Sau hơn 17 năm phát hành sơ cấp, từ 14/8, lần đầu tiên, tín phiếu kho bạc phát hành theo phương thức đấu thầu qua Ngân hàng Nhà nước được đăng ký, lưu ký tại Trung tâm Lưu ký chứng khoán Việt Nam (VSD) và niêm yết giao dịch trên thị trường trái phiếu chuyên biệt tại Sở giao dịch chứng khoán Hà Nội.
Như vậy, toàn bộ trái phiếu Chính phủ, gồm cả trái phiếu kho bạc và tín phiếu kho bạc đã được tập trung giao dịch trên một thị trường.
Ngày 8/2, Bộ Tài chính ban hành Thông tư số 17/2012/TT-BTC hướng dẫn phát hành trái phiếu Chính phủ tại thị trường trong nước, có hiệu lực từ 26/3. Thông tư có nhiều điểm mới như quy định về việc xây dựng và công bố kế hoạch phát hành, lịch biểu phát hành; sửa đổi, bổ sung hoàn thiện các phương thức phát hành đấu thầu và bảo lãnh; quy định thống nhất về thành viên thị trường; quy định rút ngắn thời gian làm thủ tục đăng ký, lưu ký và niêm yết trái phiếu… Sau 5 tháng triển khai thực hiện Thông tư 17, công tác phát hành đã được cải thiện rõ rệt. 7 tháng đầu năm, huy động vốn từ trái phiếu Chính phủ đạt 74.482 tỷ đồng, bằng 101% số huy động cả năm 2011, thu hút đông đảo nhà đầu tư trong nước và nước ngoài tham gia thị trường.
Để hoàn chỉnh khuôn khổ pháp lý cho thị trường trái phiếu Chính phủ, cuối tháng 6 vừa qua, Bộ Tài chính và Ngân hàng Nhà nước đã ban hành Thông tư liên tịch số 106/2012/TTLT-BTC-Ngân hàng Nhà nước hướng dẫn việc phát hành tín phiếu kho bạc qua Ngân hàng Nhà nước. Thông tư 106 thể hiện sự quyết tâm và thống nhất cao của liên bộ tài chính-ngân hàng Nhà nước về chủ trương phát triển thị trường trái phiếu Chính phủ và mở ra một thời kỳ mới cho thị trường tín phiếu kho bạc. Việc đưa tín phiếu vào giao dịch trên thị trường thứ cấp được đánh giá không chỉ đem lại lợi ích cho các chủ sở hữu tín phiếu, mà còn tạo thuận lợi cho cơ quan quản lý trong quá trình tổ chức, điều hành thị trường.
 |
|
Bà Phương Hoàng Lan Hương, Tổng giám đốc VSD (ngoài cùng, bên trái), bà Trần Minh Hằng, Phó tổng giám đốc Kho bạc Nhà nước cùng ông Trần Văn Dũng, Tổng giám đốc HNX tại Lễ ký thỏa thuận hợp tác 3 bên về việc phối hợp thực hiện đấu thầu, niêm yết, đăng ký, lưu ký và thanh toán trái phiếu chính phủ do Kho bạc Nhà nước phát hành. |
Trước đây, tín phiếu kho bạc phát hành chủ yếu được các thành viên thị trường nắm giữ, trong trường hợp cần vốn, chủ sở hữu tín phiếu phải tham gia thị trường mở hoặc các giao dịch cầm cố, thế chấp với Ngân hàng Nhà nước, vì vậy mà tính thanh khoản của tín phiếu bị hạn chế. Với quy định mới, trong vòng 2 ngày làm việc, kể từ ngày phát hành trái phiếu, Kho bạc Nhà nước, VSD và Sở giao dịch chứng khoán Hà Nội phải hoàn thành các thủ tục đăng ký, lưu ký và niêm yết tín phiếu, nhà đầu tư có nhu cầu vốn, đa dạng hóa danh mục đầu tư, hoặc hiện thực hóa lợi nhuận đều có thể nhanh chóng, chủ động thực hiện các giao dịch mua/bán trên thị trường thứ cấp. Việc giao dịch trên thị trường này được thực hiện theo cả 2 phương thức thỏa thuận và khớp lệnh.
Với kỳ hạn ngắn dưới 1 năm, phù hợp với hoạt động kinh doanh tiền tệ của các ngân hàng thương mại, tín phiếu được dự báo sẽ giao dịch mạnh trên thị trường thứ cấp, làm tăng mức độ hấp dẫn trên thị trường sơ cấp. Khi tín phiếu được thanh khoản tốt, Kho bạc Nhà nước có thể phát hành các loại tín phiếu kỳ hạn ngắn (3 tháng, 6 tháng) để bù đắp thiếu hụt tạm thời của Ngân sách Nhà nước, hoặc thường xuyên phát hành các loại kỳ hạn này và đáo hạn liên tục (tạo thành nguồn dài hạn) để đảm bảo nhu cầu vốn cho ngân sách trong từng thời kỳ, tăng cường khả năng huy động vốn cho đầu tư phát triển kinh tế-xã hội.
Đưa tín phiếu kho bạc vào giao dịch trên thị trường thứ cấp cùng với trái phiếu sẽ tập trung thông tin giao dịch trái phiếu Chính phủ về một đầu mối, xây dựng được bức tranh tổng thể về diễn biến tình hình thị trường, kỳ vọng của các nhà đầu tư đối với trái phiếu Chính phủ, tạo điều kiện để các chủ thể phát hành có thêm thông tin phục vụ trong quá trình điều hành công tác huy động vốn.
Thông tư 106 còn quy định chuẩn hóa ngày phát hành tín phiếu vào thứ Ba hàng tuần để hạn chế rủi ro tái cấp vốn, bổ sung thêm phương thức trao thầu theo đa giá, phương thức phát hành trực tiếp cho Ngân hàng Nhà nước và mở rộng các đối tượng được tham gia mua tín phiếu trên thị trường sơ cấp. Các quy định đều nhằm mục tiêu hoàn thiện và từng bước phát triển thị trường trái phiếu theo các thông lệ quốc tế.
Sau một thời gian khẩn trương hướng dẫn quy trình thủ tục đấu thầu, bổ sung, nâng cấp hệ thống giao dịch, hệ thống đăng ký lưu ký, đến nay, mọi điều kiện phục vụ cho việc triển khai phát hành, đăng ký, lưu ký, niêm yết và giao dịch tín phiếu đã sẵn sàng. Phiên đấu thầu tín phiếu đầu tiên theo quy trình mới đã được tổ chức vào ngày 20/8 và tín phiếu chính thức được giao dịch trên thị trường từ ngày 24/8.
Với những nỗ lực cải cách trong thời gian qua, hy vọng, thị trường trái phiếu Chính phủ Việt Nam sẽ ngày càng thu hút được sự quan tâm mạnh mẽ của các nhà đầu tư trong nước và nước ngoài, tạo tiền đề vững chắc để phát triển thị trường theo đúng định hướng chiến lược phát triển thị trường vốn đến năm 2020.
(Đầu tư chứng khoán)