Theo Huế, kinh thành và cung điện của Phan Thuận An, Quan Tượng Đài tương tự đài thiên văn, dùng để quan sát các hiện tượng thời tiết.
Quan Tượng Đài được xây dựng vào năm 1827 tại góc tây nam của kinh thành Huế, thuộc phường Thuận Hòa ngày nay. Công trình đặt dưới sự quản lý trực tiếp của Khâm Thiên Giám, cơ quan thành lập từ đầu thời Gia Long và tổ chức quy củ dưới thời Minh Mạng, hoạt động liên tục đến cuối triều Nguyễn.
Chức năng của Khâm Thiên Giám là xem thiên văn, dự báo thời tiết để cho dân biết mà làm ăn; làm lịch hàng năm; coi đất tốt, chọn ngày lành cho triều đình khi xây dựng các công trình kiến trúc và báo giờ hàng ngày cho vua quan làm việc.
Quan Tượng Đài hiện đã được trùng tu. Ảnh: Thạnh Võ.
Các nhà chiêm tinh của Khâm Thiên Giám triều Nguyễn thường lên đứng ở Quan Tượng Đài, dùng kính thiên văn quan sát mặt trời, mặt trăng và các vì sao để xác định tọa độ của từng tỉnh thành trên cả nước. Năm 1837, thấy các quan tính toán thiếu chính xác về tọa độ địa lý của kinh đô, vua Minh Mạng đã dùng phương pháp mới của phương Tây để tính và xác định điểm giữa kinh thành Huế là 16 độ, 22 phút, 30 giây vĩ bắc và 105 độ kinh đông.
Quan Tượng Đài gồm 2 phần chính: Nền đài và đình Bát Phong. Nền đài cao 5,9 m, các mặt đều được ốp bằng gạch vồ. Đình Bát Phong được xây ở trên đài cao với sườn gỗ và mái ngói, xung quanh để trống, mặt bằng hình bát giác. Bên ngoài đình Bát Phong, triều đình còn dựng cờ để thấy gió đang thổi theo hướng nào.
>>Quay lại