Bầu khí quyển "đặc quánh" những tàn dư sinh vật. |
Một nghiên cứu trên toàn cầu mới đây đã phát hiện ra rằng những mảnh vụn nhỏ có nguồn gốc sinh học là thành phần chính trong khí quyển, chi phối thời tiết và tạo nên những vương quốc vi trùng vô hình trên bầu trời. Ngoài ảnh hưởng tới khí hậu, chúng thậm chí còn phát tán dịch bệnh đi khắp thế giới.
Các nhà khoa học từ lâu đã phát hiện thấy những vật chất lơ lửng trong không khí (các sol khí) bao gồm bụi, bồ hóng và tro than có thể tác động đến khí hậu thông qua việc phản xạ hoặc hấp thụ ánh sáng mặt trời, và tạo ra nhân ngưng kết để hình thành các đám mây. Nghiên cứu gần đây cho thấy các sol khí cũng chịu trách nhiệm về hiện tượng "trái đất mờ đi", che phủ chúng ta trong màn sương ảnh hưởng của hiệu ứng nhà kính.
Phát hiện mới nhất của Ruprecht Jaenicke, từ Viện Vật lý khí tượng tại Đại học Mainz, Đức, chứng tỏ một lượng lớn các sol khí có nguồn gốc sinh học. Các mẫu không khí do Jaenicke thu thập được tại Đức, Siberia, rừng Amazon, Greenland và những đại dương xa xôi đã tìm thấy các hạt tí hon là mảnh vụn sinh vật, hầu hết ở dạng các tế bào sống, tạo nên khoảng 25% sol khí trên bầu trời.
Jaenicke phỏng đoán có khoảng 1 tỷ tấn sol sinh vật gia nhập vào bầu khí quyển mỗi năm từ các cánh đồng, rừng, bãi chăn thả và thành phố. Con số này lớn gấp 20 lần những ước tính trước đây và tương đương với lượng bụi khoáng sản bốc lên bầu trời.
Những hạt sinh vật sống này đặc biệt tốt trong việc làm tăng độ ẩm không khí, từ đó giúp tạo thành nhân ngưng kết của đám mây. Tuy nhiên, ảnh hưởng của chúng tới khí hậu trái đất có thể rất khó lường. Bằng việc tán xạ ánh sáng mặt trời và che tối bề mặt hành tinh, "các sol sinh vật khô sẽ làm mát khí hậu. Nhưng các sol sinh vật ướt có thể làm ấm bề mặt trái đất, đặc biệt vào ban đêm", Tim Lenton, một nhà nghiên cứu hệ thống trái đất tại Đại học East Anglia, Anh, nhận định.
Đáng ngại hơn, một số nhà nghiên cứu cho rằng phát hiện của Jaenicke đã làm nảy sinh lo ngại về những nguy cơ sức khỏe mới. Gene Shinn, thuộc Cơ quan khảo sát địa chất Mỹ, tin rằng các cơn bão bụi từ Sahara băng qua Đại Tây Dương đã mang theo các vi khuẩn và protein gây bệnh dịch cho san hô ở Caribbe và phát tán bệnh hen suyễn trên một số đảo.
T. An (theo New Scientist)