Giữa tháng 5, Hoa, quê Nghệ An, gặp khó khăn về kinh tế nên tìm đến chỗ vay lãi nặng để giải quyết vấn đề trước mắt. Chị ký hợp đồng vay 15 triệu đồng của Nguyễn Thị Vân Anh, 29 tuổi với lãi suất 10.000 đồng/triệu/ngày, tương đương 365%/năm. Cứ sau 10 ngày, chị phải trả 1.500.000 đồng tiền lãi.
Theo yêu cầu của chủ nợ, Hoa phải thế chấp ảnh, video khoả thân kèm theo giấy tờ tuỳ thân. Sau một thời gian "còng lưng gánh lãi", Hoa không còn khả năng chi trả nên bị Vân Anh đe doạ tung "video nóng" lên mạng xã hội.
Không còn đường lui, ngày 7/8, Hoa ký tiếp 7 hợp đồng vay lãi ngày với mức lãi suất cao nhất là 20.000 đồng/triệu/ngày. Cô cho hay khi số nợ ngày càng tăng, lại liên tiếp bị đe doạ, cô đã phải đi bán dâm kiếm tiền trả nợ.
Ngày 5/10, cô bị Đội cảnh sát hình sự Công an quận Nam Từ Liêm bắt quả tang khi vừa môi giới mại dâm vừa bán dâm tại một nhà nghỉ ở phường Mễ Trì.
Cảnh sát xác định, Vân Anh cho Hoa vay 163 triệu đồng, lãi suất từ 121,67% đến 730%/năm, thu lợi bất chính hơn 130 triệu đồng.
Một phụ nữ khác ở quận Hoàng Mai vay tiền của vợ chồng Vân Anh bằng cách thế chấp ảnh khoả thân. Với mức lãi suất từ 123,54 đến 146%/năm, người vay nhanh chóng "trắng túi" nên bị ép ký các hợp đồng vay tiền các để trả nợ. Đến khi đường dây của Vân Anh bị triệt phá, cảnh sát xác định cô này đã "bốc" 18 bát họ với tổng số tiền hơn 500 triệu đồng.
Cô khai không có tiền trả sẽ bị Vân Anh tung ảnh khoả thân lên mạng xã hội và gửi cho người thân, bạn bè, nên đành "nhắm mắt" tiếp tục vay lãi sau trả lãi trước.
Vợ chồng Vân Anh tại cơ quan điều tra. Ảnh: Công an cung cấp
Giữa tháng 10, đường dây cho vay lãi nặng của Vân Anh cùng chồng Đào Quốc Huy bị Công an quận Nam Từ Liêm triệt phá. Theo điều tra, từ cuối tháng 12/2020, vợ chồng Vân Anh tham gia các nhóm kín về mua bán dâm trên mạng xã hội để quảng cáo cho vay lãi nặng theo hình thức "bốc bát họ". Lãi suất thông báo từ 10.000 đến 20.000 đồng /triệu/tngày.
Vân Anh yêu cầu người có nhu cầu phải chụp chứng minh thư cùng ảnh chân dung, ảnh giao diện tài khoản mạng xã hội và đặc biệt là ảnh, video khỏa thân.
Đến khi bị bắt, nhóm Vân Anh cho gần 1.000 người vay lãi nặng với số tiền hơn 5 tỷ đồng, lãi suất 146-730%. Họ đã thu lãi cùng gốc của 779 người, hưởng lợi hơn 1,3 tỷ đồng, cơ quan điều tra cáo buộc.
Ngoài đường dây của Vân Anh, Công an quận Nam Từ Liêm cũng phát hiện Bùi Ngọc Thuỷ và đồng bọn có thủ đoạn tương tự. Nhóm của Thuỷ đã cho 50 nhân viên quán karaoke trên địa bàn Hà Nội và 35 người khác vay tổng cộng 1,8 tỷ đồng dưới hình thức bốc bát họ, hưởng lợi 826 triệu đồng.
Bùi Ngọc Thuỷ tại cơ quan điều tra. Ảnh: Công an cung cấp
Trước đây, hình thức vay lãi nặng chủ yếu tín chấp bằng tài sản cố định, chứng minh thư, căn cước công dân. Khi khách hàng không trả nợ được, nhóm cho vay sẽ gọi điện, nhắn tin đến người thân, bạn bè để gây sức ép. Tuy nhiên, hiện nay thủ đoạn cho vay đã biến tướng tinh vi hơn.
Cảnh sát đánh giá việc ép thế chấp ảnh, video khoả thuân là thủ đoạn mới nhằm khống chế con nợ, ép trả lãi suất cao. Hơn nữa, chúng nhắm vào nhóm khách hàng là gái mại dâm, tiếp viên karaoke thất nghiệp do Covid-19.
"Chính những người đi vay cũng không lường trước được hậu quả vay lãi nặng này kiểu này. Việc này cũng cho thấy lối sống lệch chuẩn mực xã hội của một bộ phận giới trẻ hiện nay, dẫn tới thúc đẩy các hành vi vi phạm pháp luật", đại diện Công an quận Nam Từ Liêm cho biết.
Dưới góc độ pháp lý, tiến sĩ, luật sư Đặng Văn Cường, cho biết theo Bộ luật Dân sự, thế chấp tài sản là một trong những biện pháp đảm bảo thực hiện nghĩa vụ dân sự. Tài sản thế chấp thường là vật hoặc quyền tài sản, phải có các thuộc tính là có thể quản lý, sử dụng, định đoạt.
Ảnh, video khoả thân là thông tin cá nhân thuộc về quyền nhân thân chứ không phải quan hệ tài sản. Bởi vậy, việc thế chấp cho các khoản vay lãi nặng bằng hình này không được xác định là biện pháp đảm bảo thực hiện nghĩa vụ dân sự một cách hợp pháp. Đây chỉ là thủ đoạn uy hiếp tinh thần của người vay, buộc trả nợ.
"Hành vi này trái pháp luật, vi phạm đạo đức, xâm phạm nghiêm trọng quyền nhân thân, danh dự, nhân phẩm của nạn nhân và gây ra nhiều hậu liên hệ lụy tiêu cực cho xã hội", ông Cường nói.
* Tên nạn nhân đã thay đổi