Phát ngôn viên đại sứ quán Nhật Bản tại Mỹ Masashi Mizobuchi cho biết Thứ trưởng Ngoại giao Takeo Mori hôm 17/11 rút khỏi cuộc họp báo với Thứ trưởng Ngoại giao Mỹ Wendy Sherman và Thứ trưởng Ngoại giao Hàn Quốc Choi Jong Kun, diễn ra tại thủ đô Washington. Theo Mizobuchi, Tokyo trước đó "phản đối mạnh mẽ" chuyến thăm của người đứng đầu cảnh sát Hàn Quốc tới nhóm đảo tranh chấp giữa hai nước.
Thứ trưởng Ngoại giao Hàn Quốc Choi Jong Kun (trái) và Thứ trưởng Ngoại giao Nhật Bản Takeo Mori tại thủ đô Washington, Mỹ hôm 17/11. Ảnh: AFP.
Hàn Quốc hiện kiểm soát nhóm đảo nước này gọi là Dokdo, nhưng Nhật Bản cũng tuyên bố chủ quyền và gọi là Takeshima. Hàn Quốc tuyên bố đã giải phóng nhóm đảo khỏi ách thống trị của Nhật từ năm 1945, trong khi Tokyo cáo buộc Seoul chiếm đóng trái phép.
"Trong những trường hợp này, chúng tôi quyết định rằng tổ chức họp báo chung là không phù hợp", Mizobuchi cho biết trong email.
Thứ trưởng Ngoại giao Hàn Quốc nói với các phóng viên ở Washington rằng phía Nhật đã thông báo cho họ quyết định không tham gia họp báo ngay trước khi cuộc đàm phán ba bên bắt đầu. Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Hàn Quốc khẳng định lập trường của Seoul không thay đổi, rằng Dokdo là lãnh thổ của đất nước về mặt lịch sử, địa lý và luật pháp quốc tế.
Bà Sherman một mình họp báo và trả lời phóng viên, khi cả ông Mori và ông Choi đều vắng mặt. Thứ trưởng Ngoại giao Mỹ lưu ý "có một số khác biệt song phương giữa Nhật Bản - Hàn Quốc đang tiếp tục được giải quyết", nhưng quyết định hủy họp báo chung không liên quan đến cuộc đàm phán ba bên "mang ý nghĩa quan trọng và có tính xây dựng" trước đó.
Theo bà Sherman, ba nhà ngoại giao đã thảo luận về quyền tự do hàng hải và hàng không ở Biển Đông cũng như cam kết của ba nước trong thúc đẩy các giá trị dân chủ và nhân quyền, đồng thời nhắc lại cam kết duy trì một khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương bao trùm, tự do, hòa bình, ổn định và rộng mở.
Hàn Quốc và Nhật Bản là hai đồng minh quan trọng của Mỹ ở châu Á, tuy nhiên, quan hệ giữa hai quốc gia căng thẳng vì Nhật từng chiếm đóng Hàn Quốc những năm 1910-1945. Trong những năm qua, hai nước nhiều lần áp các hạn chế thương mại ăn miếng trả miếng.
Hãng Yonhap của Hàn Quốc đưa tin chuyến đi Dokdo của Tổng ủy viên Cơ quan Cảnh sát Quốc gia Kim Chang-yong đã được Bộ Ngoại giao tham vấn do tính nhạy cảm. Hàn Quốc không có ý định công khai, nhưng thông tin chuyến thăm vô tình được liệt kê trong lịch trình công khai hàng tuần của ông Kim.
Theo Yonhap, đây là chuyến thăm Dokdo đầu tiên của người đứng đầu cảnh sát quốc gia kể từ năm 2009.
Vị trí nhóm đảo Dokdo/Takesshima. Đồ họa: Economist.
Huyền Lê (Theo Reuters)