Quân đội Nga tuần trước bất ngờ phóng 81 tên lửa nhằm vào các mục tiêu ở Ukraine nhằm trả đũa vụ nhóm thám báo Ukraine xâm nhập tỉnh miền nam Bryansk của Nga trước đó một tuần và nổ súng khiến hai người chết.
Bộ tư lệnh không quân Ukraine cho biết Nga đã sử dụng nhiều loại vũ khí khác nhau cho đòn tập kích, trong đó có 6 tên lửa siêu vượt âm Kinzhal và 6 quả đạn diệt hạm siêu thanh Kh-22, những vũ khí mà nước này không có biện pháp đánh chặn.

Tiêm kích MiG-31K mang tên lửa Kinzhal bay trên Quảng trường Đỏ ở Moskva tháng 5/2018. Ảnh: Điện Kremlin.
Giới chuyên gia nhận định sự xuất hiện của loạt tên lửa Kinzhal trong đòn không kích là thông điệp cảnh báo mới nhất với phương Tây về kho vũ khí dẫn đường của Moskva, cho thấy Nga đang sở hữu những loại "siêu tên lửa" mà Mỹ và đồng minh chưa có phương án đối phó.
Tên lửa siêu vượt âm là vũ khí có tốc độ tối thiểu gấp 5 lần âm thanh (Mach 5), tương đương hơn 6.200 km/h. Nhờ quỹ đạo bay phức tạp và tốc độ rất cao, vũ khí siêu vượt âm có khả năng sát thương cao hơn và gần như không thể bị đánh chặn bằng các lá chắn phòng thủ hiện nay.
Nga lần đầu tiên sử dụng tên lửa Kinzhal hồi tháng 3/2022, khi tấn công một kho vũ khí lớn ở tỉnh Ivano-Frankivsk, miền tây Ukraine. Tổng thống Mỹ Joe Biden sau đó cho rằng Kinzhal là "vũ khí có tác động lớn nhưng không tạo ra nhiều khác biệt, ngoại trừ việc gần như không thể bị đánh chặn".
"Moskva đã biên chế ít nhất ba loại vũ khí siêu vượt âm và đang sở hữu nhiều loại tên lửa mang đầu đạn hạt nhân, nhưng sử dụng tên lửa Kinzhal trong thực chiến là động thái tăng áp lực với Mỹ trong bối cảnh nước này bị Nga và Trung Quốc bỏ xa trong cuộc đua vũ khí siêu vượt âm", bình luận viên Robyn Dixon của Washington Post nhận xét.
Sidharth Kaushal, nhà nghiên cứu tại Viện Nghiên cứu Quốc phòng và An ninh Hoàng gia Anh (RUSI), cho rằng tên lửa siêu vượt âm được các cường quốc coi là "vũ khí ưu tiên hàng đầu" nhờ khả năng xuyên thủng mọi lá chắn hiện nay.
"Loại vũ khí này có ích cho nhiều nhiệm vụ như vô hiệu hóa lưới phòng không đối phương và tấn công mục tiêu giá trị cao, nhưng cũng rất tốn chi phí phát triển. Chúng không phải viên đạn bạc có thể giải quyết mọi vấn đề trên chiến trường, nhưng vẫn sở hữu nhiều tính năng đặc biệt trong chiến đấu", ông nói.
Phát ngôn viên không quân Ukraine Yurri Ignat nói rằng Nga đã phóng khoảng 20 tên lửa Kinzhal trong hơn một năm chiến sự, nhận định Moskva sở hữu khoảng 50 quả đạn trong kho dự trữ. "Chúng tôi có thể phát hiện tên lửa Kinzhal đang lao đến, nhưng chúng có tốc độ rất cao và Ukraine không có phương án nào để đánh chặn", ông nói.
Đòn tấn công sử dụng tới 6 quả đạn Kinzhal cho thấy Moskva sẵn sàng triển khai loại vũ khí mà đối phương hoàn toàn bất lực, dù nó có giá rất đắt và số lượng hạn chế. Nó cũng để lại thông điệp rằng quân đội Nga sẵn sàng dùng Kinzhal để tiếp tục nhắm vào những mục tiêu giá trị cao của Ukraine trong tương lai.

Hộ vệ hạm Đô đốc Gorshkov của Nga phóng tên lửa Zircon hồi tháng 5/2022. Ảnh: BQP Nga.
Mỹ đang dồn nhiều nguồn lực để bắt kịp Nga, Trung Quốc trong phát triển vũ khí siêu vượt âm và xây dựng các lá chắn đối phó. Lầu Năm Góc đề xuất phân bổ 4,7 tỷ USD cho nghiên cứu vũ khí siêu vượt âm trong năm 2023, so với 3,8 tỷ USD trước đó một năm, cùng hơn 225 triệu USD đầu tư cho Cơ quan phòng thủ tên lửa Mỹ để tìm biện pháp đánh chặn.
Tuy nhiên, Michael Griffin, cựu thứ trưởng quốc phòng Mỹ phụ trách nghiên cứu và kỹ thuật, thừa nhận Washington sẽ không thể sở hữu những hệ thống đánh chặn tên lửa siêu vượt âm trước năm 2025.
Tổng thống Vladimir Putin hồi tháng trước tuyên bố Nga sẽ tiếp tục sản xuất hàng loạt quả đạn Kinzhal và bắt đầu bàn giao lượng lớn tên lửa siêu vượt âm Zircon phóng từ tàu chiến trong năm nay. Đây là những khí tài được kỳ vọng sẽ duy trì năng lực răn đe của Nga, trong bối cảnh Mỹ phát triển những lá chắn tên lửa hiện đại.
"Mỹ liên tục phát triển vũ khí chống tên lửa đạn đạo và lập nhiều trận địa tên lửa mới. Nếu chúng ta không hành động, các động thái của Mỹ sẽ vô hiệu hóa tiềm lực hạt nhân Nga, đồng nghĩa với toàn bộ tên lửa của chúng ta sẽ bị đánh chặn", ông Putin nói khi đề cập lý do Moskva phát triển và biên chế loạt vũ khí siêu vượt âm.
Vũ Anh (Theo Washington Post)