Barcelona - Benfica, giai thoại lịch sử

Cả thảy, Barca và Benfica mới chỉ gặp nhau 3 trận tại các Cup châu Âu (đều ở Cup C1), trong đó mỗi bên thắng 1 lần. Nhưng có lẽ ghi dấu ấn sâu đậm nhất là trận chung kết Cup C1 mùa bóng 1960 - 1961.

Benfica 3-2 Barca, trận đấu của những huyền thoại Hungary

Cặp tiền đạo dội bom Kocsis - Czibor của Barcelona.

SVĐ Wankdorf ở thành phố Bern là cái nơi mà mà Kocsis và Czibor không thể nào quên. Hai tiền đạo của Barcelona vẫn còn nhớ như in thất bại 2-3 của đội tuyển Hungary trước Đức trong trận CK World Cup 1954, đối thủ mà họ đã nghiền nát tới 8-3 ở vòng bảng.

Cuối thập niên 50 và đầu 60 thế kỷ trước là quãng thời gian đội bóng hùng mạnh xứ Catalan "nói tiếng Hung". Ba trong số bốn cầu thủ hay nhất của Barca đều xuất thân từ đất nước Đông Âu có nền bóng đá lừng danh thời kỳ này. Kocsis và Czibor là cặp tiền đạo số một tại World Cup 1954, trong đó cái tên Sandor Kocsis được lưu lại trong biên niên sử giải đấu với tư cách là vua phá lưới (11 bàn). Ngôi sao gốc Hungary còn lại của sân Nou Camp là Ladislao Kubala - huyền thoại mà cựu giám đốc điều hành nổi tiếng Pepe Satimier đã phải tốn không biết bao nhiêu nỗ lực để rước về bằng được. Cùng với chân sút người Tây Ban Nha, Luis Suarez (Quả bóng vàng châu Âu 1960) bộ tứ trên đã mang lại 4 chức vô địch Liga, 5 Cup nhà vua, 2 Fairs Cup (tiền thân Cup UEFA) cho Barca. Với họ, chỉ còn 1 đỉnh cao nữa để chinh phục, đó là chiếc Cup C1 mùa bóng 1960/1961 - danh hiệu mà đối thủ truyền kiếp Real Madrid giữ mãi suốt 5 năm.

Nhưng thất bại tại Wankdorf dường như đã là một định mệnh đối với người Hung, chỉ trừ một cá nhân duy nhất có tên Bela Guttman, HLV vĩ đại của Benfica. Ông được biết đến như là người truyền bá sơ đồ chiến thuật 4-2-4 ra khắp thế giới. Trong chuyến du hành của mình, Guttman đã dừng chân ở Brazil và đội tuyển quốc gia nước này thực sự được hưởng lợi. Chiếc Cup nữ thần vàng World Cup năm 1958 ghi dấu ấn rất lớn của chiến thuật gia sinh ra ở Budapest, dù ông không trực tiếp huấn luyện Pele và các đồng đội tại Thụy Điển. Sang Bồ Đào Nha theo lời mời tha thiết của chủ tịch Vieira de Brito năm 1959, Bela Guttman ngay lập tức biến Benfica trở thành một thế lực mới của bóng đá châu Âu.

HLV huyền thoại Bela Guttman.

Trước trận chung kết tại sân Wankdorf, khả năng của hai bên được đánh giá là 50-50. Trong hành trình tới Thụy Sĩ, Benfica đã "cày nát" mọi đối thủ như Heart (5-1), Ujpest (7-4), Arhus (7-2), và Rapid Vienna (4-1). Barcelona trải qua chặng đường chông gia hơn nhưng chính đội bóng xứ Catalan đã loại ĐKVĐ hùng mạnh Real Madrid ở vòng hai bằng chiến thắng chung cuộc 4-3 (Suarez ghi hai bàn). Một số chuyên gia mạnh dạn dự đoán CLB Tây Ban Nha "nằm" cửa trên nếu so với đối thủ láng giềng trên bán đảo Iberia.

Không hiểu có phải lo lắng hay mê tín hay không, nhưng HLV Bela Guttman đưa toàn bộ các học trò tới làng Spiez (Thụy Sĩ) và ngụ tại khách sạn mà 7 năm trước đội tuyển Đức đã nghỉ tại đây một đêm, trước khi đánh bại Hungary trong trận chung kết World Cup. Thậm chí, ngay cả khi lễ tân thông báo không còn đủ phòng, Guttman mau mắn đưa ra một đề nghị cực kỳ hấp dẫn cho đám thực khách kia: sẽ nhận được món quà đắt tiền nếu chịu rời khỏi đây.

Râu ria cũng là thứ mà Benfica rất kiêng. Khi hậu vệ Germano có ý định cao bộ râu đã quá dài của mình, hàng loạt đồng đội chạy theo chỉ để năn nỉ anh "hãy làm việc đó chỉ sau trận chung kết". Chẳng biết "có kiêng có lành" hay không nhưng thày trò Bela Guttman đã gặp vô số may mắn trong trận đấu với Barcelona.

Kocsis đưa CLB xứ Catalan vượt lên ở phút 20 bằng một cú đánh đầu. Nhưng chỉ 9 phút sau, thủ quân Aguas đã gỡ hòa cho Benfica. Bước ngoặt của trận đấu đột ngột ập tới sau bàn thắng này 60 giây. Thủ môn Ramallets phạm một sai lầm hết sức ngớ ngẩn tạo điều kiện cho Santana dễ dàng có bàn thắng nâng tỷ số lên 2-1 cho đội bóng Bồ Đào Nha.

Barca dồn toàn lực lên hãm thành nhưng bất ngờ rơi vào bẫy phản công của đối thủ ở phút 55, lần này Mario Coluna đưa Benfica dẫn tới hai bàn cách biệt. Chẳng còn gì để mất, 11 cầu thủ của ông HLV Enrique Orizaola lấn sang hẳn phần sân bên kia. Phút 67 và 70, hai pha dứt điểm của Kocsis và Kubala liên tiếp bị cột dọc từ chối. Mãi tới phút 75, nỗ lực của Barca mới được đền đáp bằng bàn thắng của Czibor, rút ngắn tỷ số xuống còn 2-3.

Nhưng tất cả đã quá muộn cho nhà vô địch xứ sở đấu bò. Cột dọc khung thành Benfica một lần nữa "làm việc" rất hiệu quả chặn đứng cú sút của Czibor ở cuối trận, và đây là lần thứ ba nó cho thấy mình xứng đáng "được hưởng lương".

Lại là sân Wankdorf, lại thua, lại tỷ số 2-3, cặp tiền đạo Kocsis - Czibor gục xuống trong nước mắt. Còn các cầu thủ Benfica nhảy lên ăn mừng vì họ là đội đầu tiên khép lại kỷ nguyên thành công của Real Madrid và mở ra một chương mới trong lịch sử Cup C1.

Thủ quân Jose Aguas của Benfica nâng cao chiếc Cup C1 năm 1961.

Sau khi nhận Cup và ôm nó hân hoan chạy khắp SVĐ, các khuôn mặt rạng rỡ của Benfica trở về phòng thay đồ, và họ nhanh chóng phát hiện ra một người đàn ông đang nằm trên chiếc bàn mát-xa, im lìm, bất động. Đó là chủ tịch Vieira de Brito. Ông đã lên cơn đau tim khi chứng kiến các cầu thủ Barca suýt gỡ hòa trong hiệp hai. Không ai biết bằng cách nào mà Brito có thể rời khán đài để vào phòng thay đồ.

Vẫn chẳng có một chút cử động nào từ ngài chủ tịch. Tiền vệ Mario Coluna bèn cởi chiếc áo ẩm trên người ông với hy vọng không khí mát mẻ có thể sẽ làm được một điều gì đó tốt hơn. Brito khẽ mở mắt, và kia, chiếc Cup mà ông không thể chứng kiến giây phút đăng quang lịch sử, đang được các cầu thủ dâng lên tận tay.

Vieira de Brito xúc động: "Tôi như vừa được Chúa ban cho đặc ân được sống để chứng kiến chiến thắng lịch sử này. Benfica thân yêu đã trở thành CLB mạnh nhất châu Âu. Giờ đây, cái chết đối với tôi chẳng còn đáng sợ nữa".

Chỉ 1 năm sau, Vieira de Brito lại cùng các cầu thủ của mình bảo vệ thành công danh hiệu cao quý nhất dành cho các CLB châu Âu, khi đánh bại Real Madrid 5-3. Vận đen tiếp tục theo đuổi một cầu thủ Hungary khác là Ferenc Puskas, người đã ghi 3 bàn cho "kền kền". Ngược lại, Benfica bắt đầu phát hiện một ngôi sao mới sau này trở nên vô cùng nổi tiếng, "báo đen" Eusebio.

Cựu chủ tịch Brito của Benfica.

Đội hình thi đấu:

Benfica: Costa Pereira - Joäo, Germano, Angelo - Neto, Cruz - José Augusto, Santana, Aguas (thủ quân), Coluña, Cavém

Barcelona: Ramallets (thủ quân) - Foncho, Garay, Gracia - Verges, Gensana - Kubala, Suárez, Evaristo, Kocsis, Czibor

Cầu thủ ghi bàn: Aguas 29', Santana 30' Coluna 55' - Kocsis 20', Czibor 75'

Vòng bảng Champions League mùa 1991-1992: Barca 2-1 Benfica, "Dream team" trả món nợ xưa

Hơn 30 năm sau thất bại lịch sử, Barca mới gặp lại Benfica, ở vòng bảng Champions League. Đội bóng áo đỏ xanh trong tay HLV Johann Cruyff đang trên đường trở thành "Dream Team" (đội bóng trong mơ). Trấn giữ trong khung thành là thủ môn số một Tây Ban Nha, Zubizarreta. Ngay phía trên có sự hiện diện của trung vệ tài năng Ronald Koeman (HLV Benfica ngày nay), trong khi tuyến giữa được "gọng kìm thép" Guardiola - Bakero kiểm soát linh hoạt.

Để vận hành cỗ máy chiến thắng này, nhà cầm quân người Hà Lan cần đến một "bộ não" ưu tú, đó là tiền vệ tài hoa Michael Laudrup. Nhiệm vụ kết thúc các đợt tấn công thường được giao cho cái tên hết sức quen thuộc, Hristo Stoichkov - chủ nhân tương lai của Quả bóng vàng châu Âu 1994.

Tuy vậy, sự chênh lệch giữa hai bên thời điểm này là chưa nhiều. Bằng chứng là Benfica đủ sức cầm hòa 0-0 trong trận lượt đi trên sân nhà.

Tiền vệ từng hai lần liên tiếp vô địch Champions League với Juve và Dortmund, Paulo Sousa, góp mặt trong trận lượt về gặp Barca năm 1992.

Gần 4 tháng sau, tình thế của lượt về không khác gì một cuộc đấu "cân não". Để vào chung kết, Barca có 7 điểm sẽ buộc phải thắng, bằng không Sparta Prague (kém 1 điểm) sẽ hưởng lợi khi đến làm khách trên sân đội cuối bảng Dynamo Kiev (một trận thắng thời kỳ này chỉ được tính 2 điểm). Ngược lại, Benfica với 5 điểm nhưng còn nguyên cơ hội được đá trận cuối cùng nếu hạ đội chủ sân Nou Camp chênh lệch 1 bàn, đồng thời hy vọng Sparta trắng tay tại Ukraine.

Vẫn biết lý thuyết là như vậy, nhưng 2 bàn thắng sớm của Stoichkov và Bakero đã làm tiêu tan tham vọng của đội khách. Cesar Brito gỡ lại một bàn danh dự cho Benfica, trước khi chứng kiến hàng vạn cule ăn mừng cuồng nhiệt vì "món nợ" năm xưa đã được trả sòng phẳng.

Barcelona dẫn đầu bảng B và giành vé đấu chung kết với Sampdoria trên sân Wembley. Cuối cùng, quả đá phạt trực tiếp rất mạnh từ hơn 20 m của Ronald Koeman sau 112 phút thi đấu, đã lần đầu tiên đem về cho CLB xứ Catalan danh hiệu cao quý nhất của nền bóng đá lục địa già.

Zubizarreta và Laudrup cùng chiếc Cup Champions League 1992.

Tóm lại, trong hai lần giáp mặt (3 trận) giữa Barca và Benfica, hễ bên nào loại được nhau thì họ sẽ trở thành nhà vô địch châu Âu. Những diễn biến trong mùa bóng 2005/2006 dường như cũng đang ủng hộ chân lý này. Barca là được đánh giá là ứng cử viên số một, còn nếu Benfica đi tiếp sau hai lượt tới, sau khi đã loại ĐKVĐ Liverpool, thì chắc chắn họ sẽ được xem như một "Porto" mới.

Đội hình thi đấu:

Barcelona: Zubizarreta, Nando, Koeman, Serna, Guardiola, Amor (Nadal), Eusebio, Bakero, Goikoetxea, Stoichkov, Laudrup (Alexanko).

Benfica: Neno, Jose Carlos (Rui Costa), Paulo Madeira, Rui Bento, Veloso, Sousa, Vitor Paneira, Schwart, Cesar Brito, Yuran, Isaias (Pacheco).

Cầu thủ ghi bàn: Stoichkov 12', Bakero 24' - César Brito 28'

Tiến Dũng