"Như vậy, thực chất thông điệp 5K hiện nay chỉ còn 2K", Thứ trưởng Y tế Nguyễn Thị Liên Hương nói tại họp báo Chính phủ, chiều 4/6. Bộ Y tế đã lấy ý kiến các thành viên Ban chỉ đạo quốc gia phòng chống Covid-19, trình Thủ tướng đề xuất sửa đổi nguyên tắc 5K thành V2K (vaccine, khẩu trang, khử khuẩn). Nếu có biến chủng virus mới nguy hiểm hơn, ảnh hưởng đến sức khỏe người dân, đời sống xã hội thì sẽ áp dụng nguyên tắc 5K.
Nguyên tắc 5K (khẩu trang, khử khuẩn, khoảng cách, không tập trung, khai báo y tế) được Bộ Y tế nêu ra từ tháng 8/2020, khi Việt Nam trong đợt bùng phát dịch bệnh thứ hai. Bộ Y tế cho rằng Việt Nam sẽ phải chống dịch thời gian dài, người dân cần hình thành nếp sống, ứng xử phù hợp trong điều kiện dịch bệnh.
Sau khi Việt Nam cơ bản phủ đủ liều vaccine cho nhóm dân số từ 12 tuổi, nhiều chuyên gia và lãnh đạo địa phương đề nghị sửa nguyên tắc 5K. Thủ tướng cũng nhiều lần yêu cầu Bộ Y tế sửa nguyên tắc này, tuy nhiên Bộ Y tế chưa có văn bản điều chỉnh.
Thứ trưởng Y tế Nguyễn Thị Liên Hương. Ảnh: Hoàng Phong
Khẳng định việc tiêm vaccine Covid-19 đúng lịch, đủ liều rất quan trọng, song bà Liên Hương cho biết "chưa có đủ cơ sở để bắt buộc tiêm vaccine Covid-19 với trẻ từ 5 đến dưới 12 tuổi".
Luật Phòng chống bệnh truyền nhiễm năm 2007 quy định, vaccine, sinh phẩm y tế được sử dụng theo hình thức bắt buộc hoặc tự nguyện. Mọi người có quyền sử dụng vaccine, sinh phẩm y tế để bảo vệ sức khỏe cho mình và cộng đồng. Nhà nước hỗ trợ và khuyến khích công dân tự nguyện sử dụng vaccine, sinh phẩm y tế.
Người có nguy cơ mắc bệnh truyền nhiễm tại vùng có dịch và đến vùng có dịch bắt buộc sử dụng vaccine, sinh phẩm y tế với các bệnh có vaccine phòng bệnh. Trẻ em, phụ nữ có thai phải sử dụng vaccine, sinh phẩm y tế bắt buộc với các bệnh truyền nhiễm thuộc Chương trình tiêm chủng mở rộng. Covid-19 là bệnh truyền nhiễm nhóm A, nhưng chưa được cập nhật vào danh mục bệnh truyền nhiễm bắt buộc phải sử dụng vaccine và độ tuổi trẻ em thuộc diện tiêm chủng mở rộng.
Tổ chức Y tế thế giới (WHO) cũng khuyến cáo nên tiêm vaccine Covid-19 tự nguyện hơn bắt buộc. Đa số các nước đều quy định tiêm vaccine Covid-19 là tự nguyện, với hầu hết nhóm dân số. Một số nước bắt buộc với nhóm dân số nhất định, như cán bộ, công chức, cảnh sát; trẻ từ 5 tuổi chưa bắt buộc tiêm.
Vaccine Covid-19 đang trong quá trình theo dõi, nghiên cứu về sử dụng, hiệu quả. Bộ Y tế đang làm việc với Bộ Tư pháp và các đơn vị, lấy ý kiến chuyên gia trong và ngoài nước về vấn đề tiêm vaccine Covid-19 là tự nguyện hay bắt buộc.