Tư Trạng (Nguyễn Văn Trạng, 68 tuổi) sinh ra trong gia đình nghèo ở xã Nguyễn Phích, huyện U Minh. Năm 14 tuổi ông đã bắt đầu kiếm sống bằng nghề săn bắt. Lúc đầu, ông đi theo cánh thợ lành nghề để học hỏi kinh nghiệm, rồi dần dà tự trụ lại giữa rừng tràm bạt ngàn này bằng chính đôi chân và tài nghệ của mình.
Tư Trạng bên con mèo rừng và chú chó săn sau hơn chục năm bỏ nghề. Ảnh: Hoàng Hạnh.
Hơn 40 năm hành nghề, ông cùng đàn chó săn của mình đã len lỏi khắp miệt rừng U Minh Hạ. "Hồi ấy thú rừng ở vùng này nhiều vô số kể. Một chuyến băng rừng kéo dài cả tháng, tôi thu về nhiều chiến lợi phẩm từ nai đến heo rừng...", Tư Trạng nói.
Theo ông, người thợ săn giỏi nghề phải biết hướng đi, nơi ẩn nấp của từng loài thú. Khi nhìn dấu chân của chúng dưới lớp bùn trong rừng sâu thì phải biết được con nào vừa đi qua để tìm vị trí thích hợp mà đặt bẫy. Ông nhớ hết đặc tính của loài heo rừng thích ẩn mình trong các lùm cây, bụi rậm; trút chỉ sống ở những nơi có bùn dày; nai ban đêm sẽ ngủ trong đồng cỏ, rừng chồi...
"Kỷ niệm nhớ nhất trong nghề săn là lần tôi phải về làng nhờ thêm năm sáu người vào thay nhau gánh con heo rừng gần 200 kg về nhà", ông kể.
Thế nhưng, người thợ săn sống ở rừng nhiều hơn ở nhà ấy phải chùn chân, mủi lòng khi chứng kiến cảnh chia lìa của gia đình mèo trong chuyến đi săn hơn chục năm trước.
Hôm ấy, ông cùng đàn chó săn lội vào rừng đặt bẫy. Xong việc, Tư Trạng tìm nơi trú lại qua đêm chờ trời sáng để thăm như thường lệ. "Không biết sao tâm trạng tôi khi ấy rất bồn chồn, không ngủ được, chỉ ngồi hút thuốc", ông nói.
Khi trời còn chưa sáng, ông men theo lối mòn trong rừng đến những nơi mình đặt bẫy. Khi đến cần bẫy nằm cạnh hố bom, Tư Trạng đứng như chết lặng khi thấy con mèo mẹ bị dây siết vào cổ chết tươi, cạnh nó là ba mèo con kêu gào thoi thóp vì đói sữa.
Lão thợ săn với mấy chục năm trong nghề thú nhận rằng đã khóc khi chứng kiến cảnh tượng ấy. "Tôi bỗng nghĩ về các con của mình, rồi ôm chú mèo con duy nhất còn sống về nhà với tâm trạng dằn vặt đến khó tả", Tư Trạng tâm sự.
Sau nhiều đêm thức trắng, Tư Trạng tuyên bố "gác kiếm". Ông cũng khuyên con cháu, bạn bè nên tìm kế khác sinh nhai khác, chứ đừng sát sinh thêm loài thú rừng vô tội.
Bạn nghề của ông Tư Trạng kể rằng, những ngày sau chuyến đi săn ấy, ông cứ quấn quýt bên chú mèo con, chăm sóc nó như là để chuộc lại lỗi lầm đã gây ra với gia đình chú mèo cũng như những loài thú khác.
Hoàng Hạnh