Tín dụng 'đen' tràn về quê

Tìm hiểu của VnExpress.net, tại một số vùng ngoại thành hiện nay, hình thức tín dụng "đen" này đang nở rộ và hoạt động tương đối công khai. Ở một số xã thuộc huyện Đan Phượng (Hà Nội), có cả chục người cho vay lãi theo ngày.

Lãi suất tín dụng "đen" tại một số địa phương ngoại thành có khi lên tới hơn 100% một năm. Ảnh minh họa: Hoàng Hà

Số tiền có thể vay mỗi lần gần như không giới hạn, nhưng thường dao động từ một vài triệu đến khoảng 100 triệu đồng, miễn là người đi vay đóng lãi đầy đủ và đúng hạn. Nếu vay trên 100 triệu đồng, thì lãi suất sẽ tính theo tháng.

Một chủ lãi ngày có tiếng tại xã Hạ Mỗ (Đan Phượng) cho hay, cho vay lãi ngày xuất hiện tại địa phương này năm năm trở lại đây. Trước kia, người có tiền thường cầm cái hụi hoặc cho vay lãi tháng. Tuy nhiên, cách đây mấy năm, bắt đầu có người cho vay lãi ngày. Từ đó đến nay, hình thức này nở rộ, hoạt động công khai và tăng cả về số lượng người cho vay lẫn người đi vay.

Hiện tại, lãi tháng tại địa phương này và một sỗ xã lân cận ở mức 2,5-3%, khoảng 30-36% một năm. Với lãi ngày, phổ biến là 1.500-3.000 đồng một triệu một ngày. Càng vay nhiều tiền, lãi suất càng thấp và ngược lại. Dù vậy, đây vẫn là mức lãi suất "cắt cổ", so với lãi suất ngân hàng 17-18% một năm hiện nay.

Những người có tiền thích cho vay lãi ngày vì đồng tiền sinh lời nhanh. Còn với người đi vay, có nhiều lý do để họ tìm đến hình thức tín dụng kiểu cho vay nặng lãi này.

Một người cho vay lãi ngày có tiếng tại xã Hồng Hà (Đan Phượng, Hà Nội) thông tin, có hai đối tượng khách hàng, hoặc là người cần gấp vốn làm ăn, hoặc những người dính dáng đến cờ bạc, lô đề, nợ nần cần tiền gấp để thanh toán.

Theo anh này, nếu vay tiền để làm ăn, thì người đi vay thường chỉ vay trong một vài ngày rồi trả ngay nên lãi suất có thể cao hơn ngân hàng. Nhưng vì giải ngân nhanh và không rích rắc thủ tục nên tính ra vẫn hiệu quả hơn so với vay ngân hàng. Còn với những đối tượng vay tiền để trả nợ hay đánh bạc, chơi lô đề..., việc đánh lãi suất cao gần như là một cách để hạn chế rủi ro.  

Theo quy định, nếu lãi suất của người cho vay lãi cao vượt quá 150% lãi suất cơ bản do Ngân hàng Nhà nước quy định, thì có thể bị truy tố hình sự.

Tết vừa rồi, tại một thôn của xã Hồng Hà (Đan Phượng) có ít nhất gần chục trường hợp vay nóng đang nằm trong nguy cơ không có khả năng chi trả.

Theo lời kể của một thanh niên tên Tiến, thì những người có tiền cho vay được gọi là "công ty" thường tìm đến đám bạc, dúi một lúc cả chục triệu, thậm chí trăm triệu đồng vào tay người chơi, sau đó tính lãi. Lãi suất lên tới cả chục phần trăm một tháng. Nếu người chơi không trả đúng hạn, thì sẽ phải bằng mọi cách vay mượn hoặc bán đất, bán nhà để trả nợ.

Ngoài hình thức lãi ngày, thì tín dụng "đen" tồn tại theo kiểu cầm cố đồ đạc cũng tràn về một số huyện ngoại thành. Từ khoảng hai năm nay, số lượng các tiệm cầm đồ kéo dài từ địa phận huyện Từ Liêm đến các huyện Đan Phượng, Hoài Đức mọc lên như nấm.

Lãi suất cầm cố đồ đạc của những tiệm này cũng không rẻ so với các tiệm ở nội thành. Không phân loại lãi suất theo giá trị của hiện vật cầm cố, ở quê, dù là xe máy, điện thoại hay xe đạp, lãi vẫn một mức cố định từ 4.000-5.000 đồng một ngày.

Trao đổi với VnExpress.net, ông Lê Hữu Công, công an xã Hạ Mỗ cho hay, phía công an và chính quyền có biết việc một số người tại địa phương có tiền nhàn rỗi cho vay lãi tính theo ngày. Theo quy định thì người dân được cho vay lãi, song không được áp dụng nếu lãi suất quá cao thì vi phạm. Cũng theo ông Công, từ trước tới nay, cơ quan an ninh chưa phải giải quyết vụ tranh chấp hay kiện tụng gì trong việc vay tín dụng tại địa phương này.

Còn ông Nguyễn Văn Hưng - Phó giám đốc Ngân hàng Nhà nước chi nhánh thành phố Hà Nội cho biết chưa nhận được thông tin về hình thức tín dụng "đen" với lãi suất cao tại một số huyện ngoại thành. Dù vậy, ông cho biết sẽ xác minh, nếu có việc cho vay với lãi suất cao gấp nhiều lần so với ngân hàng thì sẽ xem xét phối hợp với cơ quan chức năng xử lý.

Ông Hưng cho rằng, việc cho vay lãi thực tế không vi phạm pháp luật vì đây cũng là một cách đầu tư của những người có tiền nhàn rỗi. Nhưng nếu mức lãi suất quá cao so với quy định của pháp luật, thì không thể chấp nhận, ông nói.

Tuệ Minh