trọng của sự trung thực. Ngoài ra Trung Quốc cần áp dụng những quy định nghiêm ngặt để những công trình nghiên cứu trong quá khứ có thể bị xem xét lại.
Tiến sĩ Horton cho rằng nếu muốn trở thành cường quốc khoa học thì chính phủ Trung Quốc phải hành động quyết liệt.
“Khoa học là nguồn lực chủ yếu để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế ở mọi quốc gia. Vấn đề ở chỗ nếu nền khoa học của Trung Quốc không được tin tưởng thì nền kinh tế sẽ chịu tác động tiêu cực”, ông nói.
Minh Long