Hiện nay quán cơm 2000 đồng đã có mặt ở Sài Gòn, Cần Thơ, Đà Lạt,… Nếu đứng ở một góc nhìn khác thì mô hình này có thể nhân rộng ra toàn quốc nếu được sự vào cuộc của chính quyền, sự đồng thuận của các doanh nghiệp và mọi người dân.
Chính vì thế tôi xin đưa ra một ý kiến nhỏ để nhân rộng mô hình quán cơm 2000 đồng, rất mong các bạn góp ý thêm, vì một con én không thể làm nổi mùa xuân.
Nước ta là một nước nông nghiệp có hơn 80% nông, ngư dân sản xuất hàng hóa nông sản, thực phẩm. Hàng hóa phụ thuộc vào xuất khẩu rất bấp bênh, thị trường nội địa thì hàng hóa từ tay người nông dân đến bàn ăn phải qua nhiều tầng nấc trung gian khiến giá cả thực phẩm bị đẩy lên cao nhiều lần, phương hại đến chỉ số tiêu dùng và lạm phát.
Chính vì thế dù phát nguyện tâm của các tổ chức, cá nhân có hào phóng đến mức nào nữa thì cũng khó mở rộng mô hình này nếu không tổ chức được để đưa thực phẩm trực tiếp từ nông dân sản xuất đến bàn ăn của quán. Điều này cần sự vào cuộc của tất cả chúng ta với một chương trình hành động bài bản.
Chương trình hành động
Qua báo chí chúng ta đều biết: Lâm Đồng hiện nay có nhiều loại rau củ quả phải đổ bỏ vì thị trường không tiêu thụ hết. Miền Tây có những ao cá phải bán rẻ như cho vì nhà máy không nhập,…còn nhiều thứ, nhiều nơi sản xuất dư thừa phải đổ bỏ, nơi cần lại phải mua giá cao. Chính vì vậy chúng ta cần có những hành động thiết thực để góp phần nhân rộng mô hình quán cơm 2000.
Điều kiện cần
1) Cần một "nhạc trưởng": Chương trình cần phải có một nhạc trưởng để lên kế hoạch chỉ huy dàn hợp xướng. Nhạc trưởng của chương trình không ai khác đó là các tổ chức, cá nhân đã thực hiện thành công quán cơm 2000 mấy năm nay. Họ có đủ kinh nghiệm. phương thức vận động và khả năng triển khai rộng khắp.
2) Sự vào cuộc của chính quyền các cấp cùng với đoàn thể ở các địa phương: Chương trình khó thành công nếu không có sự tiếp tay của chính quyền và đoàn thể nhằm vận động các tầng lớp nhân dân cho quán cơm 2000. Điều này mang một ý nghĩa nhân văn thật sự và chính người thân, con em chúng ta được hưởng lợi từ chương trình này.
3) Sự tham gia của các phóng viên xã hội các tờ báo: Họ là những người có tai, mắt rộng khắp các địa phương. Họ chính là người lên tiếng về khả năng sản xuất dư thừa nông sản thực phẩm ở các địa phương cho chương trình, để chương trình lên kế hoạch vận chuyển thu mua.
4) Sự giúp sức của các bác tài, đơn vị vận tải trên khắp các nẻo đường đất nước: đây là nhân tố quan trọng nhất để đưa được nông sản thực phẩm từ tay người nông, ngư dân đến quán cơm 2000.
Chúng ta là đồng bào, nếu chương trình thiết thực thì tôi tin rằng các bác tài và các đơn vị vận tải sẽ tham gia. Tôi thấy hiện nay trên các nẻo đường có nhiều xe dán logo “Cứu tinh xa lộ” rất xúc động, đó là những bác tài sẵn sàng cứu giúp trên đường nếu thấy tai nạn xe cộ.
Và tôi cũng thấy có nhiều xe chở hàng đối lưu về những vùng miền khi trở lại vẫn còn dư tải (tức là có thể chở thêm một ít hàng hóa) vậy thì chương trình này nên vận động các bác tài tham gia “chương trình quán cơm 2000” để có thể mỗi bác tham gia chở một ít hàng hóa khi dư tải đến điểm tập kết của các quán cơm.
Nếu vận động được thì trên xe của các bác tài sẽ có logo dán ở kinh trước xe “Xe tham gia chương trình quán cơm 2000” và một sổ nhật kí mua hàng do chương trình cấp. Trong sổ ghi rõ tên người nông dân bán và số xe. Tất nhiên chương trình phải trả phí và tiền hàng ở mức có thể cho bác tài.
5) Sự tham gia của nông, ngư dân khắp mọi miền: khi nông ngư dân được chính quyền, đoàn thể vận động nếu họ sản xuất dư thừa thì họ có thể vận chuyển hàng đến các tỉnh lộ, quốc lộ với các tấm bản trên tay “Hàng bán cho quán cơm 2000”.
Các bác tài tham gia chương trình trên đường sẽ thấy, nếu xe còn dư tải khi gặp nông dân với tấm bản trên tay họ sẽ ngừng xe và mua đủ tải chuyển cho quán cơm. Tức là các bác tài mua trực tiếp của nông, ngư dân với giá hợp lý để chuyển trực tiếp cho quán cơm với cước phí có thể.
Nếu được như vậy thì ba bên đều có lợi. Người nông ngư dân vẫn bán được sản phẩm sản xuất dư thừa của mình cho các quán cơm với giá có thể để có tiền tiếp tục đầu tư sản xuất, các bác tài tham gia chương trình có thể thu lại một phần cước xăng, dầu khi xe dư tải,
Những người tài trợ cho chương trình cũng đỡ bớt gánh nặng tài chính cho các quán cơm. Và cuối cùng là cái được lớn nhất chính là nhiều người thân và con em chúng ta được ăn cơm 2000 đồng.
Điều kiện đủ
Khi điều kiện cần đã có sự góp tay của những nhân tố tích cực trong xã hội thì điều kiện đủ để nhân rộng mô hình là rất khả thi.
Tôi được biết, với những người có tài có tâm khi phát nguyện đã tổ chức thành công quán cơm 2000 đồng mấy năm rồi, bây giờ nếu được các những nhân tố tích cực góp sức thì "mùa xuân" của các quán cơm 2000 đồng là điều nằm trong tầm tay và khả năng của họ. Tôi chỉ xin mọi người tạo điều kiện cần để họ thực hiện.
Hiệu quả
Khi nhân rộng mô hình quán cơm 2000 đồng ngoài kết quả là thiện tâm, nó còn giúp sức giảm gánh nặng cho xã hội về chỉ số giá tiêu dùng và lạm phát. Hiện nay trong rổ hàng hóa chi tiêu thì lương thực thực phẩm chiếm chỉ số cao nhất trong vấn đề lạm phát và an sinh xã hội.
Khi chương trình được hưởng ứng rộng rãi góp phần điều tiết được hài hòa giữa quá trình sản xuất và tiêu thụ trực tiếp giữa các vùng miền sẽ hạn chế được việc nơi sản xuất dư thừa, nơi cần phải mua giá cao.
Đồng thời, nếu các công ty xí nghiệp có lượng công nhân lớn, nếu vận động được để tham gia chương trình này thì công nhân của họ cũng có thể có được các quán cơm 2000 đồng ngay trong công ty.
Tôi suy nghĩ như vậy cũng chỉ là một ý kiến phiến diện của cá nhân, rất mong được sự góp ý của các bạn, sự đồng thuận của mọi người để có được một chương trình hành động hoàn hảo hơn, để chung tay với những cá nhân, tổ chức đã phát nguyện mở quán cơm 2000 đồng.
Hãy cùng nhau góp ý giúp họ mở rộng để người thân và cơn em chúng ta được hưởng.
Nguyễn Văn Nhuận