Việc tổ chức "thỉnh vong, cúng oan gia trái chủ" tại chùa Ba Vàng (TP Uông Bí, Quảng Ninh) khiến đại đức Thích Trúc Thái Minh phải chịu hình phạt sám hối Đại tăng. "Sám" là ăn năn lỗi trước, "hối" là chừa bỏ lỗi sau. Vì dùng một trong hai chữ chưa đủ ý nghĩa nên các chư tăng xưa ghép lại thành "sám hối", nghĩa là "ăn năn, chừa lỗi".
Sám hối Đại tăng là hình thức kỷ luật nặng trong nội bộ Phật giáo, chỉ sau việc trục xuất tăng ni khỏi Giáo hội. "Khi bị kỷ luật sám hối Đại tăng, mỗi sáng người sám hối phải quỳ trước nhiều chư tăng trong Giáo hội, lắng nghe những lỗi lầm đã gây ra để ăn năn và gần như không được nói gì", Thượng tọa Thích Đạo Hiển, Phó trưởng Ban Trị sự, Chánh thư ký Giáo hội Phật giáo tỉnh Quảng Ninh cho biết. Hình phạt có thể kéo dài 21 ngày, 49 ngày hoặc lâu hơn.
Quá trình sám hối, Tăng đoàn sẽ căn cứ vào mức độ lỗi để răn đe hoặc cho ở riêng suy ngẫm. Nếu tiếp tục vi phạm nghiêm trọng khi sám hối, người mắc lỗi có thể bị trục xuất khỏi Tăng đoàn.
Bên cạnh đó, người chịu phạt phải đến quỳ trước thầy giáo giới để nghe giảng giáo lý Phật pháp, răn dạy lỗi lầm.
Đại đức Thích Trúc Thái Minh, trụ trì chùa Ba Vàng. Ảnh: Viết Tuân.
Ngoài hình phạt sám hối Đại tăng, sư Thích Trúc Thái Minh cũng bị đình chỉ tất cả chức vụ trong Giáo hội, gồm Ủy viên dự khuyết Hội đồng trị sự Giáo hội Phật giáo, Phó ban Thông tin truyền thông Giáo hội Phật giáo Việt Nam, Phó ban thường trực Ban trị sự Phật giáo tỉnh Lai Châu và Ủy viên thường trực Ban trị sự Phật giáo Quảng Ninh.
Tuy nhiên, sư Thái Minh vẫn trụ trì chùa Ba Vàng. Việc có cách chức trụ trì hay không do Ban trị sự Giáo hội tỉnh Quảng Ninh quyết định.
"Việc bị đình chỉ tất cả chức vụ Giáo hội là trường hợp hiếm trong thi hành kỷ luật của Giáo hội từ khi thành lập năm 1981 đến nay. Điều quan trọng là đại đức Thái Minh phải nhận thức được việc làm của mình và nhiệt tâm sám hối để tránh điều tương tự", thượng toạ Thích Đức Thiện, Phó Chủ tịch Hội đồng trị sự Giáo hội Phật giáo Việt Nam nói.
Trước đó chiều 26/3, Trung ương Giáo hội Phật giáo Việt Nam họp và kết luận, việc chùa Ba Vàng tổ chức lễ "giải oan gia trái chủ", chữa bệnh nhờ thỉnh vong, "trả nợ cho vong" bằng tiền hoặc lao động không công là không đúng với nghi lễ Phật giáo truyền thống.
Giáo hội kết luận Đại đức Thích Trúc Thái Minh và chùa Ba Vàng đã vi phạm Hiến chương Giáo hội, "làm tổn thương đến thanh danh Giáo hội, Tăng đoàn". Vì vậy, Thường trực Hội đồng trị sự khu vực phía Bắc đề xuất Chủ tịch Hội đồng trị sự Giáo hội Phật giáo Việt Nam ngay lập tức đình chỉ tất cả chức vụ trong Giáo hội với sư Thái Minh.
Giáo hội cũng yêu cầu sư Thái Minh sám hối Đại tăng, giao Thượng tọa Thích Thanh Quyết (Phó chủ tịch Hội đồng trị sự Giáo hội Phật giáo Việt Nam, Trưởng ban Giáo dục Phật giáo trung ương, trưởng Ban trị sự Giáo hội tỉnh Quảng Ninh) làm thầy giáo giới.
Sau quyết định phạt, trang facebook của đại đức Thích Trúc Thái Minh, với 500.000 người theo dõi, vẫn thường xuyên phát các video về hoạt động của ông tại chùa Ba Vàng trước đây. Trong đó, có những hình ảnh ông cùng đệ tử đang tu tập, làm từ thiện, đi khất thực...
Ngày 20/3, báo chí phản ánh chùa Ba Vàng (TP Uông Bí, Quảng Ninh) do sư Thích Trúc Thái Minh trụ trì, tổ chức "thỉnh vong, cúng oan gia trái chủ" thu hàng trăm tỷ đồng mỗi năm. Ngày 21/3, Bộ Văn hóa yêu cầu địa phương làm rõ sự việc; Giáo hội Phật giáo Việt Nam đề nghị địa phương chấn chỉnh việc thuyết giảng "vong báo oán" tại cơ sở này; Ban Tôn giáo Chính phủ khẳng định việc "thỉnh vong" là vi phạm Luật Tín ngưỡng.
Tối 21/3, đại đức Thích Trúc Thái Minh tổ chức buổi nói chuyện trước hàng trăm phật tử, phát trực tiếp trên Facebook. Ông cho rằng "vong đi theo con người báo thù rất nhiều, khiến con người bị bệnh tật, vợ chồng bất hòa, mâu thuẫn..., vì vậy cần có pháp thỉnh oan gia trái chủ để thỉnh nó ra". Các phật tử tham gia là tự nguyện, việc đóng tiền làm lễ không phải do nhà chùa yêu cầu mà "theo đề nghị của vong".
Tuy nhiên sau đó, TP Uông Bí yêu cầu trụ trì chùa Ba Vàng chấm dứt hoạt động "thỉnh vong", cúng "oan gia trái chủ".