Có người gọi ông Đặng Công Ngữ là "ông Hoàng Sa", nhưng vị Chủ tịch UBND huyện đảo Hoàng Sa không dám nhận. Một phần bởi 1.835 ngày giữ chức Chủ tịch, ông vẫn canh cánh nỗi niềm "Hoàng Sa chưa về với đất mẹ". "Nhiều người dân hỏi tôi đã đi Hoàng Sa chưa? Câu hỏi như kim đâm vào da thịt và tôi thấy xót xa. Làm sao đi được khi lãnh thổ của chúng ta đang bị Trung Quốc chiếm đóng", ông tâm sự.
Nguyên chủ tịch UBND huyện đảo Hoàng Sa Đặng Công Ngữ nói lời xin lỗi khi cảm thấy chưa làm tròn trách nhiệm. Ảnh: Nguyễn Đông.
Mùa xuân năm 2013, những người dự triển lãm "Các tư liệu liên quan đến chủ quyền của Việt Nam với quần đảo Hoàng Sa" ở Bảo tàng Đà Nẵng ngỡ ngàng khi thấy một vị chủ tịch cúi đầu trước quan khách và nhân chứng Hoàng Sa - những người 39 năm trước đã đối mặt với hạm đội của Trung Quốc cưỡng chiếm Hoàng Sa.
| "Dân tộc ta đã đứng lên, đã - đang và sẽ tiếp tục đấu tranh để đòi lại quần đảo Hoàng Sa thiêng liêng", ông Đặng Công Ngữ. |
Tròn một năm sau, ngày 19/1/2014, tại triển lãm "Hoàng Sa - Trường Sa là của Việt Nam", vị chủ tịch huyện đảo lại cúi đầu nói lời xin lỗi trước những người tham dự vì thấy mình chưa làm được nhiều cho việc đấu tranh đòi lại Hoàng Sa cho Việt Nam. Ông cũng xin mọi người thứ lỗi vì không thực hiện được đêm ca nhạc về biển đảo và thắp nến tri ân những người đã ngã xuống vì Hoàng Sa dịp kỷ niệm 40 năm quần đảo này bị cưỡng chiếm.
Cuối tháng 4 vừa qua, ông Ngữ một lần nữa cúi đầu trước cộng sự của mình. Những người chứng kiến lặng đi khi nghe ông Ngữ cất lời bài hát "Tổ quốc gọi tên mình" trước lúc về hưu.
Ba lần cúi đầu, ông Ngữ nói luôn canh cánh nỗi niềm đòi lại Hoàng Sa. Với những người đã anh dũng ngã xuống hay nhân chứng sống của cuộc chiến, ông cho hay, bản thân không thể nào diễn tả được sự thành kính bằng lời, ngoài việc chân thành cúi đầu tri ân.
Ông Bùi Văn Tiếng, người được người dân phong là "Bí thư huyện đảo Hoàng Sa", đã bật khóc khi nghe ông Đặng Công Ngữ nói lời xin lỗi vì cảm thấy chưa làm được nhiều việc cho công cuộc đấu tranh đòi lại Hoàng Sa. Ảnh: Nguyễn Đông.
5 năm trên cương vị Chủ tịch huyện đảo Hoàng Sa, ông Ngữ ngày đêm sưu tầm tài liệu, bằng chứng pháp lý về chủ quyền biển đảo, có mặt ở hầu hết các triển lãm, buổi nói chuyện về Trường Sa - Hoàng Sa để khẳng định với thế hệ trẻ sự thật: "Hoàng Sa thuộc chủ quyền của Việt Nam". Biết việc ông Ngữ làm, nhiều người đã chủ động tặng UBND huyện đảo những tài liệu liên quan, làm phong phú thêm nguồn tư liệu lịch sử về chủ quyền biển đảo.
Cái tên Đặng Công Ngữ xuất hiện đều đặn trên các phương tiện truyền thông để phản ứng động thái vi phạm chủ quyền lãnh thổ, cản trở ngư dân Việt Nam hoạt động trên ngư trường truyền thống…
Tháng 7/2012, hay tin Tiến sĩ Mai Hồng (Hà Nội), công bố tài liệu "Hoàng triều trực tỉnh địa dư toàn đồ" cuối đời nhà Thanh (Trung Quốc) không nói đến Hoàng Sa và Trường Sa, ông chủ tịch huyện đảo với mái tóc bạc mừng ra mặt khi trả lời phỏng vấn VnExpress. "Việt Nam cần tuyên truyền những tài liệu, chứng cứ lịch sử cho cả người Trung Quốc. Vấn đề chủ quyền Hoàng Sa, Trường Sa phải được đưa ra quốc tế, giải quyết bằng hòa bình", ông khẳng định.
Không ít nhân chứng Hoàng Sa khi gặp ông đã biến cảm xúc thành hành động. Cựu binh Phạm Khôi (Đà Nẵng) tự tay vẽ bản đồ Hoàng Sa tặng huyện đảo. Nhân chứng Nguyễn Văn Cúc, người trực tiếp chứng kiến trận hải chiến trên biển năm 1974, tay run run viết: "Thế hệ mai sau phải hiểu rõ lịch sử của Hoàng Sa, về sự gian khổ, khó khăn của cha ông từ thời chúa Nguyễn khai phá quần đảo này và bằng mọi giá phải đòi lại chủ quyền".
Mới đây, cuốn Kỷ yếu Hoàng Sa do ông Ngữ làm chủ biên được phát hành. Cuốn sách lưu dấu hàng trăm tư liệu, hiện vật và lưu bút của nhân chứng khẳng định Hoàng Sa là của Việt Nam. Ông bày tỏ, đó là thành quả không của riêng ông hay UBND huyện đảo, mà là của những người dân đã chung tay cho sự nghiệp đòi lại Hoàng Sa.
Ông Đặng Công Ngữ cùng cộng sự hát "Tổ quốc gọi tên mình" trước lúc về hưu. Ảnh: Nguyễn Đông.
"Đau đáu với một phần lãnh thổ chưa về với đất mẹ đã thôi thúc tất cả đồng bào ta quyết tâm đấu tranh cho sự toàn vẹn lãnh thổ Việt Nam", ông Ngữ chia sẻ trong phần Lời ngỏ của Kỷ yếu Hoàng Sa và kêu gọi: "Hãy thể hiện lòng yêu nước, tinh thần trách nhiệm với Hoàng Sa - vùng thiêng liêng của Tổ quốc Việt Nam".
Theo ông, thông tin chưa đến với nhân dân đầy đủ, có người vẫn thắc mắc Việt Nam còn mấy đảo ở Hoàng Sa, dân cư thế nào. Và chính ông, trên cương vị chủ tịch huyện đảo, cũng chưa trả lời thẳng thắn với người dân.
Những tháng cuối nhiệm kỳ, ông dành thời gian đến thăm hỏi gia đình cố Trung tá Ngụy Văn Thà, Hạm trưởng Hộ tống hạm Nhật Tảo (HQ-10) tử trận khi bị tàu Trung Quốc bắn cháy ở Hoàng Sa năm 1974 và gia đình cố thiếu tá Nguyễn Thành Trí, người thương nặng trong trận hải chiến và mất trên đường vào bờ. Vị Chủ tịch lặng lẽ cúi đầu thắp nén hương trước người đã khuất và khẳng định với gia đình họ "UBND huyện Hoàng Sa luôn ghi nhận công lao, sự hy sinh của những người lính trong trận hải chiến để bảo vệ lãnh thổ".
Ông Nguyễn Trước, Chủ tịch Hội Nghề cá Đà Nẵng, người từng đề xuất thành lập hội nghề cá Hoàng Sa, chia sẻ: "Anh Ngữ là người hết sức trăn trở và gắn bó với cương vị của mình. Dù ngừng công việc chuyên môn nhưng người như anh luôn đau đáu và sẽ tiếp tục cộng tác với công cuộc đòi lại Hoàng Sa".
|
Trước khi rời nhiệm sở, ông Đặng Công Ngữ đã khởi động dự án xây Bảo tàng Hoàng Sa, diện tích 700 m2, trên đường Hoàng Sa (quận Sơn Trà, TP Đà Nẵng). Đây sẽ là nơi lưu giữ, giới thiệu với công chúng các hình ảnh, hiện vật về quần đảo thuộc chủ quyền Việt Nam đang bị Trung Quốc chiếm giữ trái phép. Theo ông Ngữ, công trình là tiếng nói quan trọng, củng cố niềm tin về sự hiện hữu phần lãnh thổ không thể tách rời của Việt Nam. Trên cương vị Giám đốc Sở Nội vụ, ông Đặng Công Ngữ đã đưa Đà Nẵng trở thành địa phương dẫn đầu cả nước về công tác cải cách hành chính; ứng dụng công nghệ thông tin trong ngành Nội vụ; thi tuyển chức danh lãnh đạo sở, ban, ngành; chấm điểm công chức qua mạng; tham mưu cho thành phố xây dựng đề án chính quyền đô thị... |
Nguyễn Đông