Theo Luật sửa đổi bổ sung một số điều của Bộ luật hình sự vừa được công bố, 3 tội danh trong lĩnh vực chứng khoán sẽ được bổ sung là tội cố ý công bố thông tin sai lệch hoặc che giấu sự thật trong hoạt động chứng khoán (điều 181c); sử dụng thông tin nội bộ để mua bán chứng khoán (181b), tội thao túng giá chứng khoán (181c).
Để đấu tranh hiệu quả với một số loại tội phạm mới, luật cũng cho phép bổ sung thêm tội in, phát hành, mua bán, sử dụng trái phép hóa đơn, chứng từ thu nộp ngân sách nhà nước (điều 164a); tội vi phạm quy định về bảo quản, quản lý hóa đơn, chứng từ thu nộp ngân sách nhà nước (điều 164b).
Trước những bất cập trong xử lý tội phạm môi trường, Bộ luật hình sự đã bổ sung thêm 3 hành vi sẽ bị xử lý hình sự do có khả năng gây hậu quả rất lớn cho sức khỏe, tính mạng con người. Đó là tội nhập khẩu, phát tán các loài ngoại lai xâm hại (điều 191a); tội vi phạm quy định về quản lý chất thải nguy hại (điều 182 a) và tội vi phạm quy định về phòng ngừa sự cố môi trường (điều 182b).
Do chưa có cơ sở pháp lý để trừng trị việc mua bán nam giới, tội mua bán phụ nữ (điều 119) giờ được sửa thành tội mua bán người. Luật sửa đổi cũng cho phép sửa tên của tội khủng bố (điều 84) thành tội khủng bố chống chính quyền nhân dân; và bổ sung thêm tội mới đó là tài trợ khủng bố (điều 230b).
Việc bỏ hình phạt tử hình là nội dung quan trọng trong việc sửa đổi, bổ sung Luật hình sự lần này. Theo đó, 8 tội danh sẽ không còn áp dụng mức hình phạt cao nhất này gồm: hiếp dâm (điều 111); buôn lậu (153); đưa hối lộ (289); lừa đảo chiếm đoạt tài sản (139); làm, tàng trữ, vận chuyển, lưu hành tiền giả, ngân phiếu giả, công trái giả (điều 180); tổ chức sử dụng trái phép chất ma túy (179); chiếm đoạt tàu bay, tàu thủy (221) và phá hoại vũ khí quân dụng, phương tiện kỹ thuật quân sự (334). Như vậy, số tội danh có hình phạt tử hình đã giảm từ 29 xuống còn 21.
Thứ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Đức Chính cho biết, với việc sửa đổi lần này hành vi sử dụng trái phép chất ma túy (điều 199) và ở lại nước ngoài trái phép (điều 274) sẽ không bị truy cứu trách nhiệm hình sự. Định lượng tối thiểu về giá trị tài sản bị chiếm đoạt, chiếm giữ trái phép tại 13 trong 23 điều luật đã được nâng lên từ 500.000 đồng thành 2.000.000 đồng.
Theo Nghị quyết ngày 19/6 của Quốc hội, tất cả những điều khoản của Luật sửa đổi bổ sung một số điều của Bộ luật hình sự sẽ được áp dụng từ ngày 1/1/2010. Riêng việc bỏ hình phạt tử hình và phi hình sự hóa một tội danh có hiệu lực ngay từ ngày Chủ tịch nước công bố luật (29/6).
Cũng trong chiều nay, Văn phòng Chủ tịch nước còn tổ chức công bố Luật trách nhiệm bồi thường của nhà nước và Luật lý lịch tư pháp.
Hoàng Khuê