"Nếu Thủ tướng Ariel Henry không từ chức, nếu cộng đồng quốc tế tiếp tục ủng hộ ông ấy, đất nước chúng ta sẽ hướng thẳng đến một cuộc nội chiến dẫn tới diệt chủng", Jimmy Cherizier, cựu cảnh sát và hiện là thủ lĩnh băng đảng khét tiếng ở Haiti, nói với phóng viên ở thủ đô Port-au-Prince ngày 5/3.
Bạo lực leo thang ở thủ đô Port-au-Prince từ ngày 29/2, sau khi Cherizier kêu gọi các nhóm vũ trang phối hợp tấn công lật đổ Thủ tướng Henry. Cherizier cầm đầu liên minh băng đảng và phải đối mặt với các lệnh trừng phạt từ Liên Hợp Quốc, Mỹ.
"Haiti hoặc trở thành thiên đường, hoặc trở thành địa ngục đối với tất cả chúng ta. Không thể chấp nhận được việc một nhóm nhỏ người giàu sống trong các khách sạn lớn quyết định số phận những người sống trong khu của tầng lớp lao động", Cherizier, 46 tuổi nói thêm.
Băng nhóm vũ trang hôm 5/3 tấn công học viện cảnh sát ở thủ đô, nơi 800 học viên đang được đào tạo. Cảnh sát Haiti sau đó cho biết cuộc tấn công đã bị đẩy lùi.
"Các tay súng đã hành động nguy hại, nhưng tôi tin xã hội phải tha thứ cho họ và đoàn kết để suy tính lại về một đất nước Haiti mới", Cherizier nhấn mạnh.
Thủ lĩnh băng đảng khét tiếng ở Hati Jimmy Cherizier trả lời phóng viên tại thủ đô Port-au-Prince ngày 5/2. Ảnh: AFP
Chính phủ Haiti ngày 3/3 ban bố tình trạng khẩn cấp và lệnh giới nghiêm ban đêm, có hiệu lực đến 6/3 để "thiết lập lại trật tự và thực hiện biện pháp thích hợp nhằm kiểm soát tình hình".
Băng đảng mở chiến dịch tấn công khắp thủ đô khi quyền Tổng thống, Thủ tướng Henry ở Kenya, nước đang chuẩn bị dẫn đầu sứ mệnh quốc tế được Liên Hợp Quốc phê chuẩn để hỗ trợ cảnh sát Haiti giành lại kiểm soát đất nước. Băng đảng ở Haiti đã kiểm soát phần lớn thủ đô và nhiều khu vực rộng lớn của đất nước những năm gần đây.
Ông Henry dường như đang gặp khó khăn trong việc về nước, khi sân bay quốc tế Toussaint Louverture ở thủ đô Haiti bị tấn công. Ông Henry cũng bị từ chối nhập cảnh vào Cộng hòa Dominica lân cận.
Một quan chức Puerto Rico hôm 5/3 xác nhận máy bay chở ông Henry đã hạ cánh tại vùng lãnh thổ thuộc Mỹ này, song không nắm rõ liệu Thủ tướng Haiti còn ở Puerto Rico hay không.
Haiti gặp khủng hoảng nhiều năm qua và vụ ám sát tổng thống Jovenel Moise năm 2021 càng khiến đất nước thêm hỗn loạn. Theo thỏa thuận chính trị được ký kết sau vụ ám sát ông Moise, Haiti sẽ tổ chức bầu cử và Thủ tướng Henry chuyển giao quyền lực cho người được bầu trước ngày 7/2/2024. Tuy nhiên, ông Henry đã trì hoãn vô thời hạn cuộc bầu cử với lý do cần thiết lập lại an ninh để đảm bảo cử tri được đi bỏ phiếu tự do và công bằng.
Cộng đồng Caribe (CARICOM) cho biết Thủ tướng Henry cam kết tổ chức tổng tuyển cử trước ngày 31/8/2025.
Huyền Lê (Theo AFP)