Thổ Nhĩ Kỳ ngày 30/3 trở thành nước cuối cùng trong số 30 thành viên NATO chấp thuận Phần Lan gia nhập liên minh quân sự, một tuần sau khi Ủy ban Đối ngoại Quốc hội của Ankara ủng hộ động thái với số phiếu tuyệt đối.
"Tư cách thành viên NATO sẽ củng cố an ninh cho Phần Lan, đồng thời cải thiện ổn định và an ninh trên khu vực biển Baltic cùng Bắc Âu", chính phủ Phần Lan tuyên bố sau khi nhận thông tin về quyết định của Thổ Nhĩ Kỳ.
Sau khi quốc hội Thổ Nhĩ Kỳ thông qua dự luật ủng hộ Phần Lan gia nhập NATO, văn bản sẽ được trình cho Tổng thống Tayyip Erdogan phê duyệt. Thổ Nhĩ Kỳ sau đó gửi hồ sơ chấp thuận thành viên mới cho Mỹ, nơi lưu ký của NATO theo thỏa thuận thành lập liên minh.
Một khi Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg chính thức mời Phần Lan vào liên minh, nước Bắc Âu sẽ phải gửi thêm đến Mỹ văn bản ký bởi Bộ Ngoại giao về chấp nhận gia nhập và thực thi hiệp ước, rồi trở thành thành viên chính thức của NATO.
Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Tayyip Erdogan tại một sự kiện ở Ankara ngày 4/1. Ảnh: Reuters
Hồi đầu tháng 3, Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Erdogan xác nhận sẽ ủng hộ Phần Lan gia nhập NATO, sau khi nhận thấy quốc gia Bắc Âu đã có nhiều bước tiến thực chất trong cam kết an ninh với Ankara, trong đó có giải quyết mối lo về các nhóm ly khai lưu vong và bỏ lệnh cấm xuất khẩu quốc phòng.
Bộ Ngoại giao Mỹ hoan nghênh quyết định của Thổ Nhĩ Kỳ và tiếp tục kêu gọi đồng minh nhanh chóng ủng hộ Thụy Điển gia nhập NATO. Washington nhận định cả Helsinki và Stockholm là "đối tác có năng lực, cùng chia sẻ giá trị của NATO, sẽ củng cố thêm cho liên minh quân sự và đóng góp nhiều hơn cho an ninh châu Âu".
Tổng thư ký NATO Stoltenberg chúc mừng Helsinki và bày tỏ ông "mong đợi lá cờ Phần Lan sẽ được giương cao tại trụ sở NATO trong những ngày tới". "Cùng nhau, chúng ta mạnh mẽ hơn và an toàn hơn", ông viết trên Twitter.
Ông Erdogan vẫn trì hoãn ủng hộ Thụy Điển tham gia NATO, cho rằng Stockholm chưa có nhiều hành động giải quyết mối lo an ninh của Ankara, bất chấp thỏa thuận về vấn đề này đã được ký giữa Thổ Nhĩ Kỳ và hai nước Bắc Âu năm ngoái.
Thủ tướng Phần Lan Sanna Marin tuyên bố Phần Lan sẽ luôn sát cánh cùng Thụy Điển và ủng hộ nước láng giềng gia nhập NATO.
Hungary đã thông qua quyết định mời Phần Lan vào tuần này, nhưng chưa lên lịch bỏ phiếu cho trường hợp của Thụy Điển. Mỹ cùng một số nước NATO kỳ vọng hai nước Bắc Âu có thể trở thành thành viên liên minh trong hội nghị thượng đỉnh ở Vilnius, thủ đô Litva, dự kiến diễn ra ngày 11/7.
Vị trí các quốc gia thành viên NATO và những nước đang/muốn gia nhập liên minh. Đồ họa: Tiến Thành.
Thanh Danh (Theo Reuters)