Tờ mờ sáng, Khoa Khớp của Bệnh viện Bạch Mai, Hà Nội đã đông nghẹt bệnh nhân. Bà Minh (ngoài 50 tuổi, ở quận Thanh Xuân, Hà Nội) cho hay, mấy ngày nay cơ thể bà giống như máy dự báo thời tiết, trở trời là xương khớp, mình mẩy đau nhức. Các khuỷu tay, bả vai cứ cứng đơ, phải xoa bóp mãi mới bớt chút. “Kiểu gì mùa đông đến là chịu trận với cái khớp, nên mới chớm đau cũng phải cố đi khám”, bà Minh nhăn nhó nói.
Bệnh nhân chờ khám tại BV Chấn thương Chỉnh hình TP.HCM sáng 12.8 (Ảnh: T. Danh).
Mới hơn 6 giờ sáng, tại dãy phòng khám của Bệnh viện Chấn thương Chỉnh hình TP HCM đã diễn ra cảnh chen chúc, khổ sở của bệnh nhân đau khớp. Nhiều người phải đi nạng, ngồi xe lăn hoặc nhờ người thân dìu đến. Ở dãy ghế cuối cùng bên ngoài phòng khám, chị Lê Thị Nguyệt (41 tuổi, quê Ninh Thuận) mồ hôi nhễ nhại, gương mặt phờ phạc. Chị có tiền sử bị thoái hóa khớp 6 năm nay. Mỗi khi trái gió trở trời, chị luôn bị các cơn đau khớp hành hạ, đến nỗi toàn thân chỗ nào cũng ê ẩm như bị kim châm. Từ một người lo toan mọi việc trong nhà, nào bếp núc, chợ búa, nào chăm sóc ba mẹ già và các con, chị Nguyệt trở thành “gánh nặng chính” của gia đình. “Mỗi khi thời tiết thay đổi, toàn thân đau nhức không làm gì được là tôi lại thấy tủi thân vô cùng”, chị Nguyệt tâm sự.
Với những người bị thoái hóa khớp như chị Nguyệt, các cơn đau khớp khi thời tiết thay đổi thường biểu hiện rõ rệt ở hông, đầu gối, khuỷu tay, vai, cổ… Đây là bệnh thường gặp nhất trong các bệnh về khớp mà nguyên nhân chủ yếu là do lớp sụn khớp bị tổn thương, bào mòn dần.
Tại Khoa khám bệnh Cơ - Xương - Khớp, Bệnh viện Chợ Rẫy, TP HCM rất đông bệnh nhân khớp từ các tỉnh cũng đổ về khám bệnh trong những ngày chuyển mùa này. Cô Nguyễn Thị Hoa (55 tuổi, ở Tây Ninh) kể: “Tôi bị viêm khớp dạng thấp và thoái hóa khớp đã hơn 4 năm nay, làm nghề nông nên quanh năm vất vả, chân tay ngày càng teo, từ 55kg xuống còn 33kg và gần như không đi lại được. May có đứa cháu đưa lên Chợ Rẫy khám, nằm viện hơn 2 tháng thì đi lại được. Giờ thì phải bắt mấy lượt xe lên đây để tái khám hàng tháng”.
Chịu đựng cơn đau khớp dọc 2 cánh tay suốt mười mấy năm nay mà không chạy chữa đúng nơi, bệnh của chị Lành (38 tuổi, Vũng Tàu) nay chuyển thành thoái hóa khớp. Chị Lành cho hay từng uống hơn 200 thang thuốc Nam, Bắc đủ cả nhưng tình trạng bệnh vẫn không hề thuyên giảm. Giờ đây, chị chỉ có thế làm được các việc nhẹ, hạn chế vận động nhưng những cơn đau khớp vẫn thường xuyên hành hạ chị. Dạo gần đây, thời tiết thay đổi lúc nóng lúc lạnh khiến khớp đau dữ dội, chị phải vội vàng đón xe lên Bệnh viện Chợ Rẫy để tái khám.
Một ca bệnh khớp đang điều trị vật lý trị liệu tại BV Chợ Rẫy (Ảnh: T. Linh).
Giáo sư - Bác sĩ Trần Ngọc Ân, Chủ tịch Hội Thấp khớp học Việt Nam cho biết, các bệnh về khớp đặc biệt là thoái hóa khớp có rất nhiều ảnh hưởng tiêu cực đến cuộc sống của người bệnh, gây cản trở khả năng đi lại và làm xuất hiện những cơn đau đớn dai dẳng tại các khớp xương. Khi bị hạn chế khả năng đi lại, làm giảm chất lượng sống mà nặng nhất là bị tàn phế, ngoài yếu tố sức khỏe, người bệnh còn rất dễ rơi vào cảnh trầm cảm, u uất, có xu hướng sống tiêu cực, thụ động, tinh thần xuống dốc nghiêm trọng.
Theo y học cổ truyền, thời tiết thay đổi là điều kiện thuận lợi để các yếu tố gây bệnh xâm nhập vào cơ thể, lưu đọng lại ở các khớp xương khiến kinh lạc bị trì trệ, khí huyết kém lưu thông và phát sinh chứng đau nhức ở các khớp. Trong khi đó, y học hiện đại cho biết bệnh khớp thường trở nên nghiêm trọng hơn khi thời tiết chuyển mùa là do áp suất khí quyển thấp. Khi thời tiết thay đổi, áp suất khí quyển giảm xuống, các mô nở ra tạo áp lực lên các khớp. Đặc biệt đối với những bệnh nhân khớp mãn tính, lớp sụn khớp bị bào mòn trơ ra đầu xương lồi lõm, các dây thần kinh cũng nhạy cảm hơn nên sẽ cảm nhận các cơn đau nhức, cứng khớp rõ hơn.
Giáo sư Trần Ngọc Ân khuyến cáo, bệnh khớp đang có xu hướng tăng lên trong những năm gần đây. Phổ biến là thoái hoá khớp gối, viêm khớp dạng thấp, thoái hóa cột sống, lún xẹp đốt sống lưng ở nữ giới hoặc bệnh Gut (thống phong), viêm cột sống dính khớp, thoát vị đĩa đệm cột sống ở nam giới. Khi có dấu hiệu đau nhức xương khớp, người bệnh cần sớm đến bệnh viện có chuyên khoa xương khớp để được thăm khám và điều trị phù hợp.
Ngoài chế độ ăn uống giàu canxi, uống nhiều nước, để chăm sóc khớp, cần vận động nhẹ nhàng. Khi thời tiết thay đổi, bệnh nhân nên đi tất, không nên lội nước, lội bùn, ra ngoài khi có gió lạnh, đồng thời chú ý giữ ấm các khớp xương ở chân, tay, đầu gối, cổ, vai, cột sống vào thời điểm chuyển mùa, nhằm hạn chế các cơn đau khớp xâm lấn.
Đồng An - Bảo Thùy