Havenly, một start-up trong lĩnh vực thiết kế nội thất, không thể cạnh tranh với các đối thủ nặng ký ở Thung lũng Silicon khi xét về khoản thu nhập, nhưng nó có một vũ khí hiệu quả trong cuộc chiến giành nhân tài công nghệ. Công ty với 150 nhân sự này từ lâu đã dựa vào chính sách làm việc từ xa linh hoạt để thu hút lao động, và từng rất thành công.
Tuy nhiên, khi đại dịch xuất hiện và thúc đẩy tất cả công ty công nghệ hàng đầu áp dụng chính sách tương tự, lợi thế đó đang mất đi nhanh chóng. Giờ đây, một kỹ sư phần mềm hoặc chuyên gia tiếp thị có thể làm việc từ phòng ngủ trong khi vẫn được trả khoản thu nhập lớn từ Facebook hoặc Salesforce.
Các công ty nhỏ hơn đang đối mặt với tình thế vô cùng khó khăn. Đối với Havenly, việc tuyển dụng nhân sự giờ đây là cuộc cạnh tranh với các công ty trên khắp đất nước, thậm chí quá trình tìm kiếm nhân tài đã khó giờ còn gian nan hơn bao giờ hết. Một thời gian trước, ngay cả một số thành viên trong ban giám đốc Havenly cũng không ít lần bày tỏ ý định ra đi.
Làm việc từ xa biến tuyển dụng thành một cuộc cạnh tranh quốc gia. Ảnh: AFP.
"Cả Giám đốc Marketing và Giám đốc tài chính của tôi đều nói: Nghe này, chúng tôi yêu mến công ty này nhưng thực tế là tôi có một người bạn cũ liên hệ mời làm việc", Lee Mayer, đồng sáng lập kiêm CEO của Havenly cho biết. Bà đã mất nhiều giám đốc điều hành vào tay các công ty ở Thung lũng Silicon với mức lương lương trung bình cao hơn 20% và không hề yêu cầu chuyển công tác. "Tôi cũng đang được tuyển dụng", Mayer nói.
Một số tên tuổi lớn trong lĩnh vực công nghệ không chỉ cho phép người lao động hiện tại chuyển ra khỏi khu vực Bay Area, nơi có Thung lũng Silicon, mà còn bắt đầu đăng tin tuyển dụng ở nhiều địa phương hơn, thậm chí là quốc tế. Kết quả là cho đến nay, thị trường lao động công nghệ được phân bổ rộng khắp các bang. Điều đó buộc các công ty địa phương phải tăng lương để theo kịp với chi phí sinh hoạt và chống lại các đối thủ lớn từ California, Seattle và New York.
Theo Mark Muro, một thành viên cấp cao của Viện nghiên cứu Brookings, những người chiến thắng đại dịch hóa ra lại là chính những người lao động và các công ty có thể trả mức lương ít hơn của San Francisco nhưng cao hơn mức lương của người dân địa phương.
Ông Muro nói: "Nếu tài năng là khía cạnh quan trọng nhất, bây giờ họ có một cách để thực sự tiếp cận các Einsteins hiện đại trên phạm vi toàn quốc. Làm việc từ xa đã biến tuyển dụng thành một cuộc cạnh tranh quốc gia".
Trong ngắn hạn, dân chủ hóa các công việc công nghệ đang mở rộng phạm vi tiếp cận và ảnh hưởng của Thung lũng Silicon, thay vì làm giảm đi. Về lâu dài, các công ty ở các trung tâm nhỏ hơn hy vọng khó khăn hiện tại chỉ là tạm thời và cuối cùng họ sẽ có thể tiếp cận những lao động nhập cư mới, giảm bớt tình trạng thiếu lao động.
Kế hoạch phi tập trung lực lượng lao động
Trong nhiều thập kỷ, có được một công việc công nghệ đáng mơ ước từng đồng nghĩa với việc phải sống ở thành phố lớn, đối mặt với chi phí nhà ở cắt cổ và thời gian đi làm dài. Đại dịch xuất hiện đã đóng vai trò như một van xả áp cho cả các công ty và lực lượng lao động. Trong số 9 công ty công nghệ trả lời phỏng vấn của Wall Street Journal, khoảng 9% nhân viên của họ đã rời khỏi khu vực Vịnh San Francisco trong thời gian Covid-19 bùng phát. Các công ty, bao gồm Twitter, Slack và Dropbox có tổng cộng hơn 9.000 người lao động trong khu vực tính đến đầu năm 2020.
Một số quyết định đi xa, đến các thành phố như Sacramento và Los Angeles, hoặc rời tiểu bang để đến các trung tâm công nghệ khác như Austin. Cho dù định cư trên núi hay chuyển về gần gia đình, những kế hoạch mà mọi người hy vọng sẽ thực hiện trong 5 đến 10 năm tới, giờ đã trở thành kế hoạch cho hiện tại.
Dữ liệu của công ty môi giới bất động sản Atlasa cho thấy có khoảng 50 nhân viên từ Google đã mua nhà ở thành phố Texas, 23 người từ Facebook, 17 người từ Apple và 17 người từ Amazon.
Twitter đã bắt đầu thực hiện kế hoạch phi tập trung lực lượng lao động của mình vào đầu năm 2018 với sự thúc giục của CEO Jack Dorsey, người luôn cho rằng công ty quá tập trung ở San Francisco. Số lượng yêu cầu từ nhân viên Twitter liên quan tới chương trình làm việc linh hoạt năm nay đã tăng hơn 9 lần so với năm 2019.
Trụ sở chính của Twitter tại San Francisco. Ảnh: Built-in.
Jennifer Christie, Giám đốc nhân sự của Twitter, nói: "Rõ ràng kỳ vọng về môi trường làm việc của người lao động đã thay đổi mãi mãi. Ngày nay, sự linh hoạt thực sự là yếu tố tiên quyết".
Twitter đã có khoảng 10% nhân viên tại San Francisco chuyển đi trong 12 tháng qua. Công ty bắt đầu chào đón nhân viên trở lại văn phòng tại San Francisco vào đầu tháng này và đang mở rộng ở các khu vực khác của Vùng Vịnh. Nhưng Twitter cũng đang theo dõi mức độ tập trung của nhân viên ở Austin, San Diego và Portland để xem có nên bắt đầu thuê mặt bằng ở đó hay không.
Twitter cho biết những thay đổi này cho phép công ty tạo ra chiến lược tuyển dụng đa dạng hơn vì nó thu hút nhân tài từ những nơi như Atlanta, nơi tập trung đông sinh viên da màu ngành khoa học, công nghệ, kỹ thuật và toán học; hoặc Miami, với dân số gốc Latinh lớn.
Mô hình văn phòng nhỏ và không gian làm việc chung thành xu hướng
Các công ty công nghệ Mỹ đang có kế hoạch trải văn phòng khắp đất nước. Dropbox với 2.700 nhân viên có kế hoạch gọi các văn phòng của mình là "studio" và sẽ mở tại một số thành phố mới trong vòng 18 tháng tới.
Melanie Collins, Giám đốc nhân sự của Dropbox, cho biết: "Ý tưởng chính là tạo ra nhiều trung tâm nhỏ, chứ không phải một siêu trung tâm. Chúng tôi đã khuyến khích nhân viên của mình chuyển chỗ ở".
Công ty phần mềm này bắt đầu đưa ra các khoản tiền hỗ trợ cho việc di dời từ 10.000 đến 30.000 USD trong năm nay. Mục đích là để tạo động lực cho mọi người di chuyển đến những nơi mà công ty dự định thuê và nơi khách hàng của hãng có trụ sở. Gần 60% nhân viên mới của công ty kể từ tháng 1 năm nay đến từ San Francisco, New York và Seattle.
Các công ty công nghệ tại các trung tâm lớn khác như Seattle cũng đang nhìn thấy xu hướng tương tự ở San Francisco. Dan Spalding, Giám đốc nhân sự của công ty bất động sản trực tuyến Zillow, có trụ sở ở Seattle, cho biết: "Kể từ khi áp dụng chính sách làm việc từ mọi nơi, Zillow đã kiếm được một số nhân sự cấp cao ở Minnesota. Hiện công ty có nhân viên ở 49 tiểu bang khắp nước Mỹ".
Áp lực của các công ty công nghệ nhỏ
Một số nhà quan sát trong ngành cảnh báo rằng mở rộng phạm vi tiếp cận địa lý của Big Tech có thể cản trở sự đổi mới. Bhaskar Chakravorti, trưởng khoa kinh doanh toàn cầu tại Trường Fletcher thuộc Đại học Tufts, cho biết các lĩnh vực như trí tuệ nhân tạo đã tập trung trong một số ít công ty.
"Nếu Google, Facebook, Apple, Amazon và Microsoft bắt đầu thuê nhân tài AI từ Philadelphia, Houston, những công ty khởi nghiệp nhỏ bé ở đó sẽ không thể có được tài năng địa phương phục vụ", ông nói.
Mike Myer, CEO công ty cung cấp dịch vụ nhắn tin Quiq, có trụ sở tại Bozeman, cho biết ông đã bị ảnh hưởng bởi cả chiến lược "làm việc từ bất cứ đâu" và "thuê từ mọi nơi". Sinh hoạt phí của người lao động tăng lên và hiện ông đang phải cạnh tranh với các công ty ở New York và San Francisco để tìm kiếm nhân lực mới.
Myer gần đây đã mất một ứng cử viên tiềm năng vào tay một công ty công nghệ lớn, và đầu năm nay đã phải tăng lương cho nhân viên của mình nhằm ngăn chặn họ nghỉ việc. Ông nói: "Chúng tôi sẽ tiếp tục điều chỉnh".
Clearwater Analytics, một trong những công ty công nghệ lớn nhất ở Boise, Idaho, cho biết trong sáu tháng qua khoảng 60% nhân viên R&D đã rời đi để đảm nhận các vị trí làm việc từ xa và một nửa được thuê bởi các công ty ở Bay Area hoặc Seattle.
Bryson Webster, 33 tuổi, đã chuyển từ thị trấn Walnut Creek ở East Bay đến Lehi, Utah vài năm trước để làm việc cho Adobe. Vào thời điểm đó, Webster lo lắng rằng lựa chọn làm việc tại một trung tâm nhỏ sẽ đồng nghĩa với việc hạn chế cơ hội nghề nghiệp trong tương lai khi anh ấy kết thúc thời gian làm việc tại Adobe.
Khi bắt đầu tìm việc vào cuối năm ngoái, Webster không nộp đơn xin việc vào bất kỳ công ty nào ở Utah. Tất cả cuộc phỏng vấn của anh đều là với các công ty ở San Francisco và New York, họ sẵn sàng cho phép anh ấy làm việc từ xa.
"Nó đã mở ra một thế giới cơ hội hoàn toàn mới cho tôi", Webster nói. "Tại sao phải dọn đến tận San Francisco chứ?".
Đăng Thiên (theo WSJ)