Thị trấn Centralia bị bao trùm bởi khói độc và những vết nứt. Ảnh: Unilad
Trước năm 1962, Centralia, Pennsylvania, là một thị trấn khai thác mỏ phát triển. Tuy nhiên, điều đó thay đổi khi ngọn lửa bùng lên vào tháng 5 năm ngoái. Dù nhà chức trách không rõ điều gì châm ngòi cho đám cháy, kết quả rất dễ thấy. Ngọn lửa cháy lan vào mê cung hầm mỏ bên dưới thị trấn, gây thiệt hại dọc đường. Những khe nứt xuất hiện trên mặt đất, khiến khí gas và khói lan khắp thị trấn, và phần lớn cư dân buộc phải sơ tán. Ngày nay, sau 62 năm, ngọn lửa vẫn tiếp tục cháy, theo IFL Science.
Trước khi đám cháy bắt đầu, Centralia dựa vào ngành công nghiệp khai thác mỏ trong hơn một thế kỷ. Chìa khóa đối với sự thành công của thị trấn là mỏ than anthracite dồi dào bên dưới bề mặt của nó. Ngay khi khu mỏ bắt đầu mở cửa, khu Centralia được sáp nhập 1866. Ban đầu, thị trấn có tên Centreville nhưng đổi tên vào năm1865 sau khi Bộ Bưu điện Mỹ chỉ ra đã có một thị trấn cùng tên ở quận Schuylkill. Vào thập niên 1890, thị trấn này là nơi ở của hơn 2.700 người phụ thuộc vào khu mỏ. Ngay cả khi thời kỳ Đại suy thoái ập tới, buộc nhiều khu mỏ đóng cửa, thị trấn vẫn phát triển.
Trong suốt thời gian tồn tại, những đám cháy không hiếm gặp ở Centralia. Một số đám cháy bùng lên ở các khu mỏ trong thế kỷ 19 và 20, gây thiệt hại ở mức độ khác nhau. Tuy nhiên, không tai nạn nào có thể sánh ngang với đám cháy năm 1962. Nhà chức trách không biết chính xác ngọn lửa bùng lên khi nào hoặc bằng cách nào. Một giả thuyết phổ biến là đám cháy bắt đầu từ bãi rác ở Centralia, vốn là một trong những hầm mỏ được chuyển đổi thành bãi đổ rác. Vào thời đó, hội đồng thị trấn muốn giải quyết vấn đề rác thải thu hút nhiều chuột và gây ra mùi khó chịu. Tháng 5/1962, họ muốn dọn bãi rác trước dịp lễ ở Centralia và giải pháp của họ là đốt bãi rác.
Có thể ngọn lửa lan sâu vào hầm mỏ, khiến một mạch than bắt lửa và mở rộng thành đám cháy lớn hơn nhiều. Do hầm mỏ trải rộng và đan xen bên dưới toàn thị trấn, toàn bộ hoạt động khai thác mỏ phải dừng lại do khói chứa carbon monoxide quá độc hại. Đám cháy lan xa vào mạng lưới đường hầm đến mức việc xử lý dường như bất khả thi. Người dân ở Centralia được đền bù để chuyển đi nơi khác. Không lâu sau, tất cả nhà cửa trong thị trấn bị bỏ hoang. Chỉ có 7 cư dân còn lưu lại thị trấn nhưng bị cấm sang nhượng nhà cửa cho người khác.
Đám cháy bên dưới Centralia vẫn tiếp diễn ngày nay và có thể kéo dài thêm 250 năm cho tới khi đốt hết nhiên liệu. Tuy nhiên, đây không phải là trường hợp duy nhất. Trên khắp thế giới, có hàng nghìn đám cháy do đốt than đá, tất cả gần như đều không thể dập tắt. Nguy cơ ngày càng gia tăng. Những vỉa than lộ thiên tiếp xúc với oxy và dễ bắt lửa do hoạt động của con người hoặc quá trình hóa học tự nhiên. Mỹ, Trung Quốc và Ấn Độ là những nước có số đám cháy do đốt than đá cao nhất thế giới.
An Khang (Theo IFL Science)