Sáng 16/5 (giờ Hà Nội), Thủ tướng Phạm Minh Chính gặp mặt 50 đại diện trí thức Việt kiều, thanh niên, sinh viên Việt Nam tại New York. Trước đề nghị của Đỗ Triệu Hải (trường Chính sách công và Các vấn đề quốc tế, Đại học Columbia), Thủ tướng đã chia sẻ về giải pháp thu hút chất xám vào khu vực công cũng như việc tháo gỡ trong chuyển đổi bằng cấp giữa trong và ngoài nước.
Thủ tướng cho biết, chuyển đổi bằng cấp được nhiều người quan tâm, trong đó có ông. Khi còn làm ở Ban Tổ chức Trung ương, ông rất muốn tuyển sinh viên xuất sắc tốt nghiệp ở nước ngoài, nhưng gặp vướng về chuyển đổi bằng cấp. Cục Khảo thí và Kiểm định chất lượng giáo dục cũng cố gắng, nhưng bên cạnh nguyên nhân chủ quan thì phải có sự đồng ý của nước cấp bằng.
"Chính phủ đang tập trung giải quyết để tạo thuận lợi cho sinh viên dù học bất cứ trường nào, tất nhiên cả quá trình phải có sự đánh giá, xếp hạng cho phù hợp. Trên cơ sở đó, hai bên công nhận bằng cấp lẫn nhau", Thủ tướng nói.
Lãnh đạo Chính phủ chia sẻ, việc tuyển dụng nhân lực chất lượng cao vào khu vực công phải giải quyết hai vấn đề quan trọng, đó là lợi ích vật chất và tinh thần của người lao động. Vật chất phải làm sao cho lao động đủ sống, còn tinh thần là giúp họ đi làm thấy thoải mái, môi trường thân thiện, được trọng dụng, chia sẻ. Giải quyết được hai vấn đề đó sẽ thu hút nguồn lực chất lượng cao.
Đỗ Triệu Hải (trường Chính sách công và Các vấn đề quốc tế, Đại học Columbia) đặt câu hỏi tại cuộc gặp với Thủ tướng Phạm Minh Chính. Ảnh: Nhật Bắc
Tuy nhiên, với điều kiện ngân sách Nhà nước có hạn hiện nay, chế độ tiền lương vẫn theo quy định chung. Chính phủ đang cố gắng để có thể tăng lương, nâng cao đời sống của người làm trong nhà nước. Chủ trương cải cách tiền lương đã có từ năm 2020, nhưng do dịch ảnh hưởng nên phải dừng lại. Thời gian tới, khi dịch đã kiểm soát, những người làm ở khu vực công có thể được nâng lương.
"Khi đất nước còn trong nền kinh tế quan liêu, bao cấp, kinh tế tư nhân chưa phát triển, điều kiện hết sức khó khăn, chúng tôi đi du học về có việc làm đã là quý lắm rồi, có người phải mất nhiều thời gian mới tìm được việc. Còn bây giờ quan trọng là năng lực, ý chí, những người tài năng bao giờ cũng được lựa chọn", Thủ tướng nhấn mạnh.
Vừa qua, Chính phủ ban hành Nghị định về chính sách thu hút, tạo nguồn cán bộ từ sinh viên tốt nghiệp xuất sắc, cán bộ khoa học trẻ, trong đó đưa ra một số trường hợp ưu tiên tuyển thẳng. Nhiều nơi đã tuyển dụng sinh viên xuất sắc vào cơ quan nhà nước làm việc, như Đỗ Triệu Hải được tuyển về Ban Kinh tế Trung ương.
Người đứng đầu Chính phủ cho rằng, quan điểm đã cởi mở hơn, không phải cứ làm việc Nhà nước mới là đóng góp cho đất nước mà người trẻ có thể lựa chọn bất cứ nơi nào làm việc tốt nhất. Nếu về nước không làm trong nhà nước thì làm ở các hãng nước ngoài có trụ sở trong nước, các công ty FDI...
"Chỉ cần nhớ đến đất nước, mong mỏi đóng góp xây dựng đất nước tùy theo năng lực của mình thì dù làm ở đâu chúng tôi cũng ủng hộ và khuyến khích", Thủ tướng nói.
Thủ tướng Phạm Minh Chính giải đáp các câu hỏi của thanh niên, trí thức, sinh viên tại New York. Ảnh: Nhật Bắc
Dũng (sinh viên ngành xây dựng tại New York) quan tâm đến việc phát triển cơ sở hạ tầng ở Việt Nam, cụ thể là đường sắt cao tốc Bắc Nam. "Cháu mong muốn tuyến kế tiếp được chuyển giao công nghệ và giảm phụ thuộc nước ngoài từ thiết kế, lắp đặt, kỹ sư Việt Nam được học và làm việc ở nước ngoài yêu thích ngành đường sắt. Thủ tướng quan tâm thế nào về việc này?", Dũng đặt câu hỏi.
Lãnh đạo Chính phủ cho biết, xây dựng đường sắt cao tốc là trăn trở của các thế hệ lãnh đạo Việt Nam. Một trong những đột phá chiến lược của Việt Nam hiện nay là hạ tầng giao thông, trong đó có đường sắt. Tuy nhiên, vốn trung hạn cho đường sắt chưa có, dù về lâu dài phải làm. Hiện các chuyên gia còn tranh cãi làm cao tốc như Nhật 300 km/h hay chỉ làm 200 km/h cho rẻ, làm toàn tuyến hay chia thành từng tuyến?
Chính phủ đang nghiên cứu phương thức để làm, có thể áp dụng đối tác công tư, làm từng đoạn như TP HCM - Cần Thơ trước vì tuyến này chưa có đường sắt. Trên cơ sở đó, Chính phủ rút kinh nghiệm làm những đoạn tiếp theo. "Việc này đã có quy hoạch. Thế hệ chúng tôi chưa làm được thì thế hệ các bạn phải làm. Đây là yêu cầu chung của phát triển hạ tầng", Thủ tướng nói.
Thủ tướng Phạm Minh Chính chụp ảnh lưu niệm với sinh viên, trí thức đang sinh sống và học tập tại New York. Ảnh: Nhật Bắc
Thắng Quang Ngọc (trường Chính sách quốc tế, Đại học Notre Dame) đặt vấn đề về chủ trương thu hút FDI của Chính phủ để đảm bảo minh bạch trong tiếp cận thông tin về giá đất, ưu đãi đầu tư. Ngọc băn khoăn Việt Nam có chính sách gì thu hút đầu tư nước ngoài, đóng góp những giá trị tốt hơn, để không là "công xưởng quốc tế" mà tham gia vào chuỗi cung ứng toàn cầu?
Người đứng đầu Chính phủ cho biết muốn thu hút FDI chất lượng phải có đường lối đúng, phù hợp với thế mạnh, hoàn cảnh của đất nước. Ngoài điều kiện, lợi thế của đất nước phải tạo ra được khả năng cạnh tranh, tạo sự khác biệt, đồng thời phải có chính sách phát triển lâu dài, phù hợp với các cam kết quốc tế trong các hiệp định thương mại tự do với các nước, trong đó có Mỹ.
Cùng với đó, Việt Nam phải cải cách hành chính, đơn giản thủ tục; phát triển hạ tầng giao thông, y tế, giáo dục... để doanh nghiệp yên tâm đến đầu tư. Môi trường sống, hệ sinh thái phù hợp với văn hóa truyền thống của nhà đầu tư và chất lượng nguồn nhân lực cũng phải đáp ứng các yêu cầu...
Trong 90 phút, Thủ tướng nhận được rất nhiều câu hỏi từ sinh viên Việt Nam tại New York. Do thời gian không cho phép, ông hẹn tiếp tục trao đổi vào một dịp khác. Từng là du học sinh, Thủ tướng nhắn nhủ mỗi người trẻ Việt Nam luôn khỏe mạnh; học hành làm việc ổn định, không thua kém ai; đoàn kết với nhau; là cầu nối góp phần thúc đẩy quan hệ Việt Nam - Mỹ bằng hành động của mình.
"Mình không có quyền lựa chọn bố mẹ, quê hương mỗi người chỉ một, có trách nhiệm với gia đình cũng chính là có trách nhiệm với đất nước và làm được gì đóng góp tốt nhất cho đất nước thì làm", ông nói, khẳng định mỗi sinh viên là hình ảnh sống động tuyên truyền tốt nhất cho đất nước, con người Việt Nam.