Hiện nay, mạng Internet tốc độ đang trở nên phổ biến với lượng thuê bao không ngừng tăng lên. Khi mà tốc độ truy cập ngày càng được cải thiện theo chiều hướng nhanh hơn và dung lượng ngày càng lớn hơn, các nhà khai thác và vận hành mạng viễn thông đã tìm ra nhiều loại hình dịch vụ ứng dụng mới để khai thác mạng băng thông rộng một cách triệt để và hiệu quả hơn nữa, mà dịch vụ truyền hình qua giao thức Internet (IPTV) chính là một hệ quả, một xu hướng tất yếu.
nước ta, Tổng công ty Bưu chính Viễn thông Việt Nam (VNPT) quyết định áp dụng mạng viễn thông thế hệ mới NGN (Next Generation Network) thay thế mạng chuyển mạch trước đây, với ưu thế băng thông rộng, chắc chắn không lâu nữa cáp quang và Ethernet sẽ thay thế ATM. Đây là yếu tố rất quan trọng để VNPT đưa vào các dịch vụ xDSL, MegaVNN, VOD... và đặc biệt là IPTV.
IPTV là gì?
IPTV là phương thức thu nhận tín hiệu truyền hình trên mạng Internet tốc độ cao qua giao thức Internet. Dịch vụ này vẫn trong giai đoạn thử nghiệm ở hầu hết các nơi trên thế giới. TV truyền thống hiện nay thường sử dụng phương thức truyền dẫn tín hiệu truyền hình bằng cáp, qua vệ tinh, sóng trời, điển hình là các tín hiệu truyền hình số và tương tự.
Giống như dịch vụ VoIP (truyền thoại qua giao thức Internet), IPTV cho phép gửi các dữ liệu video qua mạng Internet theo các gói dữ liệu. Nó có thể được lưu trong một máy chủ và được gửi tới các máy tính hoặc truyền trực tiếp tới các bộ thu tín truyền hình (set-top box) đặc biệt, qua đường dây thuê bao số đồng bộ bất đối xứng ADSL, hoặc cáp truyền dẫn.
IPTV lý tưởng phải có dạng như truyền hình "sống", thu hình theo thời gian thực; nhưng hiện tại, các dịch vụ thông thường mới chỉ dừng lại ở hình thức xem video được lưu trữ - điển hình là dịch vụ xem video theo yêu cầu (video on demand - VOD).
Để xem các chương trình IPTV, bạn cần phải trang bị một máy vi tính đầy đủ, hoặc một tivi IP chuyên dụng, hoặc màn hình TV thông thường trang bị thêm một hộp thu tín hiệu "set-top box" đặc biệt.
Tại sao cần phải tìm hiểu về IPTV?
Các chuyên gia và các nhà phân tích từ các công ty viễn thông hàng đầu dự đoán rằng IPTV sẽ là tương lai của truyền hình. Dự tính đến năm 2008 sẽ có 4,5 triệu hộ gia đình sử dụng các dịch vụ truyền hình trên net tại châu Âu. Dung lượng, tốc độ kết nối băng rộng và lượng thuê bao Internet đang tăng chóng mặt.
Bên cạnh đó, công nghệ nén tín hiệu video ngày càng hoàn thiện cho phép các loại tín hiệu video độ phân giải theo tiêu chuẩn (SDTV) và độ phân giải cao (HD) đã có thể được truyền tải bằng công nghệ băng rộng. IPTV không chỉ sẽ đáp ứng yêu cầu về tốc độ thu phát tín hiệu truyền hình mà cũng là một dịch vụ truyền hình mới kinh tế nhất.
 Nhiều tính năng điều khiển và sự lựa chọn hơn cho người xem. |
Bên cạnh các loại hình truyền hình truyền thống hiện có, bao gồm truyền hình tương tự và số, với số kênh có hạn, IPTV sẽ trở thành một phương thức truyền hình khác để cung cấp các chương trình có thể coi là không giới hạn với nội dung vô cùng hấp dẫn.
Về lý thuyết, bất kỳ ai đang sở hữu một máy chủ (server) người đó cũng có thể tham gia cung cấp dịch vụ IPTV. Tuy nhiên, để mở rộng thêm càng nhiều kênh truyền hình đáp ứng yêu cầu chương trình phong phú và "không giới hạn" thì bạn sẽ phải nâng cấp nhiều hơn không gian lưu trữ cho server.
Ý nghĩa của dịch vụ này?
IPTV đem đến một loại hình vụ mới nhiều sự lựa chọn để xem, đồng thời thời điểm xem cũng có thể linh động được. Các nhà cung cấp dịch vụ truyền hình sẽ thấy dịch vụ này vừa là một sự đe doạ cũng vừa là một cơ hội.
Khi dịch vụ này có thể trở thành hiện thực phổ biến sau 5 năm nữa, có thể nói công nghệ truyền hình và các thiết bị thu xem truyền hình cũng có ít nhiều thay đổi. Các TV hiện tại nếu muốn thu được tín hiệu IPTV sẽ phải tích hợp thêm bộ thu tín hiệu truyền hình số "set-top box".
Điều này mang đến sự hội tụ đa dạng hơn các loại phần cứng bao gồm máy tính, TV, DVR, các bộ thu set-top cũng như các phần mềm và ứng dụng đang được dùng trên máy tính. Dịch vụ này cũng cho phép mọi người có thể được xem các chương trình truyền hình chất lượng cao như phim độ phân giải cao (HD) trên net.
Tuy nhiên, khi IPTV đã trở thành một dịch vụ phổ biến, sẽ có rất nhiều vấn đề phát sinh xung quanh. Đó là việc quản lý và điều chỉnh nội dung, tạo hành lang pháp lý bằng các điều luật, quy định và mức thu phí; nhất là khi nó lại sử dụng cùng một đường truyền, cơ sở hạ tầng với net. Ngoài ra, còn phải quan tâm đến vấn đề đảm bảo nội dung theo thị yếu, tính đúng đắn và theo dòng sự kiện.
Người ta còn đề nghị áp dụng một loại "thuế PC" không đánh vào tất cả những người sở hữu TV mà dành cho những ai xem các chương trình truyền hình trên net.
Khi nào có dịch vụ này và ai sẽ là nhà cung cấp?
 IPTV sẽ làm thay đổi cung cách thu và xem các chương trình truyền hình. |
Hiện tại, nói chung, trên thế giới dịch vụ IPTV vẫn nằm trong giai đoạn khởi đầu. châu Âu, đã có hơn 30 công ty viễn thông và các nhà khai thác mạng đang thử nghiệm dịch vụ IPTV. Hai hãng Fast Web (Italy) và France Telecom (Pháp) đã rất thành công khi ra mắt dịch vụ IPTV cuối năm 2003. Dịch vụ MaLigne TV hiện có khách hàng là hơn 10 triệu gia đình ở Pháp. Các công ty viễn thông khác ở châu Âu như Belgacom, Deutsche Telekom, KPN, Swisscom, Telefonica, và Telenor cũng đang thử nghiệm IPTV.
Anh, có nhiều công ty điển hình là hãng BT đang có kế hoạch ra mắt dịch vụ này trong thời gian tới, với cam kết bảo đảm nội dung chương trình cung cấp cho các khách hàng băng rộng. Microsoft đã hợp tác với nhiều công ty viễn thông như SBC Communications, BellSouth và Telecom Italia để giúp đỡ các hãng này xây dựng phần mềm cung cấp dịch vụ IPTV riêng cho các khách hàng của họ.
nước ta, hiện tại dịch vụ truyền hình trên Internet qua mạng viễn thông băng rộng thế hệ mới (NGN) đang được thử nghiệm tại công ty Phần mềm và Truyền thông (VASC), công ty Điện toán và Truyền số liệu (VDC) và công ty Đầu tư và Phát triển Công nghệ Truyền hình Việt Nam (VTC). Theo dự kiến các công ty này sẽ đưa một số kênh truyền hình (VTV3, VTV4...), truyền thanh phát trực tiếp, phát lại và dịch vụ xem video, nghe radio theo yêu cầu (VOD và AOD).
Nhưng hiện tại nếu tốc độ truy cập Internet vẫn ở mức thấp hơn hoặc chỉ đạt 1-2 Megabit/giây thì dịch vụ IPTV vẫn chưa thể trở thành phổ biến được. Cùng với mạng viễn thông thế hệ mới cải thiện yêu cầu bức xúc nhất về băng thông so với mạng chuyển mạch trước đây, sự hội tụ của viễn thông và truyền hình là tất yếu.
Theo đánh giá của các nhà chuyên môn, phải chờ 5-7 năm nữa IPTV mới có thể trở thành một mạch giải trí riêng tại mỗi gia đình. Dịch vụ này sẽ kết hợp cả ba loại hình truyền dẫn thoại, kết nối dữ liệu băng rộng tiêu chuẩn, phát thanh - truyền hình(voice/data/video) qua giao thức IP trên net.
T.B.