Giữa trưa tháng Chạp, hàng chục chiếc ghe làm nghề lưới ruốc ngoài khơi chạy vào cảng cá Phú Hài (TP Phan Thiết) cập bến. Ruốc mới đánh bắt còn tươi rói được ngư dân đưa lên bờ, phơi dọc bến sông. Ngư dân dùng những tấm lưới dày màu xanh phơi lót bên dưới giữ cho ruốc không dính cát và nhanh ráo.
Bà Nguyễn Thị Huệ, phường Thanh Hải, ngồi ở bến thuyền đợi chồng và con đưa ruốc vào để phơi cho kịp nắng. Lúc thuyền ghé bến, các con của bà khiêng từng giỏ lên. Còn chồng vẫn ở dưới thuyền, tranh thủ giũ lưới, vệ sinh lại khoang thuyền, sẵn sàng cho chuyến kế tiếp vào sớm hôm sau.
Đổ ruốc ra chiếc rổ lỗ lớn, bà Huệ sàng đều để ruốc rớt xuống tấm lưới phơi, còn trên rổ còn mắc lại những con cá tạp và vài cọng rác. Phơi từ trưa đến chiều, ruốc sẽ khô. Cứ 4 ký tươi thành một ký khô. "Hai tạ ruốc tươi, phơi còn khoảng 50 kg ruốc khô, bán với giá 60 nghìn đồng, trừ phí tổn, thu về gần 3 triệu đồng", bà Huệ nói.
Cũng tại bến này, chiếc thuyền của ông Hoàng Long (phường Phú Hài) đưa vào hơn 30 giỏ ruốc tươi, mỗi giỏ nặng khoảng 25 kg. Ông cho biết, thức dậy lúc 2h, ra biển xa gần 10 hải lý, rọi đèn thấy ruốc búng nhảy trên mặt nước, dùng lưới dài hơn chục mét vây lại bắt. "Chuyến này ít được hơn 2 triệu đồng, nhưng có hôm trúng cũng được vài tạ kiếm 5 triệu đồng khỏe re", ông Long nói.
Ở Phan Thiết có gần trăm thuyền làm nghề bắt ruốc, chủ yếu là ở các phường: Thanh Hải, Phú Hài, Hàm Tiến và Mũi Né. Vào mùa gió Nam các thuyền nhỏ đánh cá gần bờ, khi đến mùa gió Bấc cuối năm âm lịch lại chuyển qua lưới ruốc vì chúng xuất hiện nhiều.
"Đây là mùa kiếm tiền của dân chuyên nghề như chúng tôi, khi ruốc rộ ngày nào cũng kiếm tiền triệu", ông Đoàn Ngọc Nam, ngư dân phường Mũi Né nói.
Bà Phạm Thúy Lan, người dân Phú Hài cho biết, con ruốc tươi cũng như khô được dùng để nấu canh dưa, canh rau, ăn rất mát. Người địa phương thường ra chợ mua ruốc tươi về nấu liền cho ngọt nước. Còn ruốc khô thường được các thương lái mua lại phân phối đi khắp nơi. Một số người còn mua ruốc tươi về làm mắm ruốc để ăn hoặc bán.
Hiện nay, ruốc bán tươi ra chợ có giá 18.000-20.000 đồng mỗi kg. Nhưng phần lớn, các ngư dân đều mang ra dọc bờ kè hoặc bãi cát để phơi khô bán sỉ, giá 50.000-70.000 đồng một kg tùy lớn nhỏ. Ruốc lớn có giá đắt hơn ruốc nhỏ.