Đã 12 ngày kể từ khi vụ cháy nhà kho Rạng Đông xảy ra, mùi khét vẫn quyện trong không khí khiến bất cứ ai đi qua khu vực này cũng cảm thấy khó chịu. Dọc phố Khương Đình, nơi cách đám cháy vài mét, hơn 25 ngôi nhà mặt tiền, trước đây là cửa hàng ăn, hàng quần áo buôn bán tấp nập thì nay khóa cửa im lìm. Trên vài cánh cửa, những tờ giấy viết tay thông báo tạm thời di chuyển đến địa chỉ mới được dán lên một cách vội vàng.
Anh Đỗ Đình Hiệp, 36 tuổi, ở số 64, ngõ 342 Khương Đình chậm rãi sắp xếp đồ đạc để mở lại cửa hàng. Anh có một cửa hàng bán bếp ga cách kho Rạng Đông bị cháy vài gang tay, cũng là điểm ngọn lửa bùng phát dữ dội nhất. Tầng hai là phòng ngủ và nơi kê bàn học của các con anh đã bị lửa thiêu rụi hoàn toàn, tường cháy đen, nứt toác. Hiện gia đình anh phải thuê một phòng trọ nhỏ trên đường Nguyễn Xiển, cách đó hơn một km.
Sáng 9/9, anh Hiệp đưa vợ và ba con nhỏ đến bệnh viện Xanh Pôn xét nghiệm nồng độ thủy ngân trong máu, nước tiểu và chụp phim X-Quang phổi. Ba đứa con anh Hiệp, cháu lớn 11 tuổi, cháu thứ hai 7 tuổi, cháu út mới hơn 20 tháng. "Hai ngày trước, đứa lớn ngủ dậy kêu đau đầu, chảy máu cam, đến chiều đứa út quấy khóc và cũng bị chảy máu cam. Hai vợ chồng tôi bị đau mỏi gáy, chóng mặt. Bệnh viện đông quá nên hôm nay, tôi để các con khám trước, hai vợ chồng đành để hôm khác khám", anh Hiệp nói.
Cùng dãy này, ba ngôi nhà khác bị thiệt hại nặng do vụ cháy, chủ nhà đã đi sơ tán nơi khác. Ông Ngô Văn Lực 45 tuổi, công nhân chở vật liệu xây dựng bám trụ ở lại căn phòng trọ (số 68, ngõ 432 phố Khương Đình) để nghỉ trưa, nấu ăn. Chiều tối, ông lại đi xe máy về quê ở huyện Chương Mỹ, ngoại thành Hà Nội.
Trong căn phòng rộng 10 m2, ba chiếc quạt được ông Lực bật liên tục để thổi bớt mùi khét. Ông đi khám ở trạm y tế phường Hạ Đình ngày 6/9 với các triệu chứng, chóng mặt, mệt mỏi. Bác sĩ giới thiệu ông tiếp tục đến bệnh viện Xanh Pôn để theo dõi ngộ độc thủy ngân.
"Một số khách hàng thẳng thừng trả lại khi biết xi măng, cát tôi chuyển cho họ được tập kết ở gần khu nhà kho Rạng Đông. Thậm chí, khách cũng không đồng ý chở bằng xe công nông của tôi", ông Lực nói.
Cảnh tượng vắng vẻ đìu hiu không chỉ diễn ra ở con phố này. Nằm ở dãy phố đối diện, cửa hàng cháo dinh dưỡng ở phố Hạ Đình đóng kín cửa, dán mảnh giấy "Xin phép tạm nghỉ một tuần". Bà Thực, chủ nhà cho thuê nói: "Buổi chiều, quán thường rất đông khách. Sau vụ cháy, khách cứ vắng dần, đến hôm qua, chỉ có vài người đến mua nên phải tạm đóng cửa".
19h30 ngày 9/9, khu đô thị 54 Hạ Đình, nơi cách hiện trường vụ cháy 150 m, bốn toà nhà chung cư chỉ còn lác đác khoảng gần 50 nhà sáng đèn, hơn 250 hộ đã sơ tán đi nơi khác sau vụ cháy.
Vợ chồng ông Nghiêm Vũ Thịnh, 72 tuổi, chung cư Hạ Đình nấu mỳ tôm ăn tối. Ba con của ông lập gia đình đều mua nhà sống ở khu đô thị này. Thường ngày, sau bữa cơm tối, các con cháu quây quần với ông bà. Hai ngày nay, ngôi nhà của ông Thịnh trở nên trống trải, các con cháu ông đã đi sơ tán hết. "Thông tin về kết quả quan trắc môi trường mỗi ngày một khác, chúng tôi chẳng biết tin kết quả nào. Tôi khuyên các con đi nơi khác để đảm bảo sức khỏe cho lũ trẻ", ông Thịnh nói và cho biết, 13 năm sống ở đây, chưa bao giờ ông thấy khu đô thị này hiu hắt đến vậy.
Chị Trịnh Thu Huyền, 37 tuổi, nhà 806, tòa A1 Chung cư 54 Hạ Đình quay về nhà lấy thêm một số đạc. Gia đình chị vừa thuê căn hộ nhỏ ở Hà Đông với giá 6 triệu đồng/ tháng. Chị đã xin cho con nghỉ học ở trường THCS Hạ Đình một tháng vì lo lắng trường của các con vẫn nằm trong vùng ảnh hưởng của vụ cháy. "Chúng tôi có nhà mà không thể về. Con tôi ngày nào cũng hỏi khi nào được đi học. Chúng tôi mong sớm có kết quả quan trắc thống nhất, rõ ràng. Nếu ô nhiễm thì chính quyền thành phố mau chóng tẩy độc để người dân sớm ổn định lại cuộc sống", chị Huyền nói.
Anh Vũ Xuân Toàn tuy cũng sống tại phường Hạ Đình nhưng nhà anh cách nơi xảy ra vụ cháy 2 km. Con anh đang học lớp 1 tại trường Tiểu học Hạ Đình nên cả gia đình khá hoang mang, lưỡng lự bởi nếu cho con nghỉ học, gia đình sợ cháu sẽ không theo kịp bài nhưng tiếp tục đi học thì lo lắng cho sức khỏe của con. "Tôi muốn Sở Giáo dục và Đào tạo cho học sinh nghỉ học đến khi khắc phục xong tình trạng ô nhiễm sau cháy rồi cho cháu đi học bình thường", anh Toàn nói.
Một phụ huynh sống tại ngõ 190 Hạ Đình có con đang học lớp 8 tại trường THCS Hạ Đình khẳng định "việc ô nhiễm là có" và bày tỏ nguyện vọng chuyển trường cho con vì cho rằng "bệnh do thủy ngân không phải một sớm một chiều mà có biểu hiện hay gây hậu quả ngay được". Phụ huynh này thông tin, dù đã cho con đi khám ở trạm y tế phường nhưng quá trình thăm khám rất sơ sài, chỉ bắt mạch, đo huyết áp và hỏi thăm.
Kết quả cập nhật mới nhất tính đến ngày 8/9 của Tổng cục Môi trường (Bộ Tài nguyên và Môi trường) cho biết, lãnh đạo Công ty Rạng Đông thừa nhận toàn bộ 480.000 bóng đèn huỳnh quang bị cháy có sử dụng thuỷ ngân lỏng có độc tính cao hơn viên Amalgam. Đồng thời, chỉ có một mẫu không khí tại điểm quan trắc trong nhà kho bị cháy có giá trị thuỷ ngân vượt 1,02 lần (giá trị đo trung bình 24 giờ) so với tiêu chuẩn của Việt Nam và vượt 1,532 lần ngưỡng khuyến cáo của WHO thay vì cao gấp 10-30 lần mức khuyến cáo của WHO như Thứ trưởng Võ Tuấn Nhân đã thông tin trước đó.
Trưởng phòng Giáo dục và Đào tạo quận Thanh Xuân cho biết, tại trường tiểu học Hạ Đình 320 trong tổng số 1.310 học sinh đã nghỉ buổi học ngày 9/9.
Võ Hải - Tất Định - Thanh Hằng