Dịch vụ giao đồ ăn tại Trung Quốc bùng nổ nhằm ứng phó với đại dịch Covid-19. Nhưng ngay cả khi những hạn chế đó đã được dỡ bỏ, sự tiện lợi của việc trả phí giao hàng chỉ từ 0,69 USD để nhận đồ ăn trong khoảng 30 phút đã khiến xu hướng này bén rễ.
Guolian Securities dự đoán thị trường giao đồ ăn Trung Quốc có thể vượt quá 305 tỷ USD vào năm 2030.
Các tài xế giao hàng của Meituan tấp nập quanh các khu văn phòng ở Quảng Châu vào các ngày trong tuần. Ảnh: Takashi Kawakami
Nhu cầu lớn khiến các hãng giao đồ ăn tiếp tục tuyển dụng nhiều nhân viên giao hàng. Hai nền tảng giao đồ ăn lớn như Meituan, Ele.me đã tuyển dụng 10 triệu người lao động nhằm đáp ứng nhu cầu người tiêu dùng.
Meituan cho biết 6,2 triệu người đã kiếm được thu nhập từ việc giao hàng vào năm 2022, tăng hơn gấp đôi so với 2,7 triệu vào năm 2018. Ele.me báo cáo rằng hơn 4 triệu nhân viên giao hàng đã hoạt động trên nền tảng của họ từ tháng 5/2022 đến tháng 9/2023.
Trong khi việc giao đồ ăn đã trở thành một phần của cuộc sống hàng ngày ở Trung Quốc thì những người giao đồ ăn lại phải đối mặt với những điều kiện khó khăn.
Lu, 19 tuổi, người giao hàng cho Meituan ở Quảng Châu, kiếm được 7 nhân dân tệ, chưa đầy 1 USD cho mỗi lần giao hàng. Lu xử lý khoảng 30 chuyến giao hàng mỗi ngày nhưng tiền lương mang về nhà hàng tháng của Lu chỉ hơn 4.000 nhân dân tệ (hơn 555 USD) trừ tiền thuê ký túc xá và các chi phí khác, ngang bằng hoặc thấp hơn một chút so với làm việc tại một nhà máy gần đó.
Lu làm công việc giao hàng trong khoảng sáu tháng sau khi tốt nghiệp cấp ba nhưng dự định nghỉ việc để về quê. "Tôi chỉ được nghỉ hai ngày mỗi tháng và không thể về thăm nhà. Công việc này rất khó khăn", Lu nói.
Trong cuộc khảo sát năm 2021 do một tổ chức phi lợi nhuận ở Bắc Kinh thực hiện với hơn 300 nhân viên giao hàng tại các thành phố trên khắp Trung Quốc, khoảng 40% cho biết họ không có ngày nghỉ nào trong một tháng. Làm việc nhiều giờ và lương thấp là những vấn đề chưa được giải quyết. Bên cạnh đó, mạng lưới an sinh xã hội được cho là chưa đảm bảo quyền lợi cho người giao hàng khi nhiều nhân viên không có hợp đồng, bảo hiểm y tế hoặc bảo hiểm thất nghiệp.
Mặc dù Meituan và Ele.me chào hàng những lợi ích to lớn nhưng một số đại biểu quốc hội nước này vẫn đề xuất cải thiện điều kiện làm việc cho nhân viên giao hàng. Các nền tảng như Meituan được kêu gọi thay đổi thuật toán mà họ sử dụng để buộc công nhân giao hàng nhanh chóng. Từ đó, Chính phủ đã tăng cường giám sát bằng cách hướng dẫn các công ty bảo vệ quyền lợi của nhân viên giao hàng.
Tuệ Anh (theo Nikkei)