Ranh giới giữa hai nửa màu sắc khác nhau của viên kim cương rất rõ rệt. Ảnh: GIA
Live Science hôm 23/10 đưa tin các thợ mỏ đào được viên kim cương tự nhiên hai màu hiếm gặp ở Botswana. Theo Viện Đá quý Mỹ (GIA), trung tâm nghiên cứu phi lợi nhuận có trụ sở tại Carlsbad, California, nó có kích thước khoảng 24,3 x 16 x14,5 mm và nặng 37,41 carat (tương đương 7,5 g).
Giới chuyên gia suy đoán viên kim cương hai màu có thể hình thành qua hai giai đoạn. Theo Sally Eaton-Magaña, quản lý cấp cao về nhận dạng kim cương tại GIA, nửa màu hồng có thể hình thành trước, tuy nhiên, có khả năng viên đá quý không phải lúc nào cũng có màu hồng như vậy. Phần màu hồng có thể ban đầu không màu, sau đó biến dạng do một sự kiện tạo núi cách đây hàng triệu năm, dẫn đến hình thành hai nửa màu sắc khác nhau.
Kim cương hồng cực kỳ hiếm gặp và các nhà khoa học vẫn chưa biết chính xác quá trình chúng hình thành. Kim cương hồng là sản phẩm của biến dạng kết cấu, có nghĩa cấu trúc mạng lưới của chúng bị uốn cong hoặc nén lại qua quá trình địa chất. Điều kiện nhiệt độ và áp suất phải phù hợp để kim cương chuyển sang màu hồng, vì quá nhiều biến dạng sẽ khiến viên đá biến thành màu nâu. Theo Luc Doucet, nhà địa chất tại Đại học Curtin ở Australia, có rất nhiều kim cương nâu nhưng rất ít kim cương hồng.
Viên kim cương này không phải mẫu vật kim cương tự nhiên đầu tiên có hai nửa màu hồng và không màu được phát hiện. Tuy nhiên, các chuyên gia của GIA xác nhận những viên kim cương tương tự họ từng kiểm tra nhỏ hơn nhiều, nặng không quá 2 carat (0,4 g).
Phát hiện mới đến từ mỏ Karowe ở Botswana, nơi trước đó từng phát hiện viên kim cương thô lớn thứ hai trên thế giới nặng 2.488 carat (0,5 kg) với tên gọi "Motswedi" và viên kim cương hồng Boitumelo nặng 62 carat (12,4 g).
Kim cương ra đời ở độ sâu hơn 160 km dưới bề mặt Trái Đất, ở bên trong lớp phủ. Nhiệt độ và áp suất cực cao liên kết các nguyên tử carbon thành mạng lưới chặt chẽ, cấu trúc này có thể nhanh chóng nổi lên mặt đất thông qua hoạt động núi lửa, tạo ra kim cương thô.
Kim cương có thể mang những màu sắc khác nhau thông qua tạp chất mắc kẹt bên trong mạng lưới carbon, nhưng điều này rất hiếm hoi vì ít nguyên tố đủ nhỏ để xâm nhập vào cấu trúc của viên đá. Một phương pháp khác để nhuộm màu kim cương (thường là màu xanh lá cây) do thông qua bức xạ, nếu đá gần đó chứa nguyên tố như uranium có thể lấy đi nguyên tử carbon và tạo ra khoảng trống trong cấu trúc khoáng chất.
An Khang (Theo Live Science, GIA)