Ngày 16/7, Tiến sĩ Tadashi Yamamura, Chủ tịch Tổ chức Xúc tiến Thương mại - Môi trường Nhật Bản cho biết, đơn vị đã gửi công văn tới Thủ tướng, Bộ Tài nguyên và Môi trường, UBND thành phố Hà Nội đề nghị lùi thời hạn kết thúc thí điểm làm sạch sông Tô Lịch bằng công nghệ Nano-Bioreactor đến ngày 17/9.
Theo đó, bước đầu dự án đã cho kết quả khả quan nhưng ngày 9/7, Công ty TNHH MTV Thoát nước Hà Nội đã xả khoảng 1,5 triệu m3 nước hồ Tây vào sông Tô Lịch, nơi có khu thí điểm làm sạch nên "toàn bộ hệ vi sinh vật có lợi do các thiết bị kích hoạt trong vòng gần 2 tháng đã bị cuốn trôi".
Dòng nước sông Tô Lịch chuyển màu xanh khi có thêm 1,5 triệu m3 nước từ hồ Tây xả vào. Ảnh: Tất Định.
"Gần như chúng tôi phải làm lại từ đầu và cần thời gian tối thiểu trên một tháng để kích hoạt trở lại hệ vi sinh vật có lợi. Đến lúc đó, việc lấy mẫu đánh giá mới có thể chính xác, khách quan", tiến sĩ Tadashi Yamamura nói.
Chuyên gia môi trường Nhật Bản cho biết thêm, nếu thực hiện dự án trên cả dòng sông Tô Lịch, từ đầu nguồn phía bên kia đường Hoàng Quốc Việt cho đến cả dòng sông thì hệ vi sinh vật có lợi được kích hoạt liên tục. Càng có dòng chảy, hệ vi sinh vật này càng dễ khuếch tán và có tác dụng phân giải chất ô nhiễm. Nhưng lần này, tổ chức thử nghiệm và đánh giá kết quả chỉ trong đoạn 300m ở đầu nguồn. Với lượng nước xả là 1,5 triệu m3, gấp 10 lần lượng nước thải/ngày đêm từ 280 cống chảy vào sông Tô Lịch nhưng lại chỉ chảy vào khu xử lý từ một cửa xả đầu nguồn duy nhất. Vì vậy, kết quả thí điểm bị ảnh hưởng.
Trước đó, ngày 16/5, thành phố Hà Nội đã khởi động dự án thí điểm làm sạch một đoạn sông Tô Lịch bằng công nghệ Nano-Bioreactor. Trong gần một giờ, hàng chục chuyên gia và công nhân đã lắp đặt hai hộp thiết bị xuống đáy sông, với chiều dài 300m, đoạn từ ngã tư Bưởi - Hoàng Quốc Việt xuôi về phía Cầu Giấy. Thời gian thí điểm dự kiến kéo dài đến ngày 17/7.
Công nghệ Nano-Bioreator gồm hai yếu tố là máy sục khí Nano tạo ra oxy trực tiếp kích hoạt vi sinh vật; các tấm vật liệu Bioreactor là chất xúc tác, cung cấp giá thể, tạo môi trường sống cho vi sinh vật. Hai yếu tố kết hợp thúc đẩy quá trình tự làm sạch nước, phân hủy bùn.
Sông Tô Lịch từng là một nhánh nhỏ của sông Hồng, thông thủy với Hồ Tây. Năm 1889 người Pháp lấp một phần sông Tô Lịch để quy hoạch lại phố phường.
Sông Tô Lịch ngày nay dài khoảng 14 km, bắt đầu từ phường Nghĩa Đô (Cầu Giấy) chảy về phía nam thành phố và ra sông Nhuệ đoạn xã Hữu Hòa (Thanh Trì). Toàn tuyến sông có hơn 280 cống xả nước thải.
10 năm qua, thành phố Hà Nội đã nhiều lần lên kế hoạch làm sạch con sông nhưng chưa thành công.
Tất Định