Thông luồng kênh đào hơn 100 triệu USD

Kênh đào nối sông Đáy - Ninh Cơ nằm ở huyện Nghĩa Hưng, được khởi công cuối năm 2020, trên diện tích khoảng 45 ha. Dự án có tổng mức đầu tư 101 triệu USD (khoảng 2.300 tỷ đồng), từ nguồn vốn của Ngân hàng Thế giới.

Công trình đưa vào khai thác giúp rút ngắn hành trình phương tiện thủy từ các tỉnh ven biển đến Ninh Bình và ngược lại khoảng 100 km so với đường bộ, giảm chi phí vận tải hàng hóa so với trước đây.

Vị trí kênh đào nối sông Đáy - Ninh Cơ. Đồ họa: Khánh Hoàng

Tàu đầu tiên có trọng tải dưới 1.000 tấn đi qua kênh, di chuyển từ sông Ninh Cơ sang sông Đáy.

Công trình chính của dự án là âu tàu dài 179 m, rộng 17 m và sâu 11 m. Âu tàu nằm giữa hai sông, vận hành tương tự như kênh đào nổi tiếng Panama. Khi tàu vào, một bên đóng kín, bên còn lại mở cho tới khi mực nước sông cân bằng với bên trong để tàu qua. Thời gian một tàu qua khoảng 15 phút, trong đó 2 phút bơm nước để cân bằng phía trong và ngoài sông.

Phòng điều khiển nằm ở tầng trên cùng của tòa ba tầng, được lắp hoàn toàn cửa kính, các hướng nhìn về phía âu tàu. Tại các màn hình điều khiển nhân viên quan sát qua camera ở các điểm khác nhau, có thể zoom cận và toàn cảnh.

Toàn bộ quá trình vận hành đều được điều khiển tự động từ trung tâm chỉ huy. Các tàu được hướng dẫn qua kênh bằng hệ thống loa. "Tàu có nhu cầu qua kênh có thể đăng ký trước từ hệ thống radar, điện thoại, nếu không đăng ký vẫn có thể thông thủy bình thường", ông Nguyễn Văn Thưởng, Giám đốc dự án, cho hay.

Phía hai đầu của âu tàu cũng được trang bị hai phòng điều khiển để khi cần thiết có thể thay thế vận hành.

Toàn bộ công trình được xây dựng bởi các kỹ sư trong nước. "Việc thi công gặp nhiều khó khăn do địa chất yếu. Bùn nhão, mưa nhiều khiến mỗi năm chỉ làm được vài tháng", ông Thưởng nói.

Khi hệ thống đèn tín hiệu chuyển màu xanh cùng còi hú, nghĩa là tàu có thể đi vào âu tàu.

Trong quá trình thiết kế, hai cửa sông được tính toán hạn chế bị bùn bồi đắp, giúp giảm khối lượng nạo vét hàng năm. Việc đóng mở các cửa cũng sẽ giúp đẩy một lượng bùn nhất định vào bể chứa, sau đó được hút lên bờ bằng bốn máy cẩu (màu vàng) đặt tại bốn góc.

Sáng cùng ngày, cùng khoảng chục tàu chở hàng khác, ông Nguyễn Tuấn Khanh, quê Nam Định, chủ tàu 900 tấn chở dăm gỗ chờ thông thủy.

Ông lấy hàng từ tỉnh Hòa Bình sau đó chạy về biển Hải Thịnh, tỉnh Nam Định. Theo tính toán của ông việc đi qua kênh đào giúp rút ngắn một chiều khoảng 7 tiếng cùng quãng đường 80 km. "Tôi tiết kiệm được 200 lít dầu", ông nói, cho biết nếu đi theo đường cũ qua cầu phao Ninh Cường, một tháng chỉ được khoảng 6 chuyến (trung bình 4 ngày một chuyến) nhưng chạy qua kênh đào số chuyến có thể tăng gấp đôi.

Các tàu khi đi vào giữa kênh sẽ phải cột lại để đợi mực nước hai sông cân bằng sau đó mới di chuyển tiếp. Cửa đóng xả phía sông Đáy và Ninh Cơ nặng gần 80 tấn, được làm bằng thép theo tiêu chuẩn Nhật. Khi có tàu, cửa lớn vẫn đóng và chỉ mở hai cửa xả nhỏ phía dưới. Khi nước phía trong và ngoài sông cân bằng, cửa mới mở để cho tàu qua.

Công trình chiếm một phần đê phía sông Ninh Cơ. Giao thông đường bộ trên mặt đê được thay thế bằng cây cầu kết cấu bêtông cốt thép, dài hơn 2,2 km, chiều cao tĩnh không 15 m.

Sau khi được công bố mở luồng, Bộ Giao thông Vận tải giao Cục Đường thủy nội địa Việt Nam vận hành, quản lý.