Theo ông Nguyễn Minh Đồng, nên áp dụng tiêu chuẩn cao như các nước châu Âu. Ảnh: Trọng Nghiệp |
Đó là nhận xét chung của đại diện các hãng xe hơi, Bộ Công nghiệp, Bộ Khoa học Công nghệ, Cục đăng kiểm và Hội kỹ sư ôtô trong hội thảo về “Công nghệ xe hơi và vấn đề môi trường - giao thông” do báo Thanh Niên tổ chức ngày 21/3.
Khi Chính phủ cho nhập xe cũ, cũng là lúc có nhiều ý kiến về tiêu chuẩn môi trường của Việt Nam. Ông Nguyễn Minh Đồng, Việt kiều Đức, người nhiều năm làm việc cho tập đoàn xe hơi lớn nhất châu Âu, Volkswagen, đánh giá tiêu chuẩn Euro II mà chính phủ áp dụng vào tháng 7/2007 là quá thấp, không khuyến khích các nhà sản xuất đầu tư công nghệ, đưa kỹ thuật tiên tiến và biến Việt Nam thành nơi tiêu thụ những công nghệ lạc hậu.
Theo ông Đồng, trong khi các hãng như Toyota, Ford, Mercedes-Benz sản xuất xe đáp ứng tiêu chuẩn Euro IV ở châu Âu, Bắc Mỹ và Nhật Bản thì không có lý do gì lại không sản xuất ở Việt Nam. Bên cạnh đó, tiêu chuẩn thấp cũng là thời cơ để xe cũ tràn vào Việt Nam bởi đa số xe sử dụng trong vòng 5 năm ở Mỹ, châu Âu đều đáp ứng Euro II, Euro III. Lượng xe nhập quá dễ sẽ tác động xấu tới công nghệ xe hơi trong nước, bởi nếu thiếu những chính sách nội địa hóa hợp lý, các hãng xe sẽ đi theo hướng nhập xe cũ mà không chú trọng tới sản xuất.
*Tiêu chuẩn khí thải châu Âu |
*Kiểm soát chặt chẽ khí thải |
*Trung Quốc hướng tới xe sạch |
Trước đó, trả lời phỏng vấn báo Thanh Niên ngày 27/10/2005, "cha đẻ" các bộ luật môi trường Đức, Axel Friedrich, nói: "Việt Nam cần yêu cầu các nhà sản xuất xe hơi phải đem ngay các công nghệ tốt nhất vào đây". Lý do mà ông đưa ra là mức ô nhiễm do khí thải xe hơi và xe máy ở các thành phố đã quá cao, trong lúc các hãng xe lại sử dụng công nghệ cũ, lạc hậu, không đáp ứng tiêu chuẩn ở các nước tiên tiến. Thực tế ở châu Âu đã chứng minh Euro III không có tác dụng và tốn kém, vì vậy, Việt Nam nên "tiến thẳng" lên Euro IV.
Tuy nhiên, ông Đỗ Hữu Đức, Phó cục trưởng Cục đăng kiểm Việt Nam, cho rằng Euro II là lộ trình cần thiết và phù hợp hơn cả. Các nước thành viên APEC, trong đó có Việt Nam, đã có nghị quyết bắt buộc sử dụng tiêu chuẩn châu Âu. Ngoài ra, Thái Lan, Malaysia cũng đang áp dụng Euro II. Thậm chí, Singapore, đất nước nổi tiếng về môi trường cũng đang áp dụng Euro III, tiêu chuẩn mà châu Âu ngừng áp dụng từ 2001.
Cũng theo ông Đức, một tiêu chuẩn, đặc biệt là đối với ôtô, cần đảm bảo 5 yếu tố gồm: Điều kiện công nghệ, bảo dưỡng, sản phẩm thay thế, nhiên liệu và điều kiện kinh tế. Nếu không đáp ứng một cách tối ưu những yếu tố trên, tiêu chuẩn sẽ trở thành rào cản phát triển. Euro IV tốt về mặt công nghệ, môi trường nhưng trên thực tế, công nghiệp ôtô Việt Nam chưa đáp ứng được. Hơn nữa, động cơ đáp ứng tiêu chuẩn Euro IV cần chạy với xăng cùng tiêu chuẩn, trong khi hiện tại, Việt Nam vẫn nhập xăng chất lượng thấp và mới áp dụng ở Euro II vào đầu năm sau.
Chia sẻ với quan điểm trên, ông Quản Thắng, Phó Tổng Giám đốc Toyota Việt Nam, cho biết các liên doanh không thể yêu cầu các hãng mẹ đưa công nghệ tiên tiến về Việt Nam. Và nếu có, chi phí chuyển giao khiến bài toàn kinh tế trở nên không tối ưu, trong lúc các nhà sản xuất luôn phải đảm bảo doanh thu để hoạt động.
Các đại diện của Bộ công nghiệp và Hội kỹ sư ôtô cũng đồng ý rất khó để đưa ngay Euro IV vào Việt Nam. Về phương diện kỹ thuật, động cơ đáp ứng Euro IV đắt và phức tạp hơn động cơ thỏa mãn Euro II. Khi sử dụng, người tiêu dùng sẽ mất tiền thay thế, sửa chữa. Còn ông Bùi Xuân Huyên, Giám đốc nhà máy ôtô Xuân Kiên, nói: “Mật độ xe ở Việt Nam và thu nhập bình quân chưa cao nên không nhất thiết áp dụng ngay các tiêu chuẩn tiên tiến. Tuy nhiên, ngay cả Euro II, dù là thấp so với châu Âu, vẫn cần chính sách và đường lối đồng bộ, triệt để, đáp ứng hoạt động của doanh nghiệp và thực sự có tác dụng bảo vệ môi trường”.
Liên quan tới vấn đề xe cũ, các đại biểu cho biết chưa thể đánh giá chính xác ảnh hưởng của nó tới công nghiệp ôtô trong nước. Vì vậy, đại diện của Toyota yêu cầu cần có khoảng thời gian thử nghiệm tại một số vùng, một số nguồn nhập khẩu để đánh giá. Trong khi đó, Cục đăng kiểm vẫn tiến hành xây dựng các quy định và trang thiết bị kiểm định nhằm ngăn chặn xe cũ kém chất lượng nhập vào Việt Nam.
Trọng Nghiệp