 |
|
Biển từng ăn sâu vào đất liền ở thời kỳ xảy ra cuộc chiến thành Troy. Vạch chấm trắng là đường bờ biển ngày nay. |
Vị trí của Troy từ lâu đã làm rối trí các nhà nghiên cứu. Trong kiệt tác Iliad, Homer kể rằng cuộc chiến thành Troy xảy ra vào thời kỳ mà một vịnh lớn của biển Aegean ăn sâu vào đất liền, nghĩa là Troy nằm rất gần biển. Nhưng vào những năm 1870, nhà khảo cổ Đức Heinrich Schliemann lại khám phá ra dấu tích của một thành phố cổ (mà họ tin chính là Troy), nằm khá sâu trong đất liền, trên vùng đất thuộc châu Á của Thổ Nhĩ Kỳ ngày nay.
Theo phỏng đoán của các nhà khoa học hiện đại, vịnh nước kia quả thực đã tồn tại. Nhưng qua nhiều thế kỷ, nó bị bồi lấp bởi trầm tích đổ ra từ hai con sông Simois và Scamander (ngày nay được gọi là Dumrek Su và Kara Menderes), và dần dần đẩy bờ biển lùi ra xa tới vị trí như ngày nay.
Từ năm 1977, cùng với nhà địa chất học John Kraft, Đại học Delaware (Mỹ), các nhà khảo cổ Thổ Nhĩ Kỳ đã khoan sâu xuống 70 mét tại các điểm trên vùng duyên hải này, lấy lên các mẫu trầm tích để xác minh giả thuyết đó.
Họ phát hiện thấy tại một hố khoan ngay trước vị trí thành Troy có rất nhiều vỏ sò, chứng tỏ trong quá khứ biển từng ăn sâu tới đây. Một loạt các lỗ khoan khác đã giúp các nhà nghiên cứu tái tạo bề mặt của vùng đất này: Ở đó, tại những thời điểm khác nhau, đã là một vịnh nước sâu, một đầm lầy hoặc một phá ven biển (vùng đất nửa kín, thông với cả sông và biển). Nhóm nghiên cứu cũng xác định được vị trí cắm trại của quân của Hy Lạp. Trại lính này ngự trên một doi đất nhô ra biển, nằm dọc về phía tây của vịnh Troy trước kia (Homer viết rằng nó nằm trên bờ biển Aegean, phía tây thành Troy). Băng qua vịnh nước, đạo quân Hy Lạp đã tấn công vào thành bằng những chiến thuyền lớn.
“Rõ ràng, bức tranh mà Homer vẽ về cuộc chiến thành Troy là trùng khớp với những phát hiện địa chất”, John Luce, một thành viên của nhóm nghiên cứu, phát biểu.
Ra đời vào khoảng năm 700 trước Công nguyên, bản anh hùng ca “Iliad” của Homer là một trong những áng thi ca bất hủ. Kiệt tác này chia làm 24 cuốn, tập trung vào cuộc chiến tranh kéo dài 10 năm giữa Hy Lạp và thành Troy, xảy ra vào khoảng năm 1.250 trước Công nguyên.
Trong tác phẩm, Homer kể rằng chiến tranh nổ ra khi nàng Helena xinh đẹp, vợ của vua Hy Lạp Menelaus, bị thái tử thành Troy là Paris bắt cóc. Nhưng trên thực tế, cuộc chiến lại có nguyên nhân sâu xa khác: tiền. Người Hy Lạp muốn chiếm Troy vì nó là một trung tâm thương mại quan trọng ở khu vực. Theo sáng kiến của Odysseus, họ đã làm một con ngựa gỗ cực lớn rồi giấu những chiến binh cừ khôi nhất vào trong. Người Troy cả tin, cho rằng đó là một tặng phẩm và đã mở cửa thành để rước con ngựa vào. Các chiến binh Hy Lạp xông ra, nội công ngoại kích, thành Troy thất thủ.
B.H. (theo Discovery)