Ngân hàng Nhà nước hôm qua khẳng định tái cấu trúc, sắp xếp lại hệ thống ngân hàng bao gồm việc mua bán, sáp nhập, hợp nhất các ngân hàng thương mại, tổ chức tài chính nhỏ để tạo thành một số lượng các đơn vị lớn hơn nhằm bảo đảm hoạt động thanh khoản, an toàn hệ thống.
Xu hướng sáp nhập, hợp nhất ngân hàng có thể xảy ra giữa các ngân hàng lớn với nhau, giữa ngân hàng lớn và ngân hàng nhỏ, giữa các ngân hàng nhỏ với nhau.
Đây là lần đầu tiên Ngân hàng Nhà nước chính thức công khai về kế hoạch tái cấu trúc ngành ngân hàng và coi đây là nhiệm vụ cấp bách trong 5 năm tới. Hiện nay, Ngân hàng Nhà nước đang xây dựng đề án tái cơ cấu ngân hàng để khắc phục những tồn tại, yếu kém của hoạt động ngân hàng đồng thời phát triển hệ thống lành mạnh, an toàn hơn. Chủ trương này cũng được Đảng và Nhà nước đồng thuận nhằm xây dựng một hệ thống ngân hàng an toàn, hiệu quả, phát triển bền vững và hội nhập quốc tế.
Trước đó, trong cuộc họp nội bộ ngành ngân hàng hôm 7/9 tại Hà Nội, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Văn Bình cũng nêu ra đường hướng cho việc tái cấu trúc hệ thống. Vấn đề quan trọng nhất khi xét tiêu chí sáp nhập, theo ông, là ngân hàng phải hoạt động an toàn, lành mạnh, hiệu quả và việc sáp nhập sẽ không dựa vào quy mô.
Theo đánh giá của Ngân hàng Trung ương, hệ thống ngân hàng Việt Nam vẫn còn nhiều hạn chế. Đó là sự thiếu tính ổn định, tiềm ẩn nhiều rủi ro gây mất an toàn, dễ bị tổn thương mỗi khi môi trường kinh doanh biến động bất lợi. Những hạn chế này xuất phát từ điểm yếu trong cạnh tranh, năng lực tài chính, quản trị công nghệ, nhân lực. Đây cũng là nguyên nhân cần phải sắp xếp lại hệ thống để có thể hoạt động tốt hơn, dù phải giảm số lượng các ngân hàng.Vấn đề tái cơ cấu ngân hàng được nhiều chuyên gia nói tới gần đây, đặc biệt từ sau cuộc khủng hoảng tài chính thế giới và suy thoái kinh tế toàn cầu, khiến nhiều ngân hàng quy mô lớn của thế giới đã sụp đổ. Tại Việt Nam, sự phát triển của hệ thống ngân hàng được cho là thừa về số lượng nhưng chất lượng và quy mô chưa tương xứng. Phong trào thành lập ngân hàng nở rộ từ giữa năm 2006, cho ra đời một loạt ngân hàng mới và những ngân hàng từ nông thôn chuyển đổi thành đô thị.
Theo thống kê của Ngân hàng Nhà nước, đến cuối năm 2010, hệ thống ngân hàng Việt Nam đã có 1 ngân hàng phát triển, 1 ngân hàng chính sách xã hội, 5 ngân hàng thương mại Nhà nước hoặc có cổ phần chi phối của Nhà nước, 37 ngân hàng thương mại cổ phần, 50 chi nhánh ngân hàng nước ngoài, 5 ngân hàng 100% vốn nước ngoài, 5 ngân hàng liên doanh, 18 công ty tài chính, 12 công ty cho thuê tài chính, 1 quỹ tín dụng nhân dân Trung ương, hơn 1.000 quỹ tín dụng nhân dân cơ sở, 1 tổ chức tài chính vi mô.
4 nguyên tắc chủ đạo trong quá trình tái cơ cấu ngân hàng được Ngân hàng Nhà nước nêu ra là:
Thứ nhất, phát triển hệ thống ngân hàng đa dạng về sở hữu, quy mô và loại hình nhằm đáp ứng nhu cầu đa dạng của nền kinh tế về dịch vụ ngân hàng từ thành thị tới nông thôn, vùng sâu vùng xa. Về quy mô, hệ thống phải có các ngân hàng lớn đủ sức cạnh tranh trong khu vực, làm trụ cột trong hệ thống ngân hàng. Bên cạnh đó cũng có những ngân hàng vừa và nhỏ, tổ chức tín dụng phi ngân hàng. Thứ hai, việc tái cơ cấu đảm bảo nâng cao tính an toàn, lành mạnh của hệ thống ngân hàng. Thứ ba, nguyên tắc sáp nhập, hợp nhất ngân hàng phải dựa trên sự tự nguyện, đảm bảo quyền lợi của người gửi tiền, nghĩa vụ và quyền của những bên liên quan. Cuối cùng, căn cứ vào đặc điểm của ngân hàng cụ thể để xác định những hình thức, biện pháp cũng như lộ trình thực hiện hợp lý. |
Tuệ Minh