 |
|
Ảnh: Istockphoto. |
Nhiều bệnh nhân tìm sự quen biết, nhờ bác sĩ có danh tiếng để được điều trị bằng các thuốc mới, đắt tiền thì mới yên tâm. và các thuốc rẻ tiền dễ bị bỏ rơi.
Điển hình như magiê sulfat, một chất rẻ tiền, an toàn và rất công hiệu trong điều trị hội chứng tiền sản giật và sản giật ở phụ nữ. Khi bị chứng này, bệnh nhân thường có những cơn co giật và có thể tử vong. Các triệu chứng kèm theo thường là tăng huyết áp, đi tiểu ra nhiều đạm, nhức đầu dữ dội và mờ mắt. Mặc dù đã có phác đồ điều trị nhưng hằng năm hội chứng này vẫn gây tử vong cho hơn 63.000 sản phụ và nhiều thai nhi trong bụng mẹ, và ảnh hưởng xấu đến sự phát triển của các em bé sống sót.
Mặc dù điều trị hiệu quả tiền sản giật và sản giật nhưng magiê sulfat đã bị lãng quên, ngay cả ở những nước nghèo ở châu Phi. Lý do rất đơn giản: Magiê sulfat quá rẻ tiền; các hãng dược không muốn đăng ký thuốc và bệnh viện cũng không muốn dùng vì lợi nhuận thấp.
Thuốc đắt tiền thường được ưa chuộng
Một nghiên cứu về điều trị tâm thần ở Mỹ công bố năm 2005 cho thấy: Các thuốc thế hệ mới dùng trong điều trị bệnh này được quảng bá rộng rãi, chiếm ưu thế tuyệt đối trong các đơn thuốc của bác sĩ. Tuy nhiên, hiệu quả điều trị và tác dụng phụ của chúng cũng tương đương thuốc cũ, có điều giá cả đắt gấp 10 lần.
Qua tập hợp và phân tích số liệu nhiều công trình khoa học, Ủy ban về nghiên cứu sức khỏe và chất lượng của Mỹ đã kết luận: Các thuốc kháng sinh mới đắt tiền chưa chắc đã cần thiết và tốt hơn thuốc cũ. Giá cả của kháng sinh trị viêm tai giữa, viêm xoang, viêm phổi cấp dao động từ 2 đến 113 USD/ngày. Sự khác nhau về giá cả vẫn cho kết quả điều trị như nhau.
Các nghiên cứu còn cho thấy, kết quả điều trị của nhóm dùng kháng sinh cũ (giá 12 USD) còn cao hơn kháng sinh thế hệ mới (giá 42 USD).
Trong điều trị viêm xoang: những nghiên cứu lâm sàng từ 1970 đến1998 cho thấy: 69% bệnh nhân tự khỏi; và việc điều trị bằng các thuốc kháng sinh mới như azithromycin, clarithromycin hay cefixin vẫn mang lại kết quả tương tự như thuốc cũ amoxicillin.
Với bệnh viêm phổi cấp tính, tính ưu việt của các kháng sinh mới cũng không hơn gì các kháng sinh thế hệ cũ. Tỷ lệ bệnh nhân dùng thuốc mới tái phát, phải vào viện điều trị còn cao hơn so với dùng kháng sinh cũ.
Một nghiên cứu gần đây tại Mỹ chỉ ra sự không hợp lý của việc lạm dụng kháng sinh đắt tiền vancomycin trong hơn 10 năm qua: Kháng sinh này chỉ nên dùng khi có dấu hiệu vi khuẩn nhờn với thuốc cũ hoặc bệnh nhân dị ứng với các kháng sinh khác. Việc dùng vancomycin như thuốc tiên phong trong bệnh nhiễm khuẩn không mang lại kết quả cao mà còn làm phát sinh các chủng vi khuẩn kháng thuốc.
Các thuốc mới được nhà sản xuất đưa vào thử nghiệm là để có các chỉ số nhằm xin cấp phép lưu hành, hiệu quả chỉ được so sánh với giả dược trong một thời hạn ngắn. Các thử nghiệm này không cho thấy thuốc mới có an toàn và hiệu quả hơn thuốc cũ hay không, hậu quả sau một thời gian dài sử dụng ra sao.
(Theo Sức Khỏe & Đời Sống)