Ngày 19/12, Bộ Lao động Thương binh Xã hội và Chương trình phát triển Liên Hợp Quốc (UNDP) đã công bố báo cáo nghèo đa chiều ở Việt Nam (bao gồm sự thiếu hụt tiếp cận 5 dịch vụ: y tế, giáo dục, nhà ở, nước sạch, nhà vệ sinh và thông tin).
Ông Nguyễn Thắng (đại diện nhóm tác giả) cho biết, tỷ lệ nghèo ở Việt Nam đã giảm từ gần 16% năm 2012 xuống còn hơn 9% năm 2016; có 6 triệu người thoát nghèo trong giai đoạn này. Trong đó, tỷ lệ nghèo cùng cực (thu nhập dưới 1,9 USD mỗi ngày) giảm còn 2% trong năm 2016.
Thành tích giảm nghèo giúp Việt Nam đứng thứ 57 trong tổng số 193 nước thành viên Liên Hợp Quốc về chỉ số phát triển bền vững (SDGs) năm 2018, tăng 9 bậc so với năm trước.
Ông Nguyễn Thắng: Ảnh: VT.
Báo cáo nêu nhận định, chỉ số tiếp cận y tế ở Việt Nam đã cải thiện đáng kể do chính sách bảo hiểm y tế toàn dân được đẩy mạnh; tỷ lệ thiếu hụt thông tin giảm mạnh do sự phát triển của điện thoại thông minh và internet. Tuy nhiên, điều kiện nhà ở và vệ sinh chưa được cải thiện nhiều.
Theo nhóm nghiên cứu, tình trạng tái nghèo ở Việt Nam chủ yếu do thiên tai gây thiệt hại nghiêm trọng. Năm 2013, thiên tai gây thiệt hại 20.000 tỷ đồng; 6.500 nhà sập, cuốn trôi; 115.000 ha hoa màu bị thiệt hại. Năm 2016, thiệt hại là 40.000 tỷ đồng, 5.500 nhà bị sập, 135.000 ha lúa và 130.000 ha hoa màu bị ảnh hưởng.
Bên cạnh kết quả đạt được, sự chênh lệch trong giảm nghèo giữa các nhóm dân tộc vẫn còn rất lớn. Năm 2016, nhóm dân tộc thiểu số có thu nhập và chi tiêu chỉ bằng một nửa người Kinh và Hoa; 44% người dân tộc thiểu số không có bằng cấp, cao gấp đôi người Kinh và Hoa. Người Kinh và Hoa có 75% được tiếp cận nhà vệ sinh hợp vệ sinh thì nhóm dân tộc thiểu số chỉ 24%.
"Sự xa xôi cách biệt địa lý là một trong những rào cản lớn nhất để cải thiện phúc lợi của đồng bào dân tộc thiểu số", báo cáo nêu.
Người dân ở lòng hồ thủy điện Sơn La kiếm tiền triệu mỗi ngày nhờ nghề đánh bắt tôm. Ảnh: Ngọc Thành
Bà Caitlin Wiesen, quyền đại diện thường trú UNDP tại Việt Nam nói, tiến bộ Việt Nam đạt được trong giảm nghèo là "thành công ở tầm thế giới". Tuy nhiên, bà cho rằng nghèo đói vẫn còn ở nhiều khu vực, nhất là nơi có người dân tộc thiểu số sinh sống.
Bà dẫn chứng, tỷ lệ nghèo đa chiều ở vùng miền núi Tây Bắc và Tây Nguyên cao gấp 2 lần so với trung bình cả nước. Năm 2016, tỷ lệ nghèo đa chiều dân tộc Kinh là 6,4% thì nhóm dân tộc thiểu số cao hơn nhiều: người H’mông 76,2%; Dao 37%; Khmer 23,7%...
Bà Wiesen khuyến nghị Việt Nam cần tăng cường năng lực phát triển kinh doanh, tiếp cận tài chính, ươm mầm khởi nghiệp cho người dân tộc thiểu số.
"Việt Nam có thể tiếp tục giảm nghèo thành công hay không phụ thuộc vào khả năng đảm bảo tăng trưởng, tạo công ăn việc làm tốt hơn cho người dân và hỗ trợ hiệu quả những người bị bỏ lại xa nhất", bà Wiesen nói.