Chị ngồi trên chiếc ghế mây có tấm thảm lót màu đỏ, đôi tay tạm rời bỏ chiếc điện thoại máy tính, rời bỏ chiếc bút từ, giờ trở nên thừa thãi, ríu vào nhau trong buổi sáng bình yên.
Chị loay hoay trên chiếc ghế, miễn cưỡng và mắt hướng ra ngoài cửa số. Trước ban công căn phòng chị thuê ở có một dàn hoa tigôn. Cuối thu, những sắc tigôn đã nhạt, nhưng hôm nay, những nụ tigôn cuối mùa đang hừng lên sắc đỏ nao lòng.
Chị cứ hồn nhiên như thế, sống đến tận cùng của bản năng từ khi sinh ra cho đến... lúc này. Mà cái bản năng sống của chị, những người xung quanh chị chưa nói là người thân ruột thịt đã thấy nó mạnh đến chừng nào, quyết liệt và gai góc đến chừng nào.
![]() |
Biên tập viên Thu Uyên. Ảnh: N.L. |
Hình như cái bản năng đó ở trong một người đàn bà có vẻ ngoài bầu bĩnh, nhỏ nhắn từa tựa như "búp bê" xinh đẹp khiến cho người đối diện không khỏi ngỡ ngàng, không tài nào nắm bắt nổi.
Thu Uyên không phải là người sở hữu một gương mặt cá tính. Trong đám đông chị lẫn vào muôn người. Có cảm tưởng như ở chị cái gì cũng tròn đầy, đôi mắt, môi, má, và những gì tạo hóa cho người phụ nữ... tất cả đều đầy đặn.
Thế nhưng, bứt phá sau dáng vẻ yên lành kia là một tâm hồn dữ dội đến lạ lùng. Một đầu óc luôn luôn vận động với những dự định, tìm tòi và khao khát khám phá. Một người phụ nữ năng động, không biết ngồi yên một chỗ, không bằng lòng về những gì mình gặt hái được. Cảm giác trong chị luôn bùng cháy những dự định, ước muốn với một sự vận động không ngừng nghỉ.
Là con gái độc của một gia đình trí thức tiêu biểu, Thu Uyên sinh ra và lớn lên tại Hà Nội, tốt nghiệp Học viện Quan hệ quốc tế Matxcơva. 6 năm tu nghiệp ở nước ngoài, tuổi trẻ lãng mạn, mơ mộng với bao dự định lớn lao, chị trở về quê hương với hành trang gần như xa lạ so với tình hình thực tế trong nước lúc bấy giờ. Đó là năm 1987 thời kỳ khó khăn của đất nước trong lúc bao cấp chuyển đổi sang cơ chế thị trường, cả nước ào ạt tinh giảm biên chế, và tấm bằng tốt nghiệp nước ngoài trong tay cũng không giúp chị dễ dàng hơn để tìm được một chỗ đứng, một công việc yêu thích.
Thế là trước khi trở thành một "ngôi sao nổi tiếng" bình luận thời sự quốc tế trên Đài truyền hình Việt Nam trong suốt hơn một thập niên, Thu Uyên từng có một quãng thời gian dài lang thang tìm việc ở Hà Nội. Đó là giai đoạn khó khăn của chị. Đầu tiên, Thu Uyên được nhận vào làm trợ lý giám đốc cho một công ty xuất nhập khẩu ngoại thương. Chuyến công tác đầu tiên của chị là đi cùng với Tổng giám đốc công ty về Hải Phòng thu mua sắt vụn (thời đó, cả nước có phong trào đi buôn sắt vụn).
Thất vọng tràn trề, Thu Uyên rời bỏ cơ quan xuất nhập khẩu và lang thang đi thử việc ở viện nghiên cứu. Công việc thử nghiệm đầu tiên của chị là đề tài nghiên cứu về nền tài chính Thái Lan. Lại hăm hở, rồi lại thất vọng vì vào thời điểm đó, tất cả các nguồn tài liệu đều phụ thuộc vào những cuốn sách phủ bụi và mục gáy ở thư viện. Nhưng, buồn hơn là cả những cuốn sách như thế về nền tài chính Thái Lan cũng không đào đâu ra ở mấy thư viện lớn mà chị bỏ rất nhiều thời gian để sục sạo. Cuối cùng, dựa vào những tài liệu cóp nhặt vụn vặt, chị cũng hoàn thành được ba mươi trang viết. Cái đề tài đó được in ở một chuyên san của Viện Quản lý Trung Ương. Nhưng thất vọng vẫn hoàn thất vọng, Thu Uyên thấy tự xấu hổ với chính mình với cái gọi là đề tài nghiên cứu. Chưa tìm thấy công việc dành cho mình, "con ngựa bất kham" trong chị ra đi, lại mải miết tung vó trên dặm dài tìm việc.
Năm 1989, đánh dấu một bước ngoặt lớn trong sự nghiệp của nữ nhà báo duyên dáng này. Chị được nhận vào làm công tác biên dịch ở Trung tâm Phim truyện của Đài truyền hình Việt Nam. Dường như sau những nỗ lực vượt bậc để không chịu thỏa hiệp với chính mình, với những giao kèo ngặt nghèo của cuộc sống cơm áo để quyết tâm tìm được một công việc yêu thích, cuối cùng số phận cũng sẽ thôi chơi trò ú tim với chị nữa. Chỉ sau một phim đầu tiên mà chị biên dịch, Thu Uyên được các đồng nghiệp đi trước dẫn dắt tới Đài Truyền hình Việt Nam. Chị đã trở thành một nhà báo giỏi, một bình luận viên sáng giá, một ngôi sao truyền hình được hâm mộ bởi phong cách tự tin, bản lĩnh và cái cách mà chị đặt vấn đề ở chuyên mục "Câu chuyện quốc tế".
Thế mà sau 12 năm gắn bó với truyền hình, Thu Uyên đột ngột vắng bóng. Người xem không còn thấy một biên tập viên với gương mặt búp bê, giọng nói là lạ ở âm sắc lảnh lót, có sức thuyết phục đến lạ lùng, với cách đặt vấn đề khá độc đáo ở mỗi câu chuyện quốc tế trong bản tin thời sự buổi tối. Có lẽ cho đến bây giờ, không ít người vẫn còn tiếc nhớ hình ảnh của Thu Uyên, và tự hỏi tại sao không thấy chị trên màn ảnh nhỏ nữa.
Biết bao lời đồn thổi xung quanh chuyện chị rời bỏ truyền hình ra đi, trong đó không ít những thị phi của người đời thích thêu dệt câu chuyện làm quà.
Thu Uyên cười: "Tôi không hề có ý định nổi loạn đâu nếu mọi người thấy tôi thường xuyên thay đổi công việc. Một khi bạn không còn cảm thấy công việc mà bạn đang hết lòng hết dạ theo đuổi đủ sức làm say mê bạn nữa thì bạn sẽ làm gì. Tôi không biết thỏa hiệp với chính mình. Nói thật tôi là người bướng bỉnh, đã không thích thì không thể ép mình và đã thích thì dù biết con đường mình sẽ dấn thân có chông gai đến đâu, tôi cũng muốn thử sức".
Thế rồi Thu Uyên thi đậu học bổng Fulbright, quyết định sang Mỹ làm Master về báo chí và truyền thông đại chúng. Một năm cật lực, chị được đánh giá là thực tập sinh quốc tế xuất sắc với tấm bằng Master loại ưu. Nhận hợp đồng 2 năm làm tư vấn truyền thông cho tập đoàn các đại học và cao đẳng miền Trung California, nhưng chỉ sau nửa năm chị đã xin cắt hợp đồng để về nước vì... đã hết cái tò mò muốn biết.
Không trở về cơ quan cũ, Thu Uyên lặng lẽ tiếp nhận những lời mời làm việc ở những cơ quan khác, và lại lao đầu bắt tay vào những công việc mới mẻ, mà chị luôn là người đào xới để lắp đặt những viên gạch đầu tiên.
Chị nhận lời mời của Tổng biên tập Báo CAND - Chuyên đề ANTG về xây dựng tờ báo điện tử CAND, và tiếp tục trở về Đài Truyền hình Việt Nam theo lời đề nghị của Trưởng ban truyền hình Cáp VCTV để phụ trách sản xuất chương trình.
Thế nhưng, xem ra bước chân của người phụ nữ tràn ắp dự định và công việc không dừng lại ở đó... Trong một buổi sáng mùa thu bình yên đầy nắng, chị nói về những ý tưởng, những ấp ủ mới.
Tuy nhiên, chị không chịu tiết lộ lên báo, bởi lẽ: "Mình muốn mọi thứ phải hoàn hảo kẻo rồi nói trước bước không qua. Có lẽ gần hai năm vừa rồi là quãng thời gian vô cùng hạnh phúc của mình trong công việc. Mình phải cảm ơn Tổng biên tập Hữu Ước, người đã cho mình một công việc mà mình yêu thích, tạo điều kiện cho mình được làm việc, được phát huy những khả năng", chị nói.
Thế nhưng, cả nơi chào đón và dành cho chị một không gian tốt như vậy cũng không ghìm cương được con ngựa bất kham. Chị đã cất bước ra đi, không phải là đâu đó có một công việc chị thích ở Hà Nội, mà chị đã thay đổi chính cả không gian sống mà hơn nửa đời chị đã gắn bó. Hà Nội lâu nay mất hút chị.
Chị đang ở TP HCM với chương trình talkshow trên VTV1 "Tại sao không?". Thu Uyên muốn là người đầu tiên gõ cửa và bước vào một căn phòng mới. Chị muốn là người sắp đặt, tạo dựng mọi thứ mà chị thích. Dẫu phía trước là núi cao, nhiều vực thẳm cũng cam lòng.
Không muốn nói nhiều về chuyện gia đình, nhưng Thu Uyên kể về con gái mình với niềm tự hào không giấu nổi.
(Theo An Ninh Thế Giới)