Theo bác sĩ Nguyễn Tiến Hoà, Sở Y tế Hà Nội, tình trạng sử dụng phẩm màu đang khá phổ biến tại các nơi chế biến thực phẩm.
Đây là mặt hàng kinh doanh... không điều kiện?
Ở Hà Nội, các phố Cao Thắng, Nguyễn Thiện Thuật và chợ Bắc Qua là những trung tâm buôn bán phẩm màu, tập trung đủ loại: hoa hiên, phẩm thực vật, phẩm công nghiệp... bày la liệt trên các cửa hàng có đăng ký và cả những mẹt hàng, sạp tạp hoá tạm bợ. Khách mua hàng cũng đa dạng: các bà nội trợ, thợ làm bánh, ômai, một vài người kinh doanh mặt hàng thực phẩm ăn uống sơ chế, chế biến, chủ buôn ngoại tỉnh.
Bà L. (phố Cao Thắng), một chủ hàng lớn nói: "Tôi có đủ các loại phẩm màu: xanh, đỏ, vàng, mua bao nhiêu cũng có". Trong gian hàng của bà, tất cả các sản phẩm này đều không có nhãn, mác, chỉ được đựng trong những túi nilon nhỏ, không hề có một hướng dẫn nào về cách sử dụng, liều lượng, thời hạn...
Kết quả điều tra, lấy mẫu phẩm màu nguyên liệu tại 28 chợ chính của 12 quận, huyện trên địa bàn TP Hà Nội do Trung tâm Y tế dự phòng Hà Nội tiến hành cuối năm 2000 cho thấy, tình hình lạm dụng phẩm màu trong chế biến, thực phẩm đã có những chuyển biến, nhưng chất cần chú ý quản lý là bột sắt. Theo bà Mai Nam, Phó Trưởng Khoa Chất lượng vệ sinh an toàn thực phẩm - Trung tâm Y tế dự phòng Hà Nội: "Bột sắt là chất được chiết xuất từ than đá. Khi vào cơ thể người ở hàm lượng ít hay nhiều đều có khả năng tích tụ và gây ung thư". Nguy hiểm hơn nữa, theo tìm hiểu của chúng tôi, bột sắt không chỉ dùng để làm da gà, vịt mỡ màng hơn mà còn đang sử dụng để cho vào nước chan phở, bún, nhằm tăng sự hấp dẫn.
Phẩm màu: Chất độc chết người
Bác sĩ Nguyễn Tiến Hoà cho biết, việc sử dụng phẩm màu không có trong danh mục cho phép và sử dụng không đúng liều lượng có thể gây hậu quả tức thời như các trường hợp ngộ độc cấp tính, có thể dẫn đến tử vong. Phẩm màu nhân tạo ít gây ngộ độc cấp tính mà gây độc do tích luỹ từ các liều lượng rất nhỏ. Nguyên nhân ngộ độc phẩm màu chiếm 15%. Tỷ lệ này mới chỉ phản ánh được con số bị ngộ độc cấp tính, còn số người bị nhiễm độc phẩm màu mạn tính thì khó có thể thống kê hết được.
Các thử nghiệm đã chứng minh một số phẩm màu tổng hợp là chất gây ung thư và đột biến gene. Phẩm màu tổng hợp hoá học được tạo ra bằng các phản ứng tổng hợp hoá học như amaranth (đỏ), brilliant blue (xanh), sunset yellow (vàng cam), tartazine (vàng chanh)... thường có độ bền màu cao, với một lượng nhỏ đã cho màu đạt với yêu cầu đặt ra, nhưng chúng có thể gây ngộ độc nếu dùng loại không nguyên chất, không được phép dùng trong thực phẩm. Chỉ những chất ít độc, dễ thải loại ra khỏi cơ thể người và không bị biến chất, phân huỷ trong quá trình chế biến (đun nóng, lên men), không lẫn các tạp chất độc hại... mới được sử dụng trong chế biến thực phẩm. Nếu lạm dụng phẩm màu, đặc biệt là các phẩm màu tổng hợp sẽ rất có hại cho sức khoẻ, có thể gây ngộ độc cấp tính, do hậu quả sử dụng lâu dài tích luỹ cao có thể gây ung thư.
Nhóm thực phẩm chế biến sẵn: bánh, mứt, kẹo, nước giải khát, sản phẩm chế biến từ thịt, thuỷ sản, đồ hộp, chính là các sản phẩm "ưa dùng" phẩm màu nhất. Chính người tiêu dùng cũng chưa có ý thức cảnh giác đối với các loại phẩm màu. Một nghiên cứu mới đây của Sở Y tế cho thấy, mặc dù không thích, nhưng vẫn có 63,2% người tiêu dùng ăn thức ăn nhuộm màu do bất đắc dĩ, 52,6% cảm thấy quen thuộc với màu sắc đó và 20,3% người tiêu dùng mua phẩm màu ở chợ về chế biến thức ăn.
(Theo Lao Động, 3/5)