Nếu tìm được việc ngay khi mới ra trường, nhiều bạn trẻ thường coi đó là thành công mà không quan tâm công việc có phù hợp không, có dư dả để chi tiêu và dành ra một khoản tiết kiệm không.
"Tôi nghĩ nhiều sinh viên tập trung vào mục tiêu tìm việc thay vì mức lương nên họ thường chấp nhận đề nghị việc làm đầu tiên hơn", Anna Berrios, cố vấn nghề nghiệp tại Buckeye Careers của Đại học bang Ohio, nói.
Theo khảo sát của trang tài chính cá nhân Nerdwallet, chỉ 38% sinh viên mới tốt nghiệp thương lượng với nhà tuyển dụng khi nhận được lời mời làm việc. Trong khi đó, hầu hết nhà tuyển dụng muốn biết mức lương đề xuất, ngay cả với những người mới xin việc lần đầu. Nghĩa là nếu không cố gắng thương lượng, bạn có thể nhận được mức không tương xứng.
Mattathia Komla, học MBA tại Trường Kinh doanh Gabelli của Đại học Fordham, Mỹ, cho biết sau khi nhận được bằng, cô rất vui vì có việc. Komla thậm chí không biết mức lương khởi điểm thông thường với vị trí tương ứng là bao nhiêu.
"Tôi đã ngây thơ đến mức không biết mình có thể thương lượng mức lương", Komla nói. Cô đã nghĩ mình ít kinh nghiệm nên đã đồng ý với một đề nghị thấp hơn mong muốn.
Theo các chuyên gia, thương lượng lương là việc nên làm và đặc biệt quan trọng với phụ nữ - khi còn tồn tại khoảng cách lương với nam giới. Theo báo cáo năm 2021 của Payscale, phụ nữ kiếm được 82 cent trong khi đàn ông kiếm một USD cho cùng công việc. Với phụ nữ da màu, con số giảm còn khoảng 75 cent.
Berrios cho biết một số phụ nữ cảm thấy không thoải mái khi thảo luận về mức lương và do dự khi yêu cầu tăng thêm. Số khác lo lắng, cho rằng người khác sẽ nghĩ mình tự cao hoặc thô lỗ nếu yêu cầu mức lương cao hơn trong khi hầu hết đàn ông không nghĩ đến điều đó.
"Tất cả phụ nữ, đặc biệt là những phụ nữ thiệt thòi, cần đánh giá cao bản thân và quyết đoán khi truyền đạt giá trị của mình", Berrios nói.
Ảnh: Thinkstock
Tất nhiên, để yêu cầu mức trả cao hơn khi xin việc, sinh viên mới tốt nghiệp cần biết rõ giá trị bản thân và mức lương khởi điểm trong lĩnh vực của mình. Berrios nhấn mạnh tầm quan trọng của việc xây dựng mạng lưới kết nối, qua việc trò chuyện với những người tìm việc khác, thường xuyên theo dõi thông tin tuyển dụng để hiểu hơn về lương. Có những công cụ cụ thể trên các website như Payscale hay Glassdoor giúp xác định mức lương cho công việc trong lĩnh vực quan tâm.
Sinh viên mới ra trường cũng cần bước vào cuộc phỏng vấn xin việc và đàm phán tiền lương với những gạch đầu dòng về những gì có thể đưa ra bàn, chẳng hạn "Tại sao họ nên thuê bạn thay vì người khác? Tại sao bạn xứng đáng với những gì yêu cầu ở họ"?
Một điều lưu ý nữa là nên sử dụng nội dung từ bản mô tả công việc. Nếu công ty đang tìm kiếm một người có thể tự thực hiện nhiều nhiệm vụ cùng lúc, hãy sử dụng những từ đó để mô tả bản thân và đưa ra ví dụ về những lần từng thể hiện được khả năng đó, chẳng hạn khi làm dự án, đi thực tập.
Dù cho rằng thương lượng về lương là cần thiết, các chuyên gia cũng khuyên "đừng chơi bóng cứng". Khi nhận ra nhà tuyển dụng không sẵn sàng thay đổi, cần xem liệu có cách khác không, chẳng hạn hoàn trả học phí hoặc chi phí đi lại, Berrios đưa ra ví dụ. Một số yêu cầu khác có thể đưa ra bao gồm các chương trình đào tạo, thời gian nghỉ, tiền thưởng...
Abisola Akinkuowo cũng dành một số lời khuyên cho sinh viên mới tốt nghiệp. Điều đầu tiên là không tiến hành đàm phán lương cho đến sau khi nhận được đề nghị chính thức. Nếu nhà tuyển dụng yêu cầu đưa ra một con số, hãy nói ra một khoảng mong muốn dựa trên tìm hiểu của bản thân.
Nếu định yêu cầu mức cao nhất trong khoảng đó, ứng viên hãy chuẩn bị lý giải lý do xứng đáng bằng cách trích dẫn kinh nghiệm và phẩm chất cho thấy mình hoàn toàn phù hợp với công việc và tổ chức.
Ứng viên cũng cần thực hành nhiều lần trước khi đi phỏng vấn và đàm phán lương bởi đây là một trong những cuộc trò chuyện quan trọng nhất mà bạn sẽ trải qua. Hãy dành thời gian xem qua các gạch đầu dòng về những gì sẽ đưa ra bàn và cách tiếp cận câu hỏi về lương, giải quyết bất kỳ câu nói lắp hay vấp có thể mắc phải để tự tin khi bắt đầu.
Dương Tâm (Theo CNBC)