Trên khu đất 1.000 m2 ở sau nhà (đường Hoàng Hữu Nam, quận 9, TP HCM), tiến sĩ Nguyễn Thanh Tùng (46 tuổi) dành làm không gian tái hiện lại toàn bộ quần thể di tích cố đô Huế theo tỷ lệ 1/700.
Công trình "cố đô Huế thu nhỏ" có 151 kiến trúc như Hoàng thành, Tử cấm thành, chùa Thiên Mụ, cầu Trường Tiền, lăng các vua triều Nguyễn... được tái hiện sinh động theo đúng tỷ lệ cùng độ tinh xảo như thật.
"Tôi theo gia đình vào Sài Gòn từ năm 10 tuổi nên hình ảnh quê hương lúc nào cũng da diết. Một lần, mẹ tôi bày tỏ nỗi lo lắng khi tuổi cao sức yếu sẽ khó về Huế được. Thương mẹ nên tôi quyết tâm tái hiện lại di tích cố đô, để mẹ cha được ngắm Huế mỗi ngày. Ngoài ra còn cho con cháu trong gia đình gìn giữ gia phong, văn hóa cội nguồn", ông Tùng chia sẻ.
Từ năm 2000, ông Tùng gặp gỡ các nhà nghiên cứu Huế, nhiều lần về quê tìm các nghệ nhân xưa... Ban đầu ông thử nghiệm làm những mô hình lăng tẩm, thành quách bằng gỗ nhưng chỉ vài tháng là hỏng. Sau đó, được nghệ nhân chỉ giúp, ông chuyển sang làm bằng đá lấy ở Bửu Long (Biên Hòa).
Năm 2007, công trình hoàn thành. Các kiến trúc bên trong Đại Nội như Ngọ Môn, điện Thái Hoà, vườn Cơ Hạ... được tái hiện nguyên mẫu thực. Xuôi theo dòng Hương giang là những công trình mô phỏng như cầu Trường Tiền, Phu Vân Lâu, đình Thương Bạc, chùa Thiên Mụ, điện Hòn Chén...
"Ban đầu, tôi không nghĩ Tùng có thể làm được. Khi công trình hoàn thành, mỗi ngày thức giấc là thấy Huế lòng bỗng vui lắm. Hầu như ngày nào tôi cũng ra đây ngắm cảnh", cụ Nguyễn Thị Ngọc Dung (79 tuổi, mẹ anh Tùng) bộc bạch.
"Suốt bảy năm ròng rã, nhiều lần chán nản nhưng chỉ cần nghĩ đến cảnh mẹ vui cùng tình yêu với Huế thì lại có động lực. Trong quá trình thực hiện, các công trình Ngọ Môn, Kỳ Đài, Hiển Lâm Các rất khó để tái hiện. Khi làm được các công trình này rồi thì các kiến trúc khác sẽ dễ dàng hơn ", tiến sĩ chia sẻ.
Theo ông, điểm thú vị của công trình này là sự tái hiện toàn bộ công trình hoang phế hoặc tàn phá do chiến tranh như Vườn Cơ Hạ, điện Kiến Trung, điện Cần Chánh... giúp người xem có thể hình dung bao quát cố đô Huế.
Độ tinh xảo được chủ nhân làm cầu kỳ đến từng chi tiết nhỏ với những đường nét chạm trổ tinh tế.
Hình ảnh lăng Khải Định không chỉ đúng tỷ lệ mà còn đúng hướng so với thực tế. Ngoài ra còn có các lăng vua Gia Long, Minh Mạng, Tự Đức được người đàn ông gốc Huế chọn tái hiện.
Điện Hòn Chén soi mình dưới dòng sông Hương. Để "Huế thu nhỏ" chân thực nhất, không chỉ các di tích được chạm trổ đúng tỷ lệ mà ngay cả hướng chảy, những khúc uốn lượn của dòng Hương giang đều được thiết kế đúng với thực tế.
Sau chục năm từ khi được xây dựng, các kiến trúc bằng đá được phủ rêu phong càng làm cho các công trình trở nên cổ kính hơn.
Hình ảnh chùa Thiên Mụ với tháp Phước Duyên cao bảy tầng được thu nhỏ dưới những tán cây. Mỗi khi rảnh, hai mẹ con ông Tùng lại chăm chút tỉa từng nhành cây, lau chùi bụi, tu sửa những kiến trúc bị hư hỏng... "Tôi hy vọng công trình có thể bền vững được trăm năm để thế hệ mai sau có nguồn tư liệu nghiên cứu, học hỏi", ông Tùng tâm sự.
Quỳnh Trần