“Có bằng chứng chắc chắn về việc Trung Quốc tính trước khả năng hành động quân sự tại Hoàng Sa từ trước khi xảy ra các sự cố giữa tháng 1... Trong mọi trường hợp, một khi cuộc đụng độ bắt đầu, Bắc Kinh ra tay kiên quyết và triển khai mọi vũ lực cần thiết để đánh bật Việt Nam ra khỏi quần đảo”, bài phân tích của Lãnh sự quán Mỹ viết.
Bức điện tín được Đại sứ Mỹ tại Sài Gòn Graham Martin gửi về cho Bộ Ngoại giao Mỹ hôm 20/1/1974 (một ngày sau trận hải chiến) có đoạn: "Rõ ràng, Trung Quốc không đơn giản tăng viện lực lượng ở Hoàng Sa mà đang tiến hành một kế hoạch chuẩn bị kỹ lưỡng nhằm chiếm quần đảo”.
Ngoài ra, Tài liệu vừa được giải mật của Phòng Tình báo Lục quân Hoa Kỳ tháng 1/1974 đã kết luận:
- Lực lượng đổ bộ Trung Quốc chiếm đóng vùng đảo Nguyệt Thiềm thuộc quần đảo Hoàng Sa rất kỷ luật, được huấn luyện chuẩn bị và theo dõi đầy đủ.
- Thiết kế và chuẩn bị cho cuộc hành quân đổ bộ đã bắt đầu từ tháng 12 và có thể khởi sự sớm hơn từ tháng 9/1973. Huấn luyện và thao dượt chi tiết cho cuộc đổ bộ được điều hành ở khu vực Pei Hai thuộc Quân khu Quảng Châu năm 1973.
- Kế hoạch đổ bộ dựa theo những tin tức tình báo chính xác. Căn cứ vào những tin tức do các tàu “đánh cá ngụy trang” hoạt động trong vùng đảo Nguyệt Thiềm, Trung Quốc đã nắm vững được tổ chức, bố trí và thực lực của quân đội Việt Nam Cộng hòa trong vùng này.
- Lực lượng Trung Quốc chiếm ưu thế tuyệt đối trong vùng đảo Nguyệt Thiềm nhưng chỉ dùng một lực lượng nhỏ đủ để vô hiệu hóa sự chống trả của Việt Nam Cộng hòa.