Chiều 18/6, tại buổi tiếp xúc sau kỳ họp Quốc hội của Bí thư Thành uỷ Hà Nội Hoàng Trung Hải ở huyện Sóc Sơn, nhiều cử tri kiến nghị thành phố bóc tách khu vực chồng lấn đất rừng Sóc Sơn với khu dân cư, trong đó có các hộ dân thôn Minh Tân, xã Minh Trí.
Chánh thanh tra TP Hà Nội Nguyễn An Huy. Ảnh: Võ Hải.
Cử tri Đỗ Thị Thanh Hà (xã Minh Trí) cho biết, từ năm 1986 đến nay bà con thôn Minh Tân đã vào khu vực hồ Đồng Đò khai hoang vùng kinh tế mới theo tiếng gọi của thành phố và huyện. Do đó, nhân dân thôn Minh Tân xứng đáng được hưởng quyền lợi hợp pháp về đất đai.
Theo bà Hà, kết luận của Thanh tra thành phố về đất rừng Sóc Sơn hồi tháng 3/2019 dẫn đến nhiều hệ lụy. Cả thôn Minh Tân bị khủng hoảng tinh thần, nhất là những hộ dân bị cưỡng chế nhà ở và thu hồi đất.
"34 năm chúng tôi vào đây khai hoang, vậy bây giờ chúng tôi được gì? Thực tế là không được hưởng một chút nào về quyền lợi đất đai, nhà ở", bà Hà nói và kiến nghị Bí thư Thành ủy Hà Nội chỉ đạo các cấp xem xét tính pháp lý của quy hoạch rừng năm 2008. Bà cũng đề nghị UBND huyện Sóc Sơn và xã Minh Trí dừng ngay việc thực hiện các quyết định thanh tra để bà con yên tâm xây dựng nông thôn mới.
Cử tri Nguyễn Viết Thắng cho rằng, kết luận của Thanh tra thành phố Hà Nội chỉ tập trung làm rõ việc thực hiện quy hoạch và sử dụng đất rừng Sóc Sơn, hoàn toàn không xem xét việc lập quy hoạch có đúng hay không. Ông Thắng đề nghị Bí thư Hà Nội cho kiểm tra lại kết luận của Thanh tra thành phố về đất rừng của huyện Sóc Sơn, đặc biệt là tại xã Minh Trí.
Phản hồi các ý kiến trên, Chánh Thanh tra TP Hà Nội Nguyễn An Huy cho biết những trường hợp khai hoang đất rừng trước đây sẽ được bảo đảm quyền lợi theo đúng quy định của pháp luật. Ông Huy cũng khẳng định việc thanh tra quá trình sử dụng đất rừng Sóc Sơn là đúng thẩm quyền.
Theo ông Huy, đơn vị này không thanh tra việc lập quy hoạch có đúng hay không. Quá trình thanh tra, Thanh tra thành phố dựa trên hồ sơ đã có để đối chiếu với quy định của pháp luật đánh giá việc tổ chức sử dụng đất.
Chánh Thanh tra Hà Nội cho biết, từ năm 1998, rừng Sóc Sơn được quy hoạch 6.630 ha. Đến năm 2006, Thanh tra Chính phủ kết luận, trong 6.630 ha đất rừng, có trên 955 ha chồng lấn vào đất ở và một số loại đất khác. Chính vì vậy, Thanh tra Chính phủ đề nghị TP Hà Nội phối hợp với Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn xây dựng lại quy hoạch đất rừng Sóc Sơn. Đến năm 2008, TP Hà Nội đã có quyết định phê duyệt quy hoạch đất rừng Sóc Sơn còn khoảng 4.500 ha (bỏ trên 955 ha đất chồng lấn ra ngoài quy hoạch).
Kết luận thanh tra của TP Hà Nội công bố cuối tháng 3/2019 cho thấy có hàng nghìn công trình vi phạm trên đất rừng Sóc Sơn. Ảnh: Gia Chính.
Về vấn đề xử lý công trình vi phạm, ông Huy cho biết, khi Thanh tra thành phố vào cuộc thì huyện Sóc Sơn đã lập hồ sơ vi phạm trật tự xây dựng với 68 công trình trong hai năm 2017-2018. Kiến nghị xử lý 68 công trình này của Thanh tra thành phố chỉ dựa trên hồ sơ đã có của huyện Sóc Sơn.
Làm rõ thêm, Phó chủ tịch UBND TP Nguyễn Thế Hùng cho hay, vụ việc đất rừng Sóc Sơn đang trong giai đoạn thưc hiện kết luận thanh tra, người dân có quyền được kiến nghị để các đơn vị xem xét giải quyết có tình có lý. Ông cũng cho biết, quá trình thực hiện kết luận thanh tra thì cơ quan chức năng tiếp tục làm rõ các vấn đề. Những quyền lợi hợp lý, hợp pháp của người dân cũng sẽ được đảm bảo.
Bí thư Thành ủy Hà Nội Hoàng Trung Hải cho biết, huyện Sóc Sơn đã rất chủ động thực hiện việc xem xét trách nhiệm, xử lý vi phạm của các cá nhân liên quan. Thành phố cũng đã làm rất nghiêm túc, xử lý vi phạm của cán bộ từ thành phố tới các sở, ngành. Ông Hải giao các cấp ngành liên quan phối hợp với các Bộ, ngành xem xét, giải quyết kiến nghị của cử tri theo đúng quy định của pháp luật.
Năm 2006, Thanh tra Chính phủ phát hiện nhiều sai phạm sau khi kiểm tra việc quản lý sử dụng đất rừng tại Lâm trường Sóc Sơn và 9 xã như Minh Phú, Minh Trí, Hiền Ninh, Phù Linh... Tại khu vực rừng phòng hộ, đặc dụng ở Sóc Sơn, cơ quan chức năng thống kê có hơn 650 hộ xây dựng công trình trên đất lâm nghiệp với diện tích 11 hecta.
Những vi phạm cũ chưa xử lý hết thì trong hơn hai năm (tháng 1/2016 đến tháng 6/2018), qua kiểm tra 28 trường hợp xây dựng ở thôn Minh Tân, xã Minh Trí, nhà chức trách đã lập biên bản xử lý vi phạm hành chính 12 trường hợp "tự ý chuyển mục đích sử dụng rừng đặc dụng, đất rừng phòng hộ, đất rừng sản xuất sang đất phi nông nghiệp mà không được các cơ quan nhà nước có thẩm quyền cho phép".
Trước thực tế trên, giữa tháng 10/2018, TP Hà Nội tổ chức thanh tra toàn diện việc quản lý sử dụng đất, trật tự xây dựng từ năm 2008 đến nay tại xã Minh Trí và Minh Phú. Chính phủ cũng yêu cầu TP Hà Nội thanh tra việc quản lý, sử dụng đất rừng trên địa bàn 8 xã và thị trấn Sóc Sơn, huyện Sóc Sơn.
Cuối tháng 3/2019, thành phố công bố kết luận thanh tra, trong đó chỉ ra hàng nghìn công trình xây dựng vi phạm trên đất rừng Sóc Sơn. Chỉ hai xã Minh Phú, Minh Trí và khu vực ven 7 hồ lớn trong quy hoạch rừng đã có 797 công trình vi phạm.
Ngày 1/4, UBND TP Hà Nội có văn bản giao Chủ tịch UBND huyện Sóc Sơn kiểm điểm, làm rõ trách nhiệm và có hình thức xử lý nghiêm theo quy định đối với tập thể và cá nhân liên quan, đồng thời tổ chức cưỡng chế ngay các công trình vi phạm được lập hồ sơ xử lý trong các năm 2017, 2018 trên địa bàn 10 xã và thị trấn Sóc Sơn; Với các công trình vi phạm về đất đai, sử dụng đất không đúng mục đích, chuyển mục đích sử dụng đất trái phép, vi phạm trật tự xây dựng giai đoạn 2006-2018 tại thị trấn Sóc Sơn và 10 xã trên, huyện phải lập kế hoạch và thiết lập hồ sơ, phương án xử lý, khắc phục.
Võ Hải