Sáng 12/7, kỳ họp thứ 10 HĐND TP HCM khóa VIII tiếp tục bằng phiên chất vấn các sở ngành. Giám đốc Sở Xây dựng Trần Trọng Tuấn được chọn là người đầu tiên trả lời câu hỏi của các đại biểu. Đây cũng là lần đầu tiên ông Tuấn đăng đàn trên cương vị là người đứng đầu ngành xây dựng thành phố (trước đây ông Tuấn là Chủ tịch UBND huyện Bình Chánh).
Theo đại biểu Thi Thị Tuyết Nhung, vừa qua dư luận đang rất bức xúc trước tình trạng hơn 600 căn nhà được xây dựng trái phép trên đất nông nghiệp ở địa bàn các xã Vĩnh Lộc, Bình Hưng A, Bình Hưng B (huyện Bình Chánh) nhưng lực lượng thanh tra xây dựng không phát hiện được. "Phải chăng có sự bao che của chính quyền địa phương cho các đầu nậu xây dựng? Khi đi kiểm tra tôi phát hiện có những căn nhà xây đến 2 lầu, tập trung vật liệu rất nhiều thì không lý nào thanh tra xây dựng không biết để ngăn chặn từ đầu", đại biểu Nhung đặt câu hỏi.
Cùng quan điểm, Chủ tịch HĐND TP HCM Nguyễn Thị Quyết Tâm cũng cho biết, khi đi tiếp xúc cử tri người dân cũng thắc mắc là mỗi thanh tra xây dựng được phân công địa bàn phụ trách hẳn hoi nhưng tình trạng xây dựng trái phép tràn lan lại không phát hiện được. Người dân càng bức xúc hơn khi có người xây cả cái nhà to không có giấy phép thì không sao, song họ chỉ cần đổ đống cát là các anh thanh tra xuất hiện ngay. "Đề nghị Giám đốc Sở Xây dựng trả lời rõ là có tình trạng bao che hay không?", bà Tâm đề nghị.
Trả lời chất vất, ông Tuấn cho biết, theo thống kê từ ngày 1/1 đến 15/5 năm nay (Nghị định 26 về việc chấm dứt hoạt động thanh tra xây dựng cấp quận, huyện, phường, xã có hiệu lực) trên địa bàn huyện thành phố có 1.117 trường hợp vi phạm xây dựng nhà không phép, trái phép. Trong khi đó, chỉ tính từ ngày 15/5 đến 30/6 đã tăng vọt lên hơn 1.500 trường hợp.
Theo người đứng đầu ngành xây dựng thành phố, nguyên nhân của việc nở rộ việc xây nhà trái phép là do Nghị định của Chính phủ đã tác động đến tâm lý của lực lượng thanh tra, nhất là các cộng tác viên và thanh tra viên khiến nhiều người sao nhãng, lơ là và buông lỏng công việc. Đồng thời, việc kiện toàn lực lượng thanh tra xây dựng theo Nghị định mới khiến lực lượng của thành phố từ 3.000 người xuống còn chỉ hơn 1.000 người, giảm gần 1/3 cũng đã làm phát sinh những vấn đề khó khăn trong quản lý.
Ông Tuấn cũng cho rằng "không loại trừ nguyên nhân có tiêu cực, bao che của cán bộ, kể cả cán bộ của xã, của lực lượng thanh tra xây dựng". Việc xây dựng không phép nở rộ khi Nghị định 26 có hiệu lực, Sở đã xuống địa bàn của các quận huyện xảy ra điểm nóng như quận 9, Bình Chánh… và đã có biện pháp xử lý hành chính ngay.
Riêng sai phạm ở huyện Bình Chánh, Giám đốc Sở Xây dựng khẳng định, vấn đề mà đại biểu Nhung và báo chí đã đưa tin trong thời gian qua là có thật. Tại huyện Bình Chánh, trước 15/5 sai phạm trong xây dựng không phép, trái phép chiếm gần 20% nhưng sau khi Nghị định 26 có hiệu lực, sai phạm ở huyện này tăng lên 47%. "Lãnh đạo Sở và Phó chủ tịch UBND TP Nguyễn Hữu Tín đã xuống kiểm tra và đã có quyết định chấn chỉnh, xử lý chấm dứt xây dựng không phép, trái phép trước 8/2013", ông Tuấn cho biết.
Nhận xét phần trả lời của ông Tuấn là chưa thuyết phục, đại biểu Thi Thị Tuyết Nhung tiếp tục đề nghị Giám đốc Sở Xây dựng trả lời thẳng vào vấn đề trách nhiệm của chính quyền địa phương trong vấn đề xây dựng trái phép tràn lan, đã xử lý đến đâu và có hay không tình trạng bao che.
Trong khi đó, đại biểu Phạm Thị Thanh Hiền cũng cho rằng, Giám đốc Sở Xây dựng không thể đổ lỗi cho Nghị định 26 bởi trước khi Nghị định này có hiệu lực thì tình trạng xây dựng nhà không phép ở Bình Chánh đã tràn lan rồi. "Những trường hợp xây nhà dù đã có giấy phép, nhưng trong quá trình xây dựng chỉ thay đổi kiểu dáng một cái bông gió (do không mua được loại đã được phê duyệt trong hồ sơ) đã bị thanh tra xây dựng lập biên bản. Trong khi những vụ lớn lại không phát hiện được thì người dân phải bức xúc", bà Hiền nêu.
Tiếp tục trả lời những thắc mắc này, ông Trần Trọng Tuấn cho biết, đã có kiểm điểm các bí thư phường, xã xảy ra tình trạng xây dựng không phép, trái phép ồ ạt. Vừa rồi Công an huyện Bình Chánh đã khởi tố và xử lý hình sự một số trường hợp Phó chủ tịch phường, thanh tra xây dựng ở phường, xã liên quan đến vấn đề này. "Quan điểm của Sở là không bao che, sai phạm tới đâu xử tới đó. Ngày cũng như đêm tôi thường xuyên nhận được tín nhắn tố giác của quần chúng, khi tôi đi kiểm tra thì đúng như quần chúng nói, có sai phạm thật", ông Tuấn khẳng định.
Hữu Công